In het kort
- De meeste mensen met corona worden snel beter. Ook mensen met een zwakke gezondheid.
- Met een zwakke gezondheid heeft u wel meer kans om erg ziek te worden en te overlijden door corona.
- Uw arts bespreekt met u en uw naasten wat het beste is in uw situatie:
- thuis behandeld worden
- in het ziekenhuis
- of in een verpleeghuis
- Thuis of in een verpleeghuis kunt u medicijnen of zuurstof krijgen tegen uw klachten.
- In het ziekenhuis kunt u andere medicijnen en meer zuurstof krijgen. Soms is de intensive care (IC) en beademing mogelijk. Uw arts bespreekt dit met u.
- In het ziekenhuis kunt u meestal weinig bezoek krijgen. Thuis mag u meer bezoek krijgen.
Een zwakke gezondheid en corona
De meeste mensen met corona worden niet erg ziek en zijn snel weer beter. Dat is ook zo bij ouderen en mensen met een zwakke gezondheid.
Maar als u een zwakke gezondheid heeft, heeft u wel meer kans om erg ziek te worden en te overlijden door corona. Bijvoorbeeld als u al hartproblemen, een longziekte, diabetes, kanker, dementie of ouderdomsklachten heeft.
Het is goed om na te denken wat uw wensen zijn als u erg ziek wordt en kunt overlijden.
Misschien heeft u hier al over nagedacht. Bijvoorbeeld of u nog naar een ziekenhuis wilt als u erg ziek wordt. En of u wel of niet gereanimeerd wilt worden. En waar u wilt overlijden.
Vertel het aan uw naasten en uw arts. Geef uw arts ook de wilsverklaring als u deze heeft.
Het nadenken, bespreken en opschrijven van uw wensen is niet gemakkelijk. Praat hierover met uw naasten. Misschien helpt de keuzehulp voor zorg en behandeling hierbij.
Als u corona heeft, bespreekt uw arts met u de mogelijkheden en wat u wilt:
- behandeling thuis
- behandeling in bijvoorbeeld een verpleeghuis of een hospice (op een speciale corona-afdeling)
- behandeling in het ziekenhuis op de corona-afdeling
- behandeling in het ziekenhuis op de intensive care (IC)
Ook bespreekt uw arts met u de voordelen en nadelen van deze behandelingen. En wat in uw situatie het beste past.
Bespreek het met uw arts als er nog dingen onduidelijk zijn.
Zorg thuis bij corona
- Thuis zijn deze behandelingen van uw klachten mogelijk, zoals pijn en benauwdheid:
- Pijnstillers.
- Morfine. Dit vermindert pijn en benauwdheid.
- Thuis kan zuurstof gegeven worden. Dit kan helpen om u minder benauwd te voelen en om genoeg zuurstof in uw bloed te hebben. U kunt thuis minder zuurstof krijgen dan in het ziekenhuis.
- Antibiotica (medicijnen tegen bacteriën), als u (misschien) ook nog een longontsteking door bacteriën heeft.
- Medicijnen tegen angst. Bijvoorbeeld oxazepam.
Hier wordt u rustig, ontspannen en minder angstig van. - Medicijnen tegen een delier (opeens erg in de war zijn).
Meestal wordt hier haloperidol voor gebruikt. - Als u trombose of een longembolie heeft gehad of kanker heeft, kunt u bloedverdunners krijgen. Deze medicijnen voorkomen dat er bloedklonten in uw bloedvaten komen.
- Als u erg ziek bent en extra zuurstof krijgt, kunt u thuis heel soms een medicijn tegen ontstekingen krijgen: dexamethason. Uw huisarts of de ouderen-arts bespreekt dit dan meestal met een longarts in het ziekenhuis.
- Als het niet goed met u gaat en u bijna zult overlijden kunt u palliatieve sedatie krijgen. Als dit niet genoeg helpt, kan de huisarts u een medicijn geven. Daardoor wordt u suffer of komt u in een soort slaap. Af en toe of steeds. Hierdoor heeft u minder of geen last meer van de pijn of benauwdheid. Dit gebeurt heel soms. Uw arts bespreekt dit met u en uw naasten.
- Thuis mag er iemand bij u zijn.
- Thuis kan er iemand van de wijkverpleging komen, soms een paar keer per dag. Hij of zij kan uw naasten helpen bij uw verzorging. De verpleegkundige of verzorgende draagt een mondmasker, bril, handschoenen en beschermende jas.
- Er is een kleine kans dat u overlijdt door corona. De meeste mensen overlijden liever thuis dan in het ziekenhuis. Bespreek dit met uw arts en uw naasten.
- Belangrijk om te weten als u thuis blijft:
- Woont u alleen? Vraag of iemand bij u in huis blijft. Als u dan zieker wordt, is er iemand die de huisarts kan bellen.
- Of zorg dat er altijd iemand bereikbaar is die u kunt bellen.
- Als uw naasten bij u blijven om u te verzorgen, moeten zij zich ook aan de adviezen houden om te voorkomen dat ze corona krijgen. Uw huisarts kan mondkapjes, schorten en handschoenen voorschrijven aan uw naasten. Soms kunt u bezoek krijgen. Ook zij moeten zich aan de adviezen houden om te voorkomen dat ze corona krijgen.
- Als uw naasten klachten krijgen, moeten ze zich laten testen.
- Als de verzorging gestopt is, moeten ze daarna 10 dagen thuis blijven om te kijken of ze zelf klachten krijgen. Na 5 dagen kunnen ze zich opnieuw testen. Als uit deze test komt dat ze geen corona hebben en ze hebben geen klachten, dan mogen ze weer naar buiten.
Misschien kunt u thuis niet verzorgd worden. Dan is opname mogelijk in bijvoorbeeld een verpleeghuis of hospice. Er is dan altijd een verzorger dichtbij.
dexamethason
Dexamethason is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan. De werking van dexamethason is divers. Het verbetert ook de eetlust, vermindert vermoeidheid en kan ervoor zorgen dat u zich beter gaat voelen.
Artsen schrijven dexamethason vooral voor:
- Als onderdeel van een behandeling tegen kanker, vooral tegen de misselijkheid door chemotherapie, en om de laatste levensfase te verlichten (palliatieve zorg).
- Verder bij aandoeningen met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld ernstige COVID-19 (corona), bepaalde bloedziekten (zoals de bloedstollingsziekte ITP), luchtwegontstekingen (zoals ernstig hoesten door pseudokroep, bij astma en bij COPD), ernstige huidontstekingen, ernstige allergische reacties, multiple sclerose (MS) en gewrichtsontstekingen.
- Ook wordt het gebruikt bij hoogteziekte, hersenvliesontsteking en om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen (zoals bij de bijnierziekten de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom). Als men het op deze manier gebruikt heet het substitutietherapie.
haloperidol
Haloperidol hoort tot de klassieke antipsychotica. Het zorgt dat stoffen die van nature in de hersenen voorkomen minder werken, vooral dopamine. Hierdoor worden psychosen en onrust minder.
Artsen schrijven het voor bij psychose, schizofrenie, manie, onrust, dementie, tics, dwangstoornissen, misselijkheid en braken.
oxazepam
Oxazepam behoort tot de benzodiazepinen. Het werkt rustgevend, spierontspannend, vermindert angstgevoelens en beïnvloedt de overdracht van elektrische prikkels in de hersenen.
Artsen schrijven het voor bij angstgevoelens en gespannenheid, slapeloosheid en alcoholontwenning.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.Zorg in een verpleeghuis of een hospice bij corona
- Als u thuis niet verzorgd kunt worden, is opname mogelijk in bijvoorbeeld een verpleeghuis.
U komt dan meestal op een speciale corona-afdeling. Meestal op een 1-persoonskamer. - U kunt daar dezelfde behandelingen krijgen als thuis:
- Zuurstof om u minder benauwd te voelen en om genoeg zuurstof in uw bloed te hebben. U kunt soms meer zuurstof krijgen dan thuis.
- Medicijnen tegen uw klachten, bijvoorbeeld pijn, benauwdheid, angst of verward zijn.
- Antibiotica (medicijnen tegen bacteriën), als u (misschien) ook nog een longontsteking door bacteriën heeft.
- Als u trombose of een longembolie heeft gehad of kanker heeft, kunt u bloedverdunners krijgen. Deze medicijnen voorkomen dat er bloedklonten in uw bloedvaten komen.
- Als u erg ziek bent en extra zuurstof krijgt, kunt u heel soms een medicijn tegen ontstekingen krijgen: dexamethason. Uw arts bespreekt dit soms met een longarts in het ziekenhuis.
- U krijgt zorg van verpleegkundigen en/of verzorgenden. Zij dragen een mondmasker, handschoenen, bril en een beschermende jas.
- Elk verpleeghuis heeft eigen afspraken over hoeveel bezoek u mag krijgen. Dit kan ook veranderen. Geen of weinig bezoek krijgen, is voor de meeste mensen erg moeilijk en naar.
- Als het niet goed met u gaat en u bijna zult overlijden kunt u palliatieve sedatie krijgen. Als dit niet genoeg helpt, kan de arts u een medicijn geven. Daardoor wordt u suffer of komt u in een soort slaap. Af en toe of steeds. Hierdoor heeft u minder of geen last meer van de pijn of benauwdheid. Dit gebeurt heel soms. Uw arts bespreekt dit met u en uw naasten.
- Als u bijna zult overlijden, mogen er 1 of meer naasten bij u zijn. Elk verpleeghuis heeft eigen afspraken over hoeveel mensen er dan bij u mogen zijn.
- Als u beter wordt na corona, maar nog zwak bent, kunt u soms in het verpleeghuis blijven wonen voor kortere of langere tijd.
- Als u veel kans heeft om te overlijden, kunt u ook naar een corona-afdeling in een hospice. Daar kunt u dezelfde behandelingen krijgen als in een verpleeghuis.
dexamethason
Dexamethason is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan. De werking van dexamethason is divers. Het verbetert ook de eetlust, vermindert vermoeidheid en kan ervoor zorgen dat u zich beter gaat voelen.
Artsen schrijven dexamethason vooral voor:
- Als onderdeel van een behandeling tegen kanker, vooral tegen de misselijkheid door chemotherapie, en om de laatste levensfase te verlichten (palliatieve zorg).
- Verder bij aandoeningen met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld ernstige COVID-19 (corona), bepaalde bloedziekten (zoals de bloedstollingsziekte ITP), luchtwegontstekingen (zoals ernstig hoesten door pseudokroep, bij astma en bij COPD), ernstige huidontstekingen, ernstige allergische reacties, multiple sclerose (MS) en gewrichtsontstekingen.
- Ook wordt het gebruikt bij hoogteziekte, hersenvliesontsteking en om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen (zoals bij de bijnierziekten de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom). Als men het op deze manier gebruikt heet het substitutietherapie.
Zorg in het ziekenhuis bij corona
- Als u in het ziekenhuis wordt opgenomen, komt u meestal op de speciale corona-afdeling.
- In het ziekenhuis kunt u onderzoeken krijgen. Bijvoorbeeld bloedonderzoek, een longfoto of scan van de longen. Daarmee kan onderzocht worden of het corona is, of (ook) een andere ziekte, zoals een longembolie.
- In het ziekenhuis kunt u deze behandelingen krijgen:
- Zuurstof om u minder benauwd te voelen en om genoeg zuurstof in uw bloed te hebben. U kunt meer zuurstof krijgen dan thuis.
- Medicijnen om uw klachten minder te maken. Zoals pijn, benauwdheid, angst of verward zijn. Dit zijn dezelfde medicijnen die u thuis ook kunt krijgen.
- Medicijnen die uw lichaam kunnen helpen om sneller beter te worden van corona. Dit zijn meestal medicijnen tegen ontstekingen, zoals dexamethason.
- Bloedverdunners, zoals nadroparine of dalteparine. Deze medicijnen krijgt u via een prik. Ze voorkomen dat u bloedklonten in uw bloedvaten krijgt, zoals een trombosebeen of longembolie.
- Antibiotica (medicijnen tegen bacteriën), als u (misschien) ook nog een longontsteking door bacteriën heeft.
- Vocht via een dun slangetje in uw bloedvat (infuus).
- Er zijn artsen en verpleegkundigen die u verzorgen en u regelmatig controleren. Ze meten bijvoorbeeld uw temperatuur en hoeveel zuurstof in uw bloed zit. Zij dragen een mondmasker, handschoenen, een bril en een beschermende jas.
- In het ziekenhuis mag u geen of weinig bezoek krijgen. Dit is voor de meeste mensen heel moeilijk en naar.
- Als het niet goed met u gaat en u bijna zult overlijden, mag er 1 naaste bij u zijn, en soms meer. Elk ziekenhuis heeft afspraken hoeveel mensen er dan bij u mogen zijn.
- Soms overlijdt iemand heel onverwacht in het ziekenhuis. Dat is vaak eenzaam en moeilijk voor naasten.
- Als iemand erg ziek is, is er meer kans om erg in de war te raken (dit heet een delier). Vooral bij mensen met dementie of een andere hersenziekte. De kans op overlijden is hierdoor groter. Tegen de verwardheid krijgt u medicijnen.
- U kunt in het ziekenhuis extra problemen krijgen. Zoals een ontsteking door een bacterie.
Als het nodig is, kunt u opgenomen worden op de intensive care (IC). Daar kunt u beademd worden als dat bij u kan en nodig is.
Of dit in uw situatie kan en zin heeft, beslist de specialist in het ziekenhuis samen met u.
dalteparine
Dalteparine is een antistollingsmiddel.
Artsen schrijven het voor bij trombose, om trombose te voorkomen en na een hartinfarct.
dexamethason
Dexamethason is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan. De werking van dexamethason is divers. Het verbetert ook de eetlust, vermindert vermoeidheid en kan ervoor zorgen dat u zich beter gaat voelen.
Artsen schrijven dexamethason vooral voor:
- Als onderdeel van een behandeling tegen kanker, vooral tegen de misselijkheid door chemotherapie, en om de laatste levensfase te verlichten (palliatieve zorg).
- Verder bij aandoeningen met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld ernstige COVID-19 (corona), bepaalde bloedziekten (zoals de bloedstollingsziekte ITP), luchtwegontstekingen (zoals ernstig hoesten door pseudokroep, bij astma en bij COPD), ernstige huidontstekingen, ernstige allergische reacties, multiple sclerose (MS) en gewrichtsontstekingen.
- Ook wordt het gebruikt bij hoogteziekte, hersenvliesontsteking en om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen (zoals bij de bijnierziekten de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom). Als men het op deze manier gebruikt heet het substitutietherapie.
nadroparine
Nadroparine is een antistollingsmiddel.
Artsen schrijven het voor bij trombose, om trombose te voorkomen, na een hartinfarct en in sommige gevallen bij tromboflebitis en COVID-19 (corona).
Zorg op de IC bij corona
- Als het nodig is, kunt u opgenomen worden op de intensive care (IC). U komt dan op een speciale IC voor mensen met corona.
- De specialist bespreekt met u of dit in uw situatie kan en zin heeft.
- Op de IC mag u geen of weinig bezoek krijgen.
- Als het nodig is kunt u beademd worden op de IC. Dit duurt vaak weken.
- De specialist in het ziekenhuis beslist samen met u of beademen in uw situatie zin heeft. Beademen heeft alleen zin als u kans heeft om te overleven. Als iemand met een zwakke gezondheid beademing nodig heeft, is de kans op overleven heel klein.
- Tijdens beademing wordt u meestal in slaap gehouden met medicijnen.
- Als het niet goed met u gaat en u bijna zult overlijden, mag er wel iemand bij u. Het verschilt per IC hoeveel mensen er bij u mogen.
- Soms overlijdt iemand heel onverwacht op de IC. Dat is vaak eenzaam en moeilijk voor de naasten.
- Er is op de IC meer kans om erg in de war te raken (dit heet een delier). Vooral bij mensen met dementie of een andere hersenziekte. De kans op overlijden is hierdoor groter. Tegen de verwardheid krijgt u medicijnen.
Als u op de IC heeft gelegen, ben u erg verzwakt. Het duurt lang om te herstellen en soms lukt dat niet helemaal. Het herstel kan thuis gebeuren of in een verpleeghuis of revalidatiecentrum. Hier krijgt u de zorg die u nodig heeft.
Veel mensen herstellen niet volledig. Ze houden een slechtere gezondheid en kunnen minder. Sommige mensen blijven elke dag hulp nodig hebben. U blijft mogelijk somber of angstig na een IC-opname. Soms kunt u minder goed nadenken of uw aandacht ergens bij houden.
Praat hierover met uw naasten of uw huisarts.
Meer informatie over behandeling bij corona
- Kijk voor informatie over het levenseinde en afscheid nemen bij corona op palliaweb.nl. U vindt hier informatie voor mensen met corona en hun naasten.
- Voor lotgenotencontact en vragen over corona en dementie kunt u kijken op www.dementie.nl.
- Informatie voor naasten van iemand die op de IC ligt met corona: ICConnect.nl.
- Sommige mensen vinden het prettig om te praten met een geestelijk verzorger. Over bijvoorbeeld de zin van het leven, lijden, het levenseinde en de dood. U kunt een geestelijk verzorger vinden bij de VGVZ.
- Deze onderwerpen kunt u ook bespreken met iemand van uw eigen geloof.
We hebben de informatie over behandeling bij corona en een zwakke gezondheid gemaakt met: