In het kort
- Een team van artsen kijkt samen naar jouw moedervlek.
- Soms is extra onderzoek nodig, zoals een MRI.
- Bijvoorbeeld als de artsen denken dat je moedervlek gevaarlijk kan zijn.
- Soms is het nodig (een deel van) je moedervlek weg te halen.
- Dit kun je zelf doen:
- Let op of je moedervlek van kleur of vorm verandert.
- Bescherm je moedervlek tegen de zon.
- Schaam je je voor je moedervlek of voel je je somber? Er is hulp om hiermee om te gaan.
Waarom ben je doorgestuurd naar het ziekenhuis met een aangeboren moedervlek?
Soms veranderen de cellen in je moedervlek en kan er kanker ontstaan. Dit heet een melanoom. Je kunt ook problemen krijgen in je hersenen. Bijvoorbeeld als cellen van de moedervlek in je centrale zenuwstelsel zitten. Dan kun je epilepsie krijgen.
De arts in het ziekenhuis let goed op jouw moedervlek. En leert jou hoe je hier zelf op kunt letten. De arts vertelt jou wanneer je contact moet opnemen met het ziekenhuis. Bijvoorbeeld als je moedervlek er anders uit gaat zien. Er is dan misschien meer onderzoek nodig.
De meeste moedervlekken geven geen problemen.
Welk onderzoek krijg je in het ziekenhuis met een aangeboren moedervlek?
Een team van artsen onderzoekt je moedervlek. Dit team bestaat uit een huid-arts (dermatoloog), een plastisch chirurg en een arts die veel weet van de hersenen (neuroloog). Soms is er ook een psycholoog bij.
De huid-arts bekijkt de huid van je hele lichaam. En de arts voelt en meet de moedervlek. Je krijgt ook vragen over de moedervlek. Bijvoorbeeld of je er klachten van hebt, zoals jeuk. En of de moedervlek is veranderd.
De artsen onderzoeken je hele lichaam. Ook voelen ze of je klieren dikker zijn. Als het nodig is, krijg je ook onderzoek van een arts die veel weet van de hersenen. Misschien wil je weten of je moedervlek of een deel daarvan weggehaald kan worden. Dan kijkt de plastisch chirurg ook mee.
Extra onderzoek
Soms krijg je extra onderzoek. De arts haalt bijvoorbeeld een stukje huid weg om te onderzoeken. Of je krijgt een MRI-scan. Je bespreekt met je arts of dit bij jou nodig is.
Wanneer heb je een behandeling nodig?
Je krijgt alleen een behandeling als dat echt nodig is.
De moedervlek is gevaarlijk
Soms komt uit het onderzoek dat je moedervlek gevaarlijk is voor je gezondheid. Bijvoorbeeld omdat er kankercellen zijn.
De moedervlek is heel goed te zien
Je kunt soms ook een behandeling krijgen als je er moeite mee hebt dat je moedervlek goed te zien is. En je je daarvoor schaamt, of je er somber door voelt.
Welke behandeling kun je krijgen bij een aangeboren moedervlek?
Er zijn verschillende behandelingen bij een aangeboren moedervlek. Soms haalt de arts je moedervlek weg, of een deel ervan. Uit de bovenste laag van je huid of dieper uit je huid. De arts die de operatie doet is een huid-arts (dermatoloog) of plastisch chirurg.
De arts haalt je moedervlek weg uit de bovenste laag van je huid
Dat kan op deze manieren:
- De arts schraapt met een rond en scherp lepeltje je moedervlek weg (curettage).
- De arts behandelt je moedervlek met een sterke lichtstraal (lasertherapie).
De arts haalt je moedervlek weg diep uit je huid
De arts snijdt dieper in de huid en haalt de moedervlek weg. De open plek moet daarna dicht. Dat kan op deze manieren:
- De wond groeit vanzelf weer dicht.
- De arts maakt de wond dicht met je eigen huid. Soms lukt dit niet in 1 keer, omdat de moedervlek te groot is. Dan krijg je meer behandelingen.
- De arts maakt de wond dicht met een stukje huid van een andere plek van je lichaam.
Hoe kies je een behandeling bij een aangeboren moedervlek?
Je bespreekt met je arts welke behandeling voor jou geschikt is. Het hangt ervan af hoe groot je moedervlek is en waar die zit.
Kleine moedervlekken
Kleine moedervlekken haalt de arts meestal in 1 behandeling weg.
Bij grotere moedervlekken zijn vaak meer behandelingen nodig. De arts snijdt eerst het midden van de moedervlek weg. Na de operatie kan de huid weer aangroeien. In een volgende operatie snijdt de arts dan wat meer van de moedervlek weg. Totdat alles weg is. Er zit minimaal 3 maanden tussen deze operaties.
Grote moedervlekken
Bij hele grote moedervlekken (reuzenmoedervlekken) rekt de arts de huid wat op, om je moedervlek heen. De arts doet dat met een soort ballonnetje onder je huid. De arts spuit wat vocht in het ballonnetje, waardoor er een bult onder de huid komt. Als de bult groot genoeg is, haalt de arts hiervan wat huid weg. Met deze huid bedekt de arts de wond die er is nadat je moedervlek is weggehaald. Vaak haalt de arts bij een grote moedervlek maar een deel van de moedervlek weg.
Plek van de moedervlek
Niet alle moedervlekken kunnen weggehaald worden. Het hangt ook af van de plek waar je moedervlek zit.
Wat kun je zelf doen als je een aangeboren moedervlek hebt?
Dit kun je zelf doen om je moedervlek te verzorgen:
- Let goed op of je moedervlek verandert. Dan moet je je arts bellen. Bekijk en voel je moedervlek minimaal 1 keer per maand. Het kan helpen om foto’s te maken. Die kun je met elkaar vergelijken.
- Douch niet te heet. De huid van je moedervlek kan namelijk wat droger zijn. Door heet douchen wordt je huid nog droger. Kies voor een pH-neutrale zeep of olie, of was jezelf met alleen water. En smeer je huid in met een vette crème.
- Vertel het je arts als je moedervlek jeukt. Soms kun je een speciale crème tegen de jeuk krijgen. Jeuk komt meestal van een droge huid. Maar het kan ook betekenen dat er kankercellen zijn in je moedervlek.
Zon en warmte
- Bescherm je huid goed tegen de zon. Kies voor een zonnebrand-crème met factor 50. Smeer dit op je moedervlek en ook op de rest van je lichaam. Smeer elke 2 uur opnieuw en blijf zoveel mogelijk in de schaduw.
- Bescherm jezelf tegen hitte. Op de plek waar een heel grote moedervlek zit, heb je minder zweetklieren. Hierdoor kun je je warmte minder goed kwijt. Zorg daarom op warme dagen voor verkoeling en span je niet te veel in.
Hoe je eruitziet
- Met een schaar kun je haartjes afknippen in je moedervlek. Of trim ze met een tondeuse. Scheer de haartjes niet af, dat irriteert de huid. Epileer de haartjes ook niet en gebruik geen ontharings-crèmes.
- Gebruik make-up als je wilt dat je moedervlek minder goed te zien is. Een huid-therapeut kan je tips geven.
- Praat over wat je voelt als je moedervlek goed te zien is. Misschien voel je je somber, schaam je je of slaap je slecht. Zoek dan hulp. Je kunt bijvoorbeeld praten met een psycholoog. Die kan jou helpen om met je gevoelens te leren omgaan.
Je kunt ook contact zoeken met mensen die ook een aangeboren moedervlek hebben.
Hoe gaat het verder bij een aangeboren moedervlek?
Heb je veel of grote moedervlekken, dan heb je 1 keer per jaar een controle in het expertise-centrum. Soms vindt de arts het nodig om vaker op controle te komen.
Bij kleinere moedervlekken krijg je 1 keer een afspraak in het expertise-centrum. Daarna blijf je onder controle van een huid-arts in het ziekenhuis.
Nadat je moedervlek is behandeld, is het risico op kanker niet kleiner geworden. Daarom zijn de controles heel belangrijk. Blijf ook na een behandeling zelf controleren of je moedervlek niet verandert.
Wanneer contact met een arts bij een aangeboren moedervlek?
Bel direct je arts of 112 (of laat iemand anders bellen) als je 1 of meer van deze klachten hebt:
- een epileptische aanval
- erge hoofdpijn met overgeven
Bel je arts in het ziekenhuis als je 1 of meer van deze klachten hebt:
- Je moedervlek verandert, bijvoorbeeld van kleur of vorm.
- Er komt zomaar bloed uit je moedervlek.
- Je moedervlek jeukt.
- Er zitten korstjes op je moedervlek.
- Er zitten knobbels in je moedervlek.
- Je hebt klieren die dikker voelen.
- Je gedraagt je anders dan normaal. Dat merk je zelf of hoor je van de mensen om je heen.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen over aangeboren moedervlekken.