In het kort
- Pillen of prikken tegen psoriasis kunnen de plekken op je huid minder maken.
- Samen met de arts kies je welk medicijn het beste bij jou past.
- Je mag geen pillen of prikken gebruiken als je lever of nieren niet goed werken.
- Werken de pillen of prikken niet goed bij jou? Je kunt overstappen naar andere medicijnen of een andere behandeling.
Wat zijn pillen of prikken tegen psoriasis?
Er zijn veel verschillende pillen of prikken tegen psoriasis. Hierin zitten medicijnen die in je hele lichaam werken. Je kunt deze medicijnen krijgen van de huid-arts (dermatoloog). Heb je tegelijk ook ontstekingen in je gewrichten? Dan kun je de medicijnen ook krijgen van een arts die veel weet over ontstekingen in gewrichten (reumatoloog).
Door de medicijnen gaat bijvoorbeeld je afweer anders werken. Hierdoor kunnen ontstekingen minder worden en daardoor worden de plekken op je huid minder.
Je kunt deze medicijnen krijgen als pil die je moet slikken. Of als prik in je huid of spier. Of via een slangetje in je bloedvat (infuus).
De kans dat je klachten minder worden kan per persoon en per medicijn verschillen. Het is niet van tevoren te voorspellen hoe de medicijnen bij jou werken. En hoe lang ze zullen werken. Sommige medicijnen werken goed bij 2 van de 10 mensen. Andere medicijnen werken goed bij 7 van de 10 mensen.
Wanneer kun je pillen of prikken tegen psoriasis gebruiken?
Je kunt pillen of prikken tegen psoriasis gebruiken in bijvoorbeeld deze situaties:
- Je hebt veel plekken of grote plekken.
- De plekken worden niet beter na een behandeling op je huid. Zoals een zalf of crème met medicijnen. Of een behandeling met licht op je huid schijnen.
- Je wilt of kunt geen andere medicijnen gebruiken. Je kunt bijvoorbeeld niet elke dag je huid insmeren.
Wanneer mag je geen pillen of prikken tegen psoriasis gebruiken?
Soms mag je geen pillen of prikken tegen psoriasis gebruiken. Bijvoorbeeld in deze situaties:
- Je hebt een ernstige ontsteking ergens anders in je lichaam.
- Je lever of nieren werken niet goed.
Als je lever of nieren niet goed werken is dit in het laboratorium te zien in je bloed of urine (plas). - Sommige pillen of prikken mag je niet gebruiken als je zwanger bent of zwanger wil worden. Vertel het daarom altijd aan je arts als je zwanger bent of wilt worden. Samen kijken jullie welke medicijnen je wel kunt gebruiken.
- Sommige pillen of prikken mag je niet gebruiken als je een andere ziekte hebt. Zoals sommige darmziektes, multiple sclerose of kanker. Of als je hart minder goed pompt (hartfalen).
Vertel het daarom altijd aan je arts als je een andere ziekte hebt.
Hoe kies je welke pillen of prikken tegen psoriasis je wilt gebruiken?
Samen met de huid-arts kies je welk medicijn het beste bij jou past.
Jullie bespreken samen de voordelen en nadelen van de verschillende medicijnen.
Bij sommige medicijnen kun je kiezen of je pillen of prikken neemt. Bij andere medicijnen kun je niet kiezen.
Meestal begin je met 1 van deze 4 medicijnen:
- acitretine
- ciclosporine om in te nemen
- dimethylfumaraat
- methotrexaat bij ontstekingsziekten
Mag je niet 1 van deze 4 medicijnen gebruiken? Of denkt de huid-arts dat de medicijnen niet goed bij jou zullen werken? Dan kun je kiezen voor andere pillen of prikken.
Je bespreekt samen met de huid-arts welk andere pillen of prikken je dan kunt krijgen. Dit ligt bijvoorbeeld aan of je nog wilt proberen kinderen te krijgen. En welke medicijnen in jouw ziekenhuis te krijgen zijn.
acitretine
Acitretine behoort tot de retinoïden. Dit zijn stoffen die lijken op vitamine A.
Artsen schrijven het voor bij psoriasis en andere huidaandoeningen, zoals schubziekte (ichtyosis), ziekte van Darier en pityriasis rubra pilaris. Ze schrijven het soms voor aan mensen die veel kans hebben op een bepaalde vorm van huidkanker (plaveiselcelcarcinoom).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.ciclosporine om in te nemen
Ciclosporine is een afweeronderdrukker (immuno-suppressivum). Het remt ontstekingen en afweerreacties.
Artsen schrijven het voor om afweerreacties te onderdrukken na een transplantatie van een orgaan, beenmerg of stamcellen.
Het wordt ook voorgeschreven bij auto-immuunziekten. De afweer zorgt voor bescherming tegen ziektes. Bij een auto-immuunziekte werkt uw afweer tegen uw eigen lichaam. Voorbeelden hiervan zijn de nierziekte nefrotisch syndroom, ernstige ontstekingen in het oog, ernstige psoriasis, zeer ernstige vormen van eczeem, en reumatoïde artritis.
Verder soms bij de darmziekte colitis ulcerosa, het syndroom van Sjögren en bij ernstige bloedarmoede doordat het beenmerg te weinig bloedcellen maakt.
dimethylfumaraat
Dimethylfumaraat is een ontstekingsremmer.
Artsen schrijven het voor bij multipele sclerose (MS) en soms bij de huidziekte psoriasis.
methotrexaat bij ontstekingsziekten
Methotrexaat heeft verschillende effecten. Hoe het werkt ligt aan hoe hoog de dosering is en hoe vaak u het gebruikt. Als ontstekingsremmer is de dosering lager dan 30 mg en gebruikt u het één keer per week. Dan onderdrukt methotrexaat het afweersysteem en remt het ontstekingen.
Artsen schrijven methotrexaat in deze lage dosis voor bij auto-immuunziekten. De afweer zorgt voor bescherming tegen ziektes. Bij een auto-immuunziekte werkt uw afweer tegen uw eigen lichaam. Voorbeelden zijn psoriasis, reumatoïde artritis, de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, multiple sclerose, astma en lichen planus.
Artsen schrijven methotrexaat vooral voor bij reumatoïde artritis, psoriasis en de ziekte van Crohn. En soms bij lichen planus. De tekst hieronder gaat alleen over methotrexaat als ontstekingsremmer.
Methotrexaat kan ook anders werken. In doseringen die meestal veel hoger zijn dan 30 mg per keer, remt methotrexaat de groei van cellen. Artsen schrijven het in deze hoge dosis voor bij kanker, een buitenbaarmoederlijke zwangerschap of mola-zwangerschap. Hiervoor is een aparte tekst: methotrexaat bij kanker.
Belangrijk
Zorg dat u precies weet hoeveel en hoe vaak u dit medicijn van de arts moet gebruiken. Vraag dus goed hoeveel tabletten u per keer moet innemen en hoe vaak per week. Weet u dit niet? Overleg dan voor gebruik met uw arts of apotheker.
Voordelen van pillen of prikken tegen psoriasis
Voordelen van pillen of prikken tegen psoriasis zijn bijvoorbeeld:
- Na ongeveer 4 weken kunnen de plekken op de huid al minder zijn. Bij een aantal mensen zijn de plekken helemaal weg na 12 weken.
- De prikken hoef je niet elke dag te krijgen. Maar bijvoorbeeld maar 1 keer in de 2, 6 of zelfs 12 weken.
- Meestal kun je de pillen of prikken jarenlang gebruiken.
Nadelen van pillen of prikken tegen psoriasis
Nadelen van pillen of prikken tegen psoriasis zijn bijvoorbeeld:
- De verschillende medicijnen hebben verschillende bijwerkingen. Bijvoorbeeld buikpijn, droge huid, minder goed werkende nieren, hoge bloeddruk.
- Door sommige medicijnen gaat je afweer anders werken. Hierdoor heb je een grotere kans op ontstekingen door een virus of bacterie.
- De kans op bijwerkingen is groter als je tegelijk andere medicijnen gebruikt die je afweer minder maken.
- Sommige medicijnen zijn schadelijk voor je zwangerschap of je baby. Bespreek met de huid-arts welke medicijnen je wel en niet mag gebruiken als je zwanger bent of wilt worden.
- Je mag bij een aantal medicijnen sommige prikken tegen ziektes niet krijgen (vaccinaties). Bijvoorbeeld geen prikken tegen bof, rode hond, mazelen of gele koorts.
- Je moet de prikken altijd in de koelkast bewaren. Ook als je bijvoorbeeld op vakantie gaat.
Hoe gaat het verder na behandeling door de huid-arts tegen psoriasis?
Psoriasis gaat nooit helemaal over, maar je klachten kunnen wel veel minder worden door behandeling. Veel mensen hebben bijna helemaal geen plekken meer na behandeling met pillen of prikken.
Je arts bespreekt met je wat je moet doen voor je pillen of prikken gebruikt. Ook bespreken jullie waar je op moet letten als je pillen of prikken gebruikt.
Als een medicijn niet werkt bij jou, kun je overstappen naar andere medicijnen of een andere behandeling.
Meer informatie over psoriasis
- Contact met andere mensen die ook psoriasis hebben: Psoriasispatiënten Nederland.
- Meer informatie over psoriasis vind je op de website van huid-artsen.
- Welk ziekenhuis of welke kliniek past bij jou voor de behandeling van psoriasis: Keuzehulp psoriasis.
- Informatie over ziekenhuizen die psoriasis behandelen: Ziekenhuischeck.nl.
- Wat andere mensen vinden van een ziekenhuis of arts: ZorgkaartNederland.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen over psoriasis.