In het kort
- Prikken tegen corona maken uw afweer tegen het coronavirus beter.
- Daardoor is de kans kleiner dat u ziek wordt door het virus.
- De afweer die het lichaam heeft gemaakt na een prik, kan na een tijd vanzelf minder worden.
- Een herhaalprik zorgt ervoor dat uw afweer weer beter wordt.
- Bijwerkingen zijn bijvoorbeeld: pijn op de prikplek, koorts en een grieperig gevoel.
- Bijna niemand krijgt ernstige bijwerkingen.
Wat gebeurt er in het lichaam na de prikken tegen corona?
Er zijn verschillende prikken tegen corona. Ze zorgen allemaal dat u niet ernstig ziek wordt door het coronavirus:
Prikken van het bedrijf Pfizer/BioNTech en het bedrijf Moderna:
- Dit zijn prikken met een klein stukje RNA van het coronavirus erin.
- In RNA-vaccins zit geen dood of zwak virus(deeltje).
- In de prik zitten hele kleine stukjes erfelijk materiaal van een klein deel van de buitenkant van het coronavirus. Die stukjes heten RNA. U heeft in alle cellen in uw lichaam ook RNA. Met RNA kan uw lichaam eiwitten maken die nodig zijn om te leven. RNA is dus geen dood of zwak virus.
- Het RNA in de prik zorgt ervoor dat cellen in uw lichaam ook eiwitten gaan maken die lijken op de buitenkant van het coronavirus. Er ontstaan dan cellen die aan de buitenkant lijken op het coronavirus. Deze cellen kunnen u niet ziek maken. Uw lichaam wil deze cellen wel meteen opruimen en gaat afweerstoffen maken tegen het coronavirus.
- Het RNA uit de prik verdwijnt vanzelf uit uw lichaam, binnen een paar dagen.
- Komt het coronavirus later in uw lichaam, dan herkennen de afweerstoffen het virus. Uw lichaam kan dan sneller en beter nog meer afweerstoffen maken en het virus snel doden en opruimen. U wordt dan niet of bijna niet ziek door het virus.
- Het RNA in de prik komt niet in de kern van uw cellen. Het RNA kan het erfelijk materiaal (DNA) dat in die kern zit dus niet veranderen.
- Als 100 mensen de prikken krijgen, zijn ongeveer 90 mensen na de prikken beschermd tegen corona.
- Van Pfizer/BioNTech krijgt u 2 prikken. Van Moderna krijgt u ook 2 prikken.
Prikken van het bedrijf Janssen en het bedrijf Novavax worden in Nederland bijna niet gegeven.
Wanneer kan ik de prikken tegen corona niet krijgen?
U kunt de prikken tegen corona niet krijgen:
- Als u een ernstige allergie heeft voor iets wat in de prik zit.
In de bijsluiter van Pfizer en de bijsluiter van Moderna, kunt u zien wat er in de prikken zit. - Als u na de eerste prik een ernstige allergische reactie kreeg.
Bel dan uw huisarts. Uw huisarts kijkt samen met u of het nodig is om u naar een specialist in allergie (allergoloog) te sturen. De allergoloog onderzoekt of u de tweede prik veilig kunt krijgen. En hoe u de prik veilig kunt krijgen.
Wanneer moet ik mijn afspraak afzeggen en een nieuwe afspraak maken?
In deze situaties kunt u de prikken tegen corona pas later krijgen:
- U heeft koorts (38,5 graden of hoger) op de dag dat u de prik krijgt.
U kunt de prik halen als u geen koorts meer heeft. - U heeft in het ziekenhuis een behandeling tegen corona gekregen.
Door sommige behandelingen kan de prik minder goed werken. Bespreek met uw huisarts of u de prik kunt krijgen. - U krijgt binnen 48 uur een operatie waarbij u in slaap wordt gebracht (narcose).
Twijfelt u of u de prik tegen corona kunt krijgen? Vraag het aan de GGD. Of aan uw huisarts of uw arts in het ziekenhuis of andere zorgorganisatie.
Zo krijgt u de prik
U kunt online een afspraak maken voor de prikken tegen corona. U kunt ook zonder afspraak een prik halen. U krijgt de prik op een GGD-prikplek.
Sommige mensen krijgen hun prik thuis of in de zorgorganisatie waar ze wonen.
Neem deze dingen mee als u de prik krijgt:
- uw uitnodiging (als u die heeft)
- uw legitimatie: paspoort, ID of rijbewijs
- een mondkapje als dat verplicht is
Bij de GGD-prikplek controleert iemand uw uitnodiging (als u die heeft) en legitimatie.
Vaak moet u thuis of op de GGD-prikplek een vragenlijst over uw gezondheid invullen.
Daarna krijgt u de prik van iemand die is getraind in het geven van prikken:
- U gaat zitten op een stoel en maakt uw bovenarm bloot.
- Dan zet hij of zij de prik in de spier in uw bovenarm. Dit duurt maar een aantal seconden.
- Daarna krijgt u een pleister op de plek.
Na de prik gaat u naar een ruimte waar u 15 minuten moet blijven zitten. Dit is om te controleren of u geen allergische reactie krijgt.
Na 15 minuten mag u weer naar huis.
Adviezen als u bloedverdunners slikt en de prik haalt
Dit zijn de adviezen als u rivaroxaban, edoxaban, apixaban of dabigatran gebruikt:
- Zorg dat u deze bloedverdunner 6 uur of langer voor de prik slikt.
- Druk na de prik 2 minuten hard op de prikplek. Wrijf niet.
- Wacht na de prik minstens 1 uur met het slikken van uw bloedverdunner.
Adviezen als u andere bloedverdunners gebruikt:
- Druk na de prik 2 minuten hard op de prikplek. Wrijf niet.
Met deze adviezen voorkomt u een bloeding in de spier waarin geprikt is.
Extra advies als u bij de trombosedienst onder controle bent
Geef zo snel mogelijk de datum van uw prik door aan uw trombosedienst. De trombosedienst kan dan zorgen dat u de prik veilig kunt krijgen. Soms is daarvoor een extra controle van uw bloed nodig (van uw INR-waarde).
apixaban
Apixaban is een antistollingsmedicijn.
Artsen schrijven het voor bij trombose en om trombose te voorkomen, bijvoorbeeld bij heupoperaties en knieoperaties en om een beroerte of trombose te voorkomen bij bepaalde hartritmestoornissen.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.dabigatran
Dabigatran is een antistollingsmedicijn.
Artsen schrijven het voor bij trombose en om trombose te voorkomen, bijvoorbeeld bij heupoperaties en knieoperaties.
Soms wordt het gebruikt om trombose of een beroerte te voorkomen bij bepaalde hartritmestoornissen.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.edoxaban
Edoxaban is een antistollingsmedicijn.
Artsen schrijven het voor bij trombose en om trombose of een beroerte te voorkomen bij bepaalde hartritmestoornissen.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.rivaroxaban
Rivaroxaban is een antistollingsmedicijn.
Artsen schrijven het voor bij trombose en om trombose of een beroerte te voorkomen, zoals bij bepaalde hartritmestoornissen of bij heupoperaties en knieoperaties, en om beroerte en hartaanval te voorkomen na een hartinfarct (hartaanval) of bij hartziekten.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.Bijwerkingen die mensen vaak krijgen na de prikken
Bijwerkingen die u kunt krijgen bij alle soorten prikken zijn:
- pijn op de prikplek
- dik worden van de prikplek
- bij een lichte huid: rood worden van de prikplek (bij een donkere huid is dit vaak niet te zien)
- moeheid
- hoofdpijn
- spierpijn
- pijn in de gewrichten
- koorts of rillingen
- misselijkheid
- grotere lymfeklieren in uw oksel
Dit is een normale reactie van uw lichaam op de prik. Het betekent dat uw lichaam afweer maakt tegen corona. De klachten zijn meestal binnen 1 tot 2 dagen over.
Adviezen bij deze bijwerkingen:
- Tegen pijn kunt u paracetamol slikken. Bijvoorbeeld 3 keer per dag 2 pillen van 500 milligram.
- Heeft u een andere klacht na de prik? Meld dit dan bij het bijwerkingen-centrum Lareb.
paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.Bijwerkingen die bijna niemand krijgt na de prikken
Bijwerking die bijna niemand krijgt: ernstige allergische reactie
Heel soms krijgen mensen direct na de prik een ernstige allergische reactie. Vooral mensen die al een ernstige allergie hebben. Na de prik blijft u daarom 15 minuten in de buurt van de arts. Die kan een ernstige allergische reactie meteen behandelen.
Bijwerking die bijna niemand krijgt: ontsteking hartspier of hartzakje
Een ontsteking van de hartspier of hartzakje is een bijwerking van de prik van Pfizer of Moderna. Bijna niemand krijgt het. Als 10.000 mensen de prik van Pfizer of Moderna krijgen, krijgt 1 persoon deze bijwerking. Meestal binnen 14 dagen na de prik.
Het coronavirus zelf kan ook deze ontsteking van het hart geven. De kans dat u de hart-ontsteking door corona krijgt is groter dan de kans dat u het door een prik krijgt.
Ontsteking van de hartspier of het hartzakje kan deze klachten geven:
- pijn op de borst
- snel of moeilijk ademen
- hartkloppingen
Meestal wordt de ontsteking vanzelf beter na een paar dagen, zonder blijvende schade aan het hart.
Behandeling is meestal niet nodig. Heel soms zijn medicijnen tegen ontsteking nodig.
Een ontsteking van de hartspier kan heel soms zorgen voor hartfalen of problemen met het hartritme.
Krijg ik 1 of 2 prikken?
Heeft u nog nooit eerder prikken tegen corona gehad? Dan geldt dit voor u:
- Bij Janssen krijgt u 1 prik.
- De tweede prik van Pfizer krijgt u ongeveer 6 weken na de eerste prik.
- De tweede prik van Moderna krijgt u ongeveer 4 weken na de eerste prik.
- De tweede prik van Novavax krijgt u ongeveer 3 weken na de eerste prik.
Kan ik een herhaalprik krijgen?
Iedereen van 12 jaar en ouder kan 1 herhaalprik krijgen. De herhaalprik is een prik van Pfizer of Moderna.
Als u de herhaalprik wilt, haal deze dan 3 maanden of later na uw laatste prik tegen corona.
Heeft u corona gekregen na uw laatste prik? Haal de herhaalprik dan 3 maanden of later nadat u corona had.
Wanneer ben ik beschermd tegen corona na de prikken?
Korte tijd na de prik of prikken heeft uw lichaam genoeg afweerstoffen gemaakt:
- Bij de prik van Janssen is dit 28 dagen na de prik.
- Bij de prik van Pfizer is dit 7 dagen na de tweede prik.
- Bij de prik van Moderna is dit 14 dagen na de tweede prik.
- Bij de prik van Novavax is dit 14 dagen na de tweede prik.
De herhaalprik werkt na 7 dagen.
Na de prikken kunt u het virus nog wel krijgen. Maar u wordt er dan niet ziek van of minder ziek.
U kunt ook nog steeds andere mensen besmetten. Die kans is wel kleiner dan als u de prikken niet had gehad.
Blijf de adviezen volgen, zoals handen wassen.
Wanneer bellen na een prik tegen corona?
Spoed: Bel direct uw huisarts, arts in het ziekenhuis of 112 als u binnen 1 uur na een prik deze klachten krijgt:
- dikke lippen, tong of keel of jeukende bulten op uw huid
- met daarbij 1 of meer van deze klachten:
- moeilijk ademen of een piepend geluid bij het ademen
- benauwdheid
- duizeligheid of flauwvallen
- een snelle hartslag
- buikkrampen of overgeven
Dit zijn klachten van een ernstige allergische reactie. U krijgt hier dan snel een behandeling voor.
Meer informatie over prik tegen corona
- Twijfelt u over de prikken omdat u problemen met uw gezondheid heeft? Bijvoorbeeld een allergie of minder afweer? Of omdat u zwanger bent of wilt worden? Dan kunt u bellen met de Twijfeltelefoon. Artsen en medisch studenten beantwoorden uw vragen.
Het telefoonnummer is 088 7 555 777. U kunt bellen van maandag tot en met vrijdag van half 9 tot 3 uur. - Twijfelt u over de prikken om een andere reden? Bijvoorbeeld over de bijwerkingen of over hoe veilig de prikken zijn. Dan kunt u ook kijken op overvaccineren.nl.
- U kunt uw algemene vragen over de prikken ook stellen aan een expert in de zorg. Het telefoonnummer is 0800 770 770 7. Dit nummer is niet voor medisch advies als u ziek bent of medicijnen gebruikt. Kijk voor meer informatie op vragenovercorona.nl.
- Kijk op de website van de Rijksoverheid voor andere vragen over prikken tegen corona. Bijvoorbeeld over wie welke prik krijgt en wanneer.
- Bij bijwerkingen-centrum Lareb vindt u een overzicht van alle bijwerkingen van de prikken tegen corona. U kunt hier ook bijwerkingen melden.
- Voor het maken van een afspraak voor de eerste prik, tweede prik of herhaalprik: bel de GGD op telefoonnummer 0800 7070. Of ga naar coronavaccinatie-afspraak.nl.
- Voor vragen over het invullen van de gezondheidsverklaring van de GGD: bel 088 767 40 80.
- Er is een film over hoe de prik tegen corona werkt en hoe veilig de prik is.
- Er is ook een film over u hoe u online een prik-afspraak kunt maken.
Met welke informatie hebben we de tekst over prikken tegen corona gemaakt?
We hebben de informatie over prikken tegen corona gemaakt met:
- de uitvoeringsrichtlijn COVID-19-vaccinatie van het RIVM
- de praktijkhandleiding COVID-19 vaccinatie van het Nederlands Huisartsen Genootschap
- de veelgestelde vragen COVID-19-vaccinatie voor huisartsen
- het advies van de Gezondheidsraad over COVID-19
- de productinformatie en bijsluiter van de prik van Pfizer (Comirnaty)
- de productinformatie en bijsluiter van de prik van Moderna
- de productinformatie en bijsluiter van de prik van Janssen
- de informatie op de website van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen