Ik heb een prostaatontsteking

In het kort

In het kort

  • Bij een prostaatontsteking kunt u 1 of meer van deze klachten hebben:
    • koorts, koude rillingen
    • ziek gevoel of misselijkheid
    • pijn tussen anus (poepgat) en balzak
    • pijn bij het plassen, vaak plassen
  • Een plotselinge, hevige prostaatontsteking komt door bacteriën.
  • De behandeling is met antibiotica.
  • Drink veel (bijvoorbeeld water of thee).
  • Bel de huisarts of huisartsenpost als u antibiotica slikt en 1 van deze punten klopt voor u:
    • uw klachten zijn na 2 dagen niet minder
    • de koorts is na 2 dagen niet gezakt
    • u wordt steeds zieker
Wat is het

Wat is een prostaatontsteking?

Bij een prostaatontsteking is de prostaat ontstoken. Dit komt door bacteriën.

De prostaat ligt onder de blaas en is zo groot als een kastanje. De plasbuis loopt vanuit de blaas door de prostaat heen en via de penis naar buiten. De prostaat maakt het vocht waar de zaadcellen in zwemmen.

Wat merk je

Wat merk ik bij een prostaatontsteking?

Bij een prostaatontsteking wordt u plotseling ziek met 1 of meer van deze klachten:

  • koorts (in het begin en bij ouderen is er soms geen koorts),
  • koude rillingen
  • misselijkheid
  • pijn tussen uw anus (poepgat) en balzak
  • pijn in de onderbuik of liezen
  • verward zijn bij ouderen (delier)

U kunt bij een prostaatontsteking ook 1 of meer klachten van een blaasontsteking hebben:

  • Plassen doet pijn of geeft een branderig gevoel.
  • U voelt vaker dat u moet plassen. Maar u plast elke keer maar een klein beetje.
  • Het gevoel te moeten plassen kan al pijn doen.
  • De plas ziet er anders uit (troebel) of er kan bloed in zitten.
  • De plas kan sterk ruiken of vies ruiken.
Oorzaken

Waardoor komt een prostaatontsteking?

Een prostaatontsteking komt door bacteriën:

  • Bacteriën komen via de plasbuis in de blaas.
  • Vanuit de blaas gaan ze naar de prostaat.
  • Hier gaan ze vastzitten en zorgen ze voor ontsteking.

Vaak is het de bacterie die bij iedereen in de darm leeft. Deze zit ook rond de anus en de plasbuis.

Soms is de oorzaak een seksueel overdraagbare bacterie (soa), bijvoorbeeld chlamydia.

De kans op een prostaatontsteking is iets groter:

  • als u minder weerstand heeft, bijvoorbeeld door diabetes of medicijnen die de weerstand verminderen
  • bij een slangetje in de blaas (blaaskatheter)
  • na een onderzoek waarbij in de prostaat is geprikt
  • bij nierstenen of blaasstenen
  • bij andere problemen van de blaas of nieren. Vooral problemen die ervoor zorgen dat na het plassen plas (urine) achterblijft in de blaas. Bijvoorbeeld door plasproblemen bij oudere mannen. Of na een beroerte of bij dementie.
Onderzoeken

Onderzoek bij klachten van een prostaatontsteking

  • Breng uw plas (urine) voor onderzoek naar de praktijk.
  • Vang het liefst ’s ochtends de eerste plas op. Andere maatregelen zijn niet (meer) nodig om uw plas op te vangen.
  • Plas in een schoon potje en sluit dit goed af.
  • Breng het potje binnen 2 uur naar de assistente van de huisarts.
  • Kunt u het pas later brengen? Zet het potje urine dan na het plassen meteen in de koelkast en breng het binnen 24 uur.
  • Vul deze vragenlijst in en geef het samen met het potje aan de assistente.
  • De uitslag is er meestal in 1 dag. Bel de assistente en vraag naar de uitslag.

Als de huisarts denkt aan een prostaatontsteking is nog een ander onderzoek (kweek) van uw urine nodig. De kweek laat zien welke bacterie de oorzaak is. En welke medicijnen (antibiotica) daartegen helpen. De uitslag van de kweek duurt 1 week. Bel de assistente en vraag naar de uitslag.

    Adviezen

    Wat kan ik zelf doen bij een prostaatontsteking?

    • Drink veel (2 tot 3 liter, bijvoorbeeld water of thee).
    • Plas meteen als u voelt dat u moet plassen.
    • Plas de blaas helemaal leeg.
      Zo zorgt u dat de plas goed doorstroomt en niet in de blaas achterblijft. Bacteriën kunnen dan ook niet in de blaas blijven zitten.
    • Als u misselijk bent en moet overgeven, drink dan kleine beetjes in plaats van een groot glas ineens. Dan houdt u het vocht beter binnen.

    Komt uw prostaatontsteking door een seksueel overdraagbare aandoening (soa)?
    Vrij dan 1 week niet na de behandeling. Waarschuw uw sekspartners. Dan kunnen zij zich ook laten testen en behandelen.

    Medicijnen

    Medicijnen bij een prostaatontsteking

    Bij een prostaatontsteking krijgt u antibiotica. Antibiotica doden de bacteriën die de ontsteking veroorzaken.

    • Meestal begint u met het antibioticum ciprofloxacine. Hier zijn de meeste bacteriën gevoelig voor.
    • Na 1 week weet de huisarts welke bacterie u heeft. Dit komt uit de urinekweek. Bel de assistente voor de uitslag!
    • Als uw bacterie ook gevoelig is voor het antibioticum co-trimoxazol, dan krijgt u nu dit medicijn. U stopt dan met slikken van ciprofloxacine.
    • Dit is omdat ciprofloxacine ernstige bijwerkingen kan hebben. Bijvoorbeeld nierproblemen of leverproblemen. Andere antibiotica hebben minder kans op deze bijwerkingen.
    • Door ciprofloxacine te stoppen willen artsen ook voorkomen dat bacteriën hiervoor ongevoelig worden.
    • De huisarts vertelt u hoe lang u de antibiotica moet slikken.

    Blijf de pillen slikken tot ze op zijn. Ook als u geen klachten meer heeft. Anders kunnen bacteriën achterblijven en krijgt u weer een prostaatontsteking.

    Pijn of misselijk?

    Bij veel pijn kunt u een paar dagen een pijnstiller nemen. Bijvoorbeeld paracetamol: neem het 3 keer per dag. Slikt 2 tabletten van 500 mg tegelijk.

    Tegen misselijkheid kunt u domperidon of metoclopramide nemen, het liefst als zetpil. Uw huisarts kan dit voorschrijven.

    ciprofloxacine

    Ciprofloxacine is een chinolon-antibioticum. Chinolon-antibiotica werken tegen infecties met bacteriën.

    Artsen schrijven het voor bij infecties met bacteriën, zoals:

    • blaasontsteking;
    • luchtweginfecties, zoals longontsteking, acute bronchitis, ontsteking van de bijholten (sinusitis), tuberculose, veteranenziekte en bij luchtweginfecties door cystische fibrose;
    • middenoorontsteking en gehoorgangontsteking;
    • hersenvliesontsteking;
    • beenmergontsteking;
    • huidinfecties;
    • geslachtsziekten (SOA), zoals gonorroe;
    • infecties van het maagdarmkanaal, zoals ernstige diarree en buiktyfus;
    • Q-koorts.
    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

    domperidon

    Domperidon stimuleert de bewegingen van de maag en het eerste deel van de darmen en versnelt de passage van voedsel van de maag naar de darmen.

    Artsen schrijven het voor bij misselijkheid en braken. Soms schrijven artsen het ook voor bij misselijkheid bij migraine, problemen bij borstvoeding, een bepaalde vorm van lage bloeddruk bij de ziekte van Parkinson en te langzame maag.

    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

    metoclopramide

    Metoclopramide werkt tegen misselijkheid en braken. Verder zorgt metoclopramide ervoor dat voedsel minder lang in uw maag blijft. Daardoor voelt u zich ook minder misselijk.

    Artsen schrijven het voor bij misselijkheid en braken en bij migraine. Ook schrijven artsen het soms voor bij hik en een dichtzittende darm (ileus) in de laatste levensfase (palliatieve zorg).

     
    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

    ofloxacine

    Ofloxacine is een chinolon-antibioticum. Chinolon-antibiotica werken tegen infecties met bacteriën.

    Artsen schrijven het voor bij infecties met bacteriën, zoals blaasontsteking, luchtweginfecties (longontsteking, acute bronchitis), tuberculose, bij de geslachtsziekten (SOA) gonorroe en chlamydia, en soms bij lepra.

    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

    paracetamol

    Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.

    Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.

    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.
    Hoe gaat het verder

    Hoe gaat het verder bij een prostaatontsteking?

    Meestal merkt u binnen 2 dagen dat het beter gaat: de koorts verdwijnt en u heeft minder klachten. Elke dag gaat het beter.

    Het is niet nodig uw plas opnieuw te laten onderzoeken na het slikken van antibiotica.

    Breng wel weer verse urine naar de huisarts als u klachten houdt. Of als uw klachten weer terugkomen.

    Sommige mannen houden klachten. Soms wel maanden lang. Dit noemen we een chronische prostaatontsteking. Meestal komt dit niet door bacteriën. Soms is dan verder onderzoek nodig door de uroloog.

    Wanneer bellen

    Wanneer bellen met uw huisarts bij prostaatontsteking?

    Bel dezelfde dag uw huisarts of huisartsenpost als u denkt dat u een prostaatontsteking heeft.

    Gebruikt u antibiotica tegen een prostaatontsteking? Bel dan uw huisarts of huisartsenpost dezelfde dag als 1 van deze punten klopt voor u:

    • na 2 dagen antibiotica slikken zijn uw klachten niet minder
    • na 2 dagen antibiotica slikken heeft u nog koorts (38 graden of hoger)
    • u wordt zieker
    • u krijgt meer pijn
    • u raakt in de war (delier)
    • u wordt zieker, terwijl het eerst beter ging.

    Dit kan betekenen dat de antibiotica die u slikt niet helpen tegen de bacteriën. Uw huisarts bekijkt of u andere antibiotica nodig heeft.

    Meer informatie

    Meer informatie over prostaatontsteking

    We hebben deze informatie gemaakt met:

    Deze tekst is aangepast op
    NHG

    Vond je deze informatie nuttig?

    Vond je deze informatie nuttig?
    Heb je een tip hoe wij Thuisarts.nl kunnen verbeteren?