In het kort
- Vlekjes, blaasjes en korstjes op uw huid kunnen komen door het apenpokken-virus.
- Maar meestal komen ze door iets anders.
- U kunt apenpokken krijgen als u iemand met het virus veel aanraakt. Zoals bij lang knuffelen, zoenen of seks.
- De meeste mensen worden niet erg ziek van apenpokken.
- Meestal gaat het na 2 tot 4 weken vanzelf over.
- Denkt u dat u apenpokken heeft? Blijf dan thuis en bel de huisarts.
- Mannen die seks hebben met mannen kunnen soms een prik tegen apenpokken krijgen.
Wat is apenpokken?
Apenpokken is een ziekte met vlekjes, blaasjes en korstjes op de huid. Ook kan het laatste stukje van uw darm door deze ziekte gaan ontsteken.
Het komt door een virus: het apenpokken-virus.
Meestal hebben alleen mensen in Afrika deze ziekte. Maar nu hebben ook mensen in Europa het.
In Nederland komt apenpokken nog niet zo vaak voor.
Mensen die de ziekte in Nederland hebben zijn meestal mannen die seks hebben met mannen. Maar iedereen kan het krijgen.
Apenpokken is nog steeds erg zeldzaam. Als u vlekjes, blaasjes of korstjes op uw huid ziet, komt dit bijna altijd door iets anders.
Apenpokken is niet hetzelfde als krentenbaard of waterpokken.
Op Aruba, Bonaire, Curaçao en Suriname noemen mensen krentenbaard vaak apenpokken. In Nederland gebruiken we voor apenpokken daarom vaak de Engelse naam: monkeypox.
Wat merk ik bij apenpokken?
Bij apenpokken komen er vlekjes op uw huid:
- De vlekjes komen vaak eerst op de plek waar het virus in uw lichaam is gekomen.
Had u seks met iemand met het virus?- Dan krijgt u bijvoorbeeld eerst vlekjes rond uw penis, anus (poepgat) of vagina.
- U kunt ook als eerste vlekjes in uw gezicht krijgen. Bijvoorbeeld in uw mond of ogen. Dat kan gebeuren na likken of zuigen (orale seks).
- Daarna komen er vlekjes op andere plekken op uw huid. Zoals op uw armen, benen, de binnenkant van uw handen en de onderkant van uw voeten.
- De vlekjes kunnen jeuken en pijn doen.
- Op de vlekjes komen blaasjes met vocht.
- In het begin kunnen de blaasjes op gewone puistjes (acne) lijken.
- De blaasjes drogen op en worden korstjes.
- Na 2 tot 3 weken laten de korstjes los.
Ook kunt u last krijgen van een ontsteking van uw endeldarm. Dit is het laatste stukje van uw darm.
U merkt dan 1 of meer van deze dingen:
- Uw anus doet pijn.
- U heeft blaasjes in en rond uw anus.
- Uw anus wordt dik.
- Er zit bloed bij uw poep.
- Het voelt alsof u moet poepen, maar er komt geen poep.
Veel mensen krijgen ook koorts. En soms zijn uw lymfeklieren groter dan normaal. U voelt dan bijvoorbeeld bulten in uw liezen, hals of oksels.
Apenpokken kan ook beginnen met moe zijn, hoofdpijn en spierpijn. Maar de mensen die nu apenpokken hebben, hadden dit bijna nooit als eerste klacht.
Is apenpokken besmettelijk?
Apenpokken is besmettelijk. U kunt het van iemand anders krijgen en aan iemand anders geven. Maar dit gebeurt niet zo snel.
Het virus zit in de blaasjes, korstjes en wondjes van iemand met apenpokken. U kunt het virus krijgen als u iemand met apenpokken veel aanraakt. Zoals bij lang knuffelen, zoenen of seks. Het vocht uit de blaasjes kan dan via uw handen in uw ogen, neus of mond komen. Of het kan door kleine wondjes op uw huid in uw lichaam komen. We denken dat het virus ook in uw lichaam kan komen door het sperma van iemand met apenpokken.
Van waterpokken weten we dat het virus via druppeltjes van de een naar de ander kan gaan. Bijvoorbeeld door hoesten of niezen. Of dit bij apenpokken ook gebeurt is nog onduidelijk.
Prik tegen apenpokken (vaccinatie)
Mensen die een grotere kans hebben om apenpokken te krijgen, kunnen soms een prik krijgen. Deze mensen krijgen een uitnodiging van de GGD voor een prik. Het gaat om:
- mannen die Prep gebruiken of hiervoor op de wachtlijst staan
- mannen die seks hebben met mannen en vaak op de soa-poli komen
Deze mensen krijgen 2 prikken. Er zit 4 weken tussen prik 1 en prik 2.
De prikken die u krijgt zijn prikken tegen pokken. Omdat pokken en apenpokken veel op elkaar lijken, denken artsen dat de prikken beschermen. Maar dat is niet zeker. Het is bij dieren onderzocht, maar nog niet goed bij mensen. Tegelijk met het prikken start daarom een onderzoek om te kijken hoe goed de prikken werken.
Had u in de afgelopen 14 dagen seks met iemand met apenpokken? Dan kunt u ook een prik krijgen. Bel dan de GGD. Was de seks langer dan 14 dagen geleden dan helpt de prik niet meer.
Is apenpokken gevaarlijk?
Apenpokken is meestal niet gevaarlijk.
De meeste mensen worden niet erg ziek als ze besmet raken. Een behandeling is niet nodig.
Heeft u een slechte afweer? Bijvoorbeeld door een behandeling tegen kanker (chemo)? Dan is de kans groter dat u wel erg ziek wordt.
Adviezen als u wilt weten of u apenpokken heeft
Denkt u dat u apenpokken heeft?
- Blijf thuis en bel uw huisarts.
De huisarts of assistent stelt u dan vragen. - Stuur een e-mail met foto's van de vlekjes op uw huid, als dat kan.
Soms ziet uw huisarts op de foto's of het misschien apenpokken is of iets anders.
Uw huisarts onderzoekt u als dat nodig is.
De huisarts draagt dan beschermende kleding tijdens dat onderzoek. Zoals een bril, een mondkapje, handschoenen en een beschermende jas of schort.
Hoe gaat het verder als ik denk dat ik apenpokken heb?
Meestal komen de vlekjes door iets anders. Want er zijn niet veel mensen met apenpokken in Nederland.
Als de huisarts denkt dat u toch apenpokken heeft, dan krijgt u een apenpokken-test:
- Deze test doet iemand bij de GGD of soms uw huisarts.
- Zij halen wat vocht uit een blaasje, uit uw keel en uit uw anus. Ook wordt er bloed bij u geprikt.
- Daarna gaat u naar huis en krijgt u adviezen van de GGD.
- U moet thuis blijven tot de uitslag van de test.
- U kunt soms een prik tegen apenpokken krijgen. Dit hoort u van de GGD.
Als u apenpokken heeft:
- De GGD vertelt u hoe lang u moet thuisblijven. En hoe u thuis kunt zorgen dat u de mensen om u heen niet besmet.
- Als u veel last heeft van jeuk kunt u 2 tot 3 keer per dag zinkzalf op de plekjes smeren.
- Heeft u veel pijn bij uw anus? Slik dan paracetamol. Van uw huisarts kunt u een recept krijgen voor een crème of zetpillen.
- Apenpokken gaat meestal na 2 tot 4 weken vanzelf over.
- Als de blaasjes en korstjes weg zijn, moet u nog 3 maanden met condoom vrijen. We denken dat het apenpokken-virus zich ook via sperma kan verspreiden.
Als u onveilige seks heeft gehad:
- Doe een soa test.
paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Wanneer moet ik bellen bij apenpokken?
Bel op werkdagen uw huisarts als 1 van deze dingen voor u klopt:
- U wordt alleen maar zieker in plaats van beter.
U krijgt bijvoorbeeld weer koorts. Of u krijgt meer pijn bij of in uw anus. - U krijgt blaasjes op uw hele lichaam.
U heeft in de laatste 3 weken gezoend of seks gehad met iemand met apenpokken.
Bel direct de huisarts of huisartsenpost als u vlekjes of blaasjes heeft en 1 of meer van deze klachten:
- U ademt moeilijk of heel snel, ook als u rustig op een stoel zit.
- U krijgt koorts (38 graden of hoger).
- U wordt suf.