In het kort
- Aften zijn grijswitte plekjes in de mond.
- Ze doen vaak pijn.
- Ze verdwijnen vanzelf binnen 14 dagen.
- Mondgel met lidocaïne kan helpen:
- bij veel pijn
- bij problemen met eten of drinken
Film
Download deze film
- Filmbestand .mp4, 44mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent .mp3, 2,6 mb
- Ondertitelingsbestand .srt 4kb en vtt 4kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wat zijn aften?
Aften zijn kleine grijswitte plekjes met een rode rand. Ze zitten in de mond. Meestal op 1 of meer van deze plekken:
- aan de binnenkant van je wangen
- op je lippen
- op je tong
- op je tandvlees
- op je gehemelte
De aften doen vaak pijn. Tijdens eten en drinken kan de pijn erger worden.
Ongeveer 1 op de 5 mensen heeft wel eens aften. Boven de 40 jaar komen aften minder voor.
Waardoor ontstaan aften?
De oorzaak van aften is niet bekend. We denken dat ze makkelijker ontstaan bij 1 of meer van deze dingen:
- kleine wondjes in je mond, bijvoorbeeld door bijten op je wang, tandenpoetsen, flossen of een kunstgebit dat niet goed past
- droge mond
- stress
- veranderingen in hormonen, bijvoorbeeld door ongesteld zijn of zwanger zijn
- erfelijke aanleg: dit betekent dat veel mensen in je familie aften hebben
- heel soms bij te weinig ijzer, vitamine B12 of foliumzuur in je bloed
- heel soms zijn aften een bijwerking van medicijnen
Bijvoorbeeld van sterke pijnstillers (fentanyl) of medicijnen bij kanker.
Er is geen bewijs dat deze dingen aften veroorzaken.
fentanyl
Fentanyl is een morfineachtige pijnstiller (opiaat). Het heeft een sterke pijnstillende werking.
Artsen schrijven het voor bij plotselinge hevige pijn, zoals pijn na een operatie, ernstige verwonding of pijn na een hartinfarct. Ook bij langdurige hevige pijn, zoals pijn bij kanker.
Artsen schrijven het soms ook voor bij zorg voor mensen die in hun de laatste levensfase zitten (palliatieve zorg).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.foliumzuur
Foliumzuur wordt ook wel vitamine B11 genoemd. Het is vooral aanwezig in groenten en volkorenproducten.
Foliumzuur speelt een belangrijke rol in het lichaam. Het is bijvoorbeeld nodig voor de aanmaak van de rode bloedcellen en voor de werking van de zenuwen. Bovendien is het zeer belangrijk voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel van de ongeboren baby.
Ons lichaam kan foliumzuur niet zelf maken. Daarom moeten we het via ons voedsel binnenkrijgen. Foliumzuur verlaat het lichaam in kleine hoeveelheden via de urine. Om gezond te blijven, is daarom telkens een nieuwe hoeveelheid foliumzuur via het voedsel nodig.
Het is te gebruiken om aangeboren afwijkingen te voorkomen bij zwangerschap en kinderwens, bij vitaminegebrek, bij bepaalde vormen van bloedarmoede en bij homocystinurie (een stofwisselingsziekte).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.vitamine B1
Vitamine B1 (thiamine) is nodig om energie te halen uit ons eten. Ons lichaam kan vitamine B1 niet zelf maken. Daarom moeten we het binnenkrijgen via ons eten.
Vitamine B1wordt een klein beetje uitgeplast. Daarom heeft u steeds nieuwe vitamine B1 nodig om gezond te blijven. Soms krijgt u niet genoeg vitamines via uw eten.
Vitamine B1 als medicijn is te gebruiken bij een tekort aan vitamine B1.
Zijn aften gevaarlijk?
Aften zijn niet gevaarlijk.
Ze zijn ook niet besmettelijk.
Wat kun je zelf doen bij aften?
Heb je weinig last van de aften? Dan hoef je niets te doen. Aften gaan vanzelf weg binnen 14 dagen.
Heb je er wel veel last van? Sommige dingen kunnen de pijn erger maken. Probeer of de volgende adviezen je helpen:
- Eet geen pittig gekruid eten.
- Eet geen hard eten of eten met scherpe randjes, zoals toast.
- Kauw voorzichtig.
- Drink geen zure dranken, zoals frisdrank en sinaasappelsap.
- Raak de aften niet aan met je tong, vingers of tandenborstel.
- Poets je tanden voorzichtig met een zachte, niet versleten borstel. Dan beschadig je de aften niet.
Een tandenborstel is goed als de haren recht omhoog staan. Als de haren naar de zijkant staan, is de tandenborstel versleten. De haren kunnen dan beschadigingen geven in de mond.
Welke medicijnen helpen bij aften?
Heb je veel pijn? Of gaat eten en drinken bijna niet? Je kunt mondgel met lidocaïne op de aften smeren.
Dit is te koop bij de apotheek. Het vermindert de pijn. Je gebruikt het zo:
- Doe een klein beetje mondgel op een wattenstaafje. Smeer het met het wattenstaafje precies op de aft.
- Doe dit bijvoorbeeld voor het slapen. Of vlak voordat je gaat eten.
- Het eten is dan minder pijnlijk.
- De gel werkt vaak binnen een paar seconden. Het blijft een uur werken.
- Gebruik de gel maximaal 8 keer per dag.
De volgende medicijnen raden artsen niet aan bij aften: mondspoeling of crème met chloorhexidine, hormonen of antibiotica.
Er is geen bewijs dat deze medicijnen werken. Deze medicijnen kunnen wel bijwerkingen geven, bijvoorbeeld verkleuring van je tanden.
Hoe gaat het verder bij aften?
Aften genezen vanzelf binnen 14 dagen.
Aften kunnen weer terugkomen.
Wat kun je doen om aften te voorkomen?
Heb je heel vaak aften? Volg deze adviezen op:
- Kijk of je kunt ontdekken waardoor de aften ontstaan. Poets je te hard? Krijg je ze na iets wat je eet of drinkt? Probeer deze dingen niet meer te doen of te eten.
- Soms kan een dagboek helpen. Je schrijft elke dag op wat je hebt gegeten of gedronken.
Krijg je een aft? Dan kun je lezen wat je hebt gegeten of gedronken. Dit kan de oorzaak zijn. - Poets je tanden voorzichtig. Gebruik een zachte, niet versleten tandenborstel. Zo voorkom je nieuwe wondjes waaruit aften kunnen ontstaan.
Een tandenborstel is goed als de haren recht omhoog staan. Als de haren naar de zijkant staan, is de tandenborstel versleten. De haren kunnen dan beschadigingen geven in de mond. - Je kunt proberen of poetsen met een tandpasta zonder schuimmiddel helpt.
Mogelijk heb je dan minder vaak en minder lang aften. Tandpasta zonder schuimmiddel maakt je tanden net zo goed schoon.
Het schuimmiddel heet natriumlaurylsulfaat. In het Engels heet het: sodium lauryl sulfate (SLS) of sodium dodecyl sulfate (SDS). Vraag bij de drogist naar tandpasta waar dit niet inzit. - Ga minimaal 1 keer per jaar naar de tandarts of mondhygiënist. Laat je mond goed nakijken op scherpe randen aan je tanden en kiezen.
Wat niet helpt om aften te voorkomen
Er zijn geen medicijnen die aften helpen voorkomen.
Uit onderzoek blijkt dat het slikken van (multi)vitamines niet helpt tegen aften.
Onbekend of het helpt om aften te voorkomen
Of lasertherapie werkt tegen aften weten we niet. Ook is niet bekend welke bijwerkingen het heeft. Daarom raden artsen lasertherapie niet aan.
Of medicijnen met kruiden werken en veilig zijn bij aften is niet bekend. Daarom raden artsen medicijnen met kruiden niet aan.
Wanneer de huisarts bellen bij aften?
Bel bij aften je huisarts op werkdagen als 1 of meer van deze punten klopt voor jou:
- Je hebt koorts en je voelt je ziek.
- Je aften zijn niet binnen 14 dagen genezen.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn over aften voor huisartsen.