In het kort
- Een paar dagen na de geboorte kan je baby een gele huid krijgen of geel oogwit.
- Leg je baby 8 tot 12 keer aan je borst per 24 uur.
- Door veel drinken verdwijnt de galkleurstof sneller.
- Te veel galkleurstof is gevaarlijk.
- De kraamverzorgende en verloskundige controleren je baby goed. Vooral of je baby actief is, goed drinkt en goed plast en poept.
Wat merk je als je baby geel is?
Veel baby’s worden op de derde of vierde dag na de geboorte een beetje geel. Er komt dan galkleurstof (bilirubine) uit het bloed in de huid en in het vlies van het oogwit. Dit heet geelzucht.
De geelzucht is moeilijk te zien:
- Als je baby een lichte huid heeft, kun je het soms zien aan de huid van het gezichtje van je baby. De rest van de huid kan ook geel worden, als er meer galkleurstof in het bloed komt.
- Als je baby een donkere huid heeft of getint is, is de geelzucht nog moeilijker te zien. Je kunt soms wel zien dat het oogwit van je baby geler is.
Waardoor wordt je baby geel na de geboorte?
Je baby wordt geel door galkleurstof. Dat heeft een gele kleur.
De kleurstof ontstaat als er rode bloedcellen worden afgebroken. Dit gebeurt altijd bij een baby in de eerste dagen na de geboorte.
De kleurstof komt in het bloed. En kleurt daardoor de huid en het oogwit een beetje geel.
De lever haalt de kleurstof uit het bloed. Maar er is opeens veel kleurstof. De lever kan dat niet allemaal snel genoeg uit het bloed halen.
Is te veel galkleurstof erg?
Een beetje galkleurstof is niet erg. De kleurstof verdwijnt meestal vanzelf. 7 dagen na de geboorte is de gele kleur meestal weer weg.
Veel te veel galkleurstof in het bloed kan wel gevaarlijk zijn. Het kan schade geven aan de hersenen. Door schade aan de hersenen kunnen baby's problemen krijgen met bewegen, denken en horen.
Sommige baby's zijn 3 weken na de geboorte nog geel. Vaak is dat niet erg en verdwijnt de kleurstof vanzelf, ook na 3 weken. Soms komt het door een probleem of ziekte die zorgt voor te veel galkleurstof.
Wanneer heeft je baby een grotere kans op te veel galkleurstof?
In deze situaties is er een grotere kans dat je baby te veel galkleurstof krijgt:
- Je baby is te vroeg geboren.
- De borstvoeding gaat niet goed en je baby krijgt weinig melk binnen.
- Je baby heeft bij de bevalling blauwe plekken gekregen.
- De bloedgroepen van moeder en baby passen niet bij elkaar.
Dit heet rhesus-antagonisme of ABO-antagonisme. - Een ouder broertje of zusje is ook geel geweest. En heeft daarvoor in het ziekenhuis onder een blauwe lamp gelegen.
- Mensen in je familie hebben erfelijke ziekten die zorgen voor meer bloed-afbraak.
Zoals sferocytose en G6PD-deficiëntie.
Kun je iets doen zodat je baby niet te veel galkleurstof krijgt?
Goed drinken is belangrijk. De galkleurstof gaat dan sneller uit het bloed van je baby. Je baby poept en plast het uit.
Geef je borstvoeding?
- Leg dan je baby de eerste dagen na de geboorte 8 tot 12 keer per 24 uur aan je borst.
- Zo maak je veel melk en kan je baby veel drinken.
Geef je flesvoeding?
- Bespreek met je verloskundige of kraamverzorgende of je baby genoeg drinkt.
Hoe wordt gecontroleerd of je baby te veel galkleurstof heeft?
Deze controles krijgt je baby om te weten of die te veel galkleurstof heeft:
Controles door kraamverzorgende
Je kraamverzorgende kijkt elke dag naar de kleur van je baby en het oogwit. Maar aan de kleur van een baby is niet te zien of er te veel galkleurstof is. Het maakt niet uit welke kleur huid je baby heeft.
Andere dingen zijn bij elke baby veel belangrijker om op te letten, zoals:
- of je baby goed reageert
- of je baby goed drinkt
- of je baby genoeg plast
- of je baby goed poept
- of je baby er ziek uit ziet
Controles door verloskundige
Je verloskundige controleert je baby ook een paar keer in de eerste week.
Je verloskundige kan de galkleurstof testen met een meting via de huid of met een prikje in de hiel.
Controle door verpleegkundige consultatie-bureau
Ongeveer 2 weken na de geboorte komt de verpleegkundige van het consultatie-bureau bij je. Zij weegt en bekijkt je baby. Als zij je baby nog geel vindt, stuurt zij je door naar de huisarts.
De huisarts laat dan bloed prikken om de galkleurstof te meten. Of de huisarts stuurt je door naar de kinderarts.
Als baby's lang geel blijven, is dat vaak normaal en gaat het vanzelf weg. Maar soms kan dat komen door bijvoorbeeld een leverprobleem, een ontsteking, een erfelijke ziekte of een stofwisselingsziekte.
Wanneer bellen als je denkt dat je baby te veel galkleurstof heeft?
Spoed: Bel direct je verloskundige of huisarts als je baby in de eerste 24 uur na de geboorte geel wordt.
Je baby moet dan meteen naar de kinderarts.
Spoed: Bel ook direct je verloskundige, huisarts of de huisartsenpost als je 1 of meer van deze dingen merkt aan je baby in de eerste week na de geboorte:
- slecht drinken, bijvoorbeeld even drinken en meteen in slaap vallen
- suf zijn, niet goed reageren, bijvoorbeeld als je je baby aan de borst legt
- slap, minder actief
- een lage temperatuur: lager dan 36 graden
- een hoge temperatuur: 38 graden of hoger
- zacht huilen met een hoge toon
Behandeling als je baby te veel galkleurstof heeft
Als je baby te veel galkleurstof in het bloed heeft, moet je baby snel naar het ziekenhuis. Daar krijgt je baby een behandeling met blauw licht.
- Je baby wordt bloot onder speciale blauwe lampen gelegd of op een lichtmatras.
Je baby heeft een luier aan en een brilletje van stof op. - Het blauwe licht op de huid verandert de kleurstof in een stof die je baby uit plast en poept.
De plas kan een donkere kleur hebben en de poep wordt dunner. - Het is belangrijk dat je baby goed drinkt.
Als je borstvoeding geeft, kun je hier mee doorgaan.
Je kunt ook extra voeding afkolven. Dat kan later aan je baby gegeven worden. - Het speciale licht en veel drinken zorgen ervoor dat je baby snel minder galkleurstof in het bloed krijgt.
- Misschien drinkt je baby slecht. Je baby reageert sloom of valt in slaap tijdens de voeding. Dan is soms een slangetje in de neus nodig. Je baby krijgt daardoor voeding. Meestal kun je doorgaan met borstvoeding.
Soms is een slangetje op een andere plek nodig om je baby genoeg vocht te geven (een infuus).
Hoe lang de lichtbehandeling duurt, verschilt per baby. Het ligt eraan hoe snel de galkleurstof in het bloed minder wordt.
Heel soms gaat dat niet snel genoeg. Dan kan je baby nieuw bloed krijgen.