Ik heb pijn of ontsteking in mijn hele mond in de laatste fase van mijn leven

vrouw met mondproblemen in de laatste fase van haar leven poetst tanden

In het kort

  • Verzorg je mond goed als je pijn in je mond hebt.
  • Spoel je mond regelmatig met water met zout: 4 keer of vaker per dag.
  • Eet geen hard, kruidig, zuur of heet eten.
  • Bij pijn helpt paracetamol en mond-gel met lidocaïne.
  • Bij schimmel in je mond kun je een medicijn krijgen. 

Pijn en ontstekingen in je mond

Pijn in je mond is vervelend. De binnenkant van je mond kan rood en dik zijn. Maar er kan ook niks te zien zijn, terwijl je wel pijn voelt.

De medische naam van ontsteking in je mond is stomatitis.

Wat merk je bij pijn en ontstekingen in je mond?

Pijn en ontstekingen in je mond kunnen allerlei klachten geven, zoals:

  • Je hebt een branderig gevoel in je mond of keel.
  • Je mond is extra gevoelig voor koud, warm, zuur of pittig eten of drinken.
  • Je tandvlees bloedt snel.
  • De binnenkant van je mond is dik en rood.
  • Er zit een wit laagje in je mond en keel en op je tong.
  • Je proeft minder goed.
  • Je hebt een vieze smaak in je mond.
  • Er komt een vieze geur uit je mond.
  • Je hebt problemen met kauwen.
  • Je hebt moeite met eten en drinken van sommige dingen.
  • Je hebt pijnlijke blaasjes of plekjes in je mond.

De mondpijn kan veel problemen geven:

  • Door pijn ga je misschien minder eten. Je kunt dan afvallen. Of te weinig belangrijke stoffen in je bloed krijgen. Je afweer kan minder worden. Daardoor kun je sneller ontstekingen krijgen. Ook in je mond.
  • Misschien ga je ook anders kauwen. Dat kan weer spierpijn, kramp en hoofdpijn geven.
  • Ook kan je humeur er minder van worden. Je bent misschien sneller boos. Ook kun je je aandacht minder goed bij iets houden.

Het is dus belangrijk om iets aan mondpijn te doen.

Waardoor krijg je ontstekingen en pijn in je mond?

Ontstekingen en pijn in je mond kunnen komen door deze dingen:

Door problemen in je mond

Problemen in je mond zijn bijvoorbeeld:

  • een droge mond
  • geen goede verzorging van je mond
  • scherpe randen van je gebit, een kunstgebit dat niet goed past

Door een schimmel, virus of bacterie

Een schimmel, virus of bacterie kan problemen geven.

  • Bijvoorbeeld de schimmel candida. Die geeft meestal witte puntjes of een wit laagje in je mond, in je keel en op je tong. Je krijgt vaak candida als je afweer minder is. Dat kan door een ziekte of medicijnen, zoals hormonen tegen ontstekingen () of medicijnen tegen ontstekingen door een bacterie (antibiotica).
  • Of het herpes-virus. Dat zorgt voor pijnlijke blaasjes in je mond. Herpes is het virus dat ook een koortslip geeft.

Door een behandeling

Sommige behandelingen kunnen ontstekingen en pijn in je mond geven:

  • pufjes met medicijnen bij astma
  • medicijnen tegen ontstekingen door een bacterie (antibiotica)
  • behandelingen van kanker, zoals chemotherapie of bestraling van je hoofd (de ontsteking van je mond heet dan orale mucositis)
  • na een stamcel-transplantatie

prednison

Prednison is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan.

Artsen schrijven prednison voor bij:

  • Ziektes met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld luchtwegontstekingen (zoals COPD), reumatische aandoeningen (zoals reuma, polymyalgie en jichtaanvallen), darmziekten (namelijk colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn), het syndroom van Sjögren, bepaalde oogontstekingen, clusterhoofdpijn, lupus erythematodes (LE), ernstige huidontstekingen (zoals bij lepra), bepaalde bloedziekten (zoals de bloedstollingsziekte ITP), de ziekte van Duchenne (spierziekte), Bellverlamming (een vorm van gezichtsverlamming), bij nierziektes, zoals het nefrotisch syndroom en bij netelroos. Ook bij ontstekingen bij tuberculose (van het hartzakje en van de hersenen).
    Bij ontstekingsziekten wordt het op verschillende manieren gebruikt: in een hoge dosering voor een paar dagen tot weken (stootkuur) en in een lagere dosering voor meerdere maanden (langdurige behandeling). Artsen schrijven het meestal voor als stootkuur.
  • Prednison wordt ook gebruikt om afstotingsreacties tegen te gaan. Na orgaantransplantaties en als onderdeel van een behandeling bij kanker.
  • Ook wordt het gebruikt om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen. Zoals bij de bijnierziekten de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom. Als het op deze manier gebruikt wordt heet het substitutietherapie.

Ziektes waarbij prednison wordt gebruikt zijn:

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

Adviezen bij ontstekingen en pijn in je mond

Bij ontstekingen en pijn in je mond kunnen deze adviezen helpen:

Je mond verzorgen

  • Verzorg je mond goed. Daardoor groeien bacteriën minder snel.
  • Heb je grijs-witte plekjes in je mond? Kijk bij aften wat je kunt doen.
  • Eet geen hard, kruidig, zuur of heet eten.
  • Spoel je mond regelmatig met water met zout.
    Je kunt de zout-oplossing zelf maken: doe 9 gram keukenzout in 1 liter water.
    Doe er niet meer zout in, want dat irriteert je mond.
    Spoel je mond ongeveer 1 minuut. Spuug het zoute water weer uit.
    Je kunt dit 4 keer per dag of vaker doen.

Iets doen tegen de pijn

  • Je kunt proberen of helpt tegen de pijn.
  • Als je veel pijn hebt, kun je een pijnstiller nemen. Begin altijd met . Dat heeft de minste bijwerkingen.
  • Mond-gel () helpt ook tegen pijn en ontsteking. Je koopt het bij de apotheek of drogist.
  • Helpt dit niet genoeg tegen de pijn? En is de oorzaak van de pijn bekend? Vraag je arts of je sterkere pijnstillers kunt nemen.

Behandeling van candida in je mond

Advies bij ontsteking van je mond door de schimmel candida (candidiasis):

  • Spoel je mond met een middel tegen schimmels, zoals . Spoel er 5 keer per dag mee.
    Je kunt ook gebruiken: 4 keer per dag in je mond smeren na het eten.
    Deze middelen krijg je via je arts.
    Heb je een kunstgebit? Behandel die ook met de spoeling tegen schimmels.
  • Je kunt ook pillen van je arts krijgen, zoals .
  • Heb je ook ontstoken mondhoeken? Smeer er zinkolie of zinkzalf op. Kijk voor meer adviezen bij kapotte mondhoeken.

Behandeling van herpes in je mond

Bij herpes in je mond krijg je misschien pillen via je arts. Bijvoorbeeld of . Slik de pillen tot ze op zijn.

Behandeling van erge ontsteking van je tandvlees, kiespijn of kaakpijn

Ga naar een mondhygiënist of tandarts. Die kan je mond goed schoonmaken. En advies geven over mondspoeling of andere behandelingen.

aciclovir om in te nemen

Aciclovir is een virusremmer.

Artsen schrijven het voor bij herpes genitalis, gordelroos, een koortslip, waterpokken (bij volwassenen) en andere virusinfecties. Soms om virusinfecties te voorkomen.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

fluconazol

Fluconazol is een antischimmelmiddel. Het werkt tegen schimmels en gisten (zoals de Candida-gist).

Artsen schrijven het voor bij schimmel- en gistinfecties bijvoorbeeld van organen, de huid (ringworm, voetschimmel, eikelontsteking en pityriasis versicolor), nagels (schimmelnagels) of laagjes huid met slijm (slijmvliezen), zoals van de vagina en van de mond en slokdarm (spruw).
Wordt ook gebruikt bij huidinfecties door Leishmania-parasieten.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

kunstspeeksel

Kunstspeeksel bevat een verdikkingsmiddel. Zoals carmellose, mucine of methylcellulose. 

Soms bevat kunstspeeksel ook fluoride om het gebit te beschermen.

Artsen schrijven het voor bij droge mond, zoals bij het Syndroom van Sjögren.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

lidocaïne in de mond

Lidocaïne maakt de huid en slijmvliezen gevoelloos.

Lidocaïne in de mond wordt gebruikt bij pijnlijke aandoeningen in de mond of de slokdarm. Zoals aften (pijnlijke zweertjes in de mond).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

miconazol in de mond

Miconazol is een antischimmelmiddel.

Artsen schrijven het voor bij schimmel- en gistinfecties in de mond (spruw), keel en slokdarm.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

nystatine

Nystatine is een antischimmelmiddel.

Artsen schrijven het voor bij spruw en schimmel- en gistinfecties van maag en darmen.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

paracetamol

Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.

Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

valaciclovir

Valaciclovir is een virusremmer.

Artsen schrijven het voor bij herpes genitalis, gordelroos, een koortslip en andere virusinfecties. Soms om virusinfecties te voorkomen.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

Meer informatie over mondproblemen in de laatste fase van het leven

  • Meer informatie over je mond verzorgen en mondproblemen als je niet meer beter kunt worden: Over palliatieve zorg
  • Adviezen om je tanden en mond gezond te houden: Alles over het gebit
  • Adviezen met plaatjes om je tanden of kunstgebit te poetsen: SKILZ

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op