In het kort
- U kunt last hebben van hoesten, benauwd zijn, koorts en moe zijn.
- Drink veel, neem rust en rook niet.
- Vaak krijgt u medicijnen (antibiotica).
- De koorts wordt minder vanaf 2 tot 3 dagen nadat u bent gestart met de medicijnen.
- Slik wel elke dag uw pillen. Stop niet voordat ze op zijn.
- Bel uw huisarts als u zieker wordt.
Wat is een longontsteking?
Bij een longontsteking zijn de kleinere longbuisjes en de longblaasjes ontstoken.
Als u inademt gaat er lucht door een buis naar uw longen. Die buis heet de luchtpijp. Aan het eind splitst die zich in steeds kleinere buisjes (longbuisjes). Onder aan die buisjes zitten longblaasjes. De zuurstof in de lucht die u inademt, gaat vanuit de longblaasjes in uw bloed.
Wat merk ik bij een longontsteking?
Bij een longontsteking kunt u 1 of meer van deze dingen merken:
- hoesten
- benauwd zijn
- koorts (38 graden of hoger)
- sneller of moeilijker ademen
- sneller kloppen van uw hart
- een slap en lusteloos gevoel
- erg moe zijn
- soms: pijn bij diep inademen
De klachten kunnen in korte tijd ontstaan. Of pas als u al een paar dagen verkouden bent. In plaats van beter te worden na de verkoudheid, wordt u juist zieker door de longontsteking.
Hoe ontstaat een longontsteking?
Een longontsteking komt meestal door een virus of een bacterie.
Vaak is er eerst een ontsteking in de neus of keel, door een virus. U wordt verkouden of krijgt keelpijn. Dit gaat vanzelf over.
Soms gaat de ontsteking verder, tot in de kleinere longbuisjes en de longblaasjes. Daar begint de longontsteking. De wand van de longbuisjes wordt dikker en er komt meer slijm in de longblaasjes. Daardoor kan er minder zuurstof naar uw bloed. U wordt dan benauwd.
Verschillende virussen kunnen een longontsteking geven: bijvoorbeeld het griepvirus of het coronavirus. Wanneer de longontsteking een paar dagen duurt, kunnen er bacteriën bij komen die de longontsteking erger maken.
Een longontsteking kan ook direct door bacteriën ontstaan, bijvoorbeeld door pneumokokken.
Heb ik een grotere kans op een longontsteking?
De kans op een longontsteking is bij sommige mensen iets groter. Bijvoorbeeld bij:
- astma
- COPD
- diabetes (suikerziekte)
- oudere leeftijd
- roken
- regelmatig alcohol drinken
- lange tijd op bed liggen, bijvoorbeeld door ziekte of een gebroken heup
- minder afweer, door een ziekte zoals kanker, of door medicijnen zoals prednison of chemo
- hartfalen
Ook kinderen kunnen een longontsteking krijgen. Die kans is iets groter bij
- jonge kinderen
- kinderen met astma
prednison
Prednison is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan.
Artsen schrijven prednison voor bij:
- Ziektes met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld luchtwegontstekingen (zoals COPD), reumatische aandoeningen (zoals reuma, polymyalgie en jichtaanvallen), darmziekten (namelijk colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn), het syndroom van Sjögren, bepaalde oogontstekingen, clusterhoofdpijn, lupus erythematodes (LE), ernstige huidontstekingen (zoals bij lepra), bepaalde bloedziekten (zoals de bloedstollingsziekte ITP), de ziekte van Duchenne (spierziekte), Bellverlamming (een vorm van gezichtsverlamming), bij nierziektes, zoals het nefrotisch syndroom en bij netelroos. Ook bij ontstekingen bij tuberculose (van het hartzakje en van de hersenen).
Bij ontstekingsziekten wordt het op verschillende manieren gebruikt: in een hoge dosering voor een paar dagen tot weken (stootkuur) en in een lagere dosering voor meerdere maanden (langdurige behandeling). Artsen schrijven het meestal voor als stootkuur. - Prednison wordt ook gebruikt om afstotingsreacties tegen te gaan. Na orgaantransplantaties en als onderdeel van een behandeling bij kanker.
- Ook wordt het gebruikt om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen. Zoals bij de bijnierziekten de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom. Als het op deze manier gebruikt wordt heet het substitutietherapie.
Ziektes waarbij prednison wordt gebruikt zijn:
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.Wat kan ik zelf doen bij een longontsteking?
De volgende adviezen zijn belangrijk bij een longontsteking:
- Drink 1,5 tot 2 liter per dag (water of thee). Zeker als u koorts heeft.
- Neem rust als u slap, zwak of moe bent.
- Rook niet en vraag de mensen in uw omgeving om niet te roken.
Neem bij heftige pijn genoeg paracetamol op vaste tijden. Kijk bij pijnstillers hoeveel u mag nemen.
Hoestmiddelen en drankjes die u bij de drogist of apotheek kunt kopen, helpen niet tegen hoest of slijm. De longontsteking gaat er ook niet sneller van over.
paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.Medicijnen bij een longontsteking
Het is vaak niet duidelijk of een longontsteking door een virus of bacterie komt. Een longontsteking door een bacterie kan ernstig zijn.
Daarom krijgt u meestal voor de zekerheid medicijnen die bacteriën doden (antibiotica). Deze medicijnen helpen meestal snel en goed tegen bacteriën.
Tegen virussen helpen deze medicijnen niet. Een ontsteking door een virus gaat meestal vanzelf over.
Slik de medicijnen zoals afgesproken: elke dag tot de pillen op zijn. Ook als u geen klachten meer heeft. Dit is belangrijk. Want als niet alle bacteriën zijn opgeruimd, krijgt u misschien opnieuw een ontsteking.
Hoe gaat het verder bij een longontsteking?
De longontsteking gaat meestal al over terwijl u nog medicijnen slikt. Meestal is de koorts na 2 tot 3 dagen weer weg.
U kunt nog een paar weken blijven hoesten.
Ook kunt u nog een paar maanden moe zijn.
Wanneer bellen bij een longontsteking?
Als u klachten heeft die misschien longontsteking zijn
Heeft u last van hoesten en wilt u weten of u naar de huisarts moet? Kijk dan bij hoesten.
Bent u ziek en denkt u dat u een longontsteking heeft? Bel dan uw huisarts.
Als u een longontsteking heeft
Heeft de huisarts u medicijnen (antibiotica) gegeven? Bel dan weer met uw huisarts:
- als de klachten na 3 dagen nog niet minder zijn, of
- als u de medicijnen slikt en toch zieker wordt
Bel direct de huisarts of huisartsenpost als u longontsteking heeft en daarbij 1 of meer van deze klachten:
- U bent benauwd.
- U ademt heel snel of moeilijk (ook als u rustig zit of ligt).
- U stopt af en toe even met ademen.
- U maakt een piepend geluid bij het ademen.
- U bent suf.
- U bent in de war.
- U heeft koude rillingen.
- U slikt al 2 tot 3 dagen medicijnen, maar de koorts wordt nog niet minder. Meet uw temperatuur via uw anus (poepgat).
- U heeft koorts gehad, daarna 1 of meer dagen geen koorts, en daarna opnieuw koorts.
- U hoest veel bloed op, bijvoorbeeld een lepel vol.
- U hoest klonten bloed op.
Als u blijft hoesten na een longontsteking
Maak een afspraak bij de huisarts op werkdagen als u 1 of meer van deze dingen merkt:
- als u na een longontsteking nog lang blijft hoesten
- als u na een longontsteking soms nog een beetje bloed ophoest
- als u afvalt (gewicht verliezen) zonder dat u daar moeite voor doet
Er is dan onderzoek nodig om te kijken of de hoest een andere oorzaak heeft.
Meer informatie over longontsteking
We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over opeens moeten hoesten.