In het kort

  • Behandelingen bij kanker geven vaak pijn en ontstekingen in je mond.
  • Ga een tijd voor de kanker-behandeling naar de tandarts of mondhygiënist.
  • Verzorg je mond extra goed. Voor, tijdens en na de kanker-behandeling.
  • Eet zachte dingen. Geen hard, kruidig, zuur of heet eten.

Mondproblemen door de behandeling van kanker

Door een behandeling van kanker kun je erge mondontsteking krijgen. Je krijgt dan pijn in je mond en blaren. Dat komt doordat de cellen van je mondslijmvlies kapotgaan.
De medische naam hiervoor is orale mucositis.

Dit is een bijwerking van kanker-behandelingen. Vooral bij bestraling van je hoofd of hals. Dan krijgt bijna iedereen er last van.
Na chemotherapie krijgen 4 van de 10 mensen er last van.
Ook na doelgerichte therapie of immuun-therapie kun je erge mondklachten krijgen.

Wat merk je van mondontsteking door de behandeling van kanker?

Tijdens en na de behandeling van kanker kun je dit merken:

  • Je tandvlees en slijmvlies in je mond is dik, doet pijn en kan snel bloeden.
  • Je smaak verandert.
  • Vaak heb je blaren en wondjes in je mond.
  • Je hebt een droge mond. Dat komt doordat je speeksel-klieren niet meer goed werken door bestraling of chemotherapie.
  • Eten, slikken en praten doen pijn.
  • Je mond goed verzorgen kan door de pijn extra lastig zijn.

Is mondontsteking door kanker-behandeling gevaarlijk?

Mondontsteking kan steeds erger worden. Daarom is het belangrijk om het zo vroeg mogelijk te behandelen.

Eten, slikken en praten doen meestal pijn. Daardoor eet en drink je misschien minder. Dan kun je afvallen en uitdrogen.

Soms gaan de wondjes in je mond ontsteken. Bijvoorbeeld door een schimmel of bacterie. Ook kunnen er bacteriën dieper in je lichaam komen en zo zorgen voor sepsis. Dat is gevaarlijk.

Adviezen om je mond goed te verzorgen bij een kanker-behandeling

Zelf kun je een aantal dingen doen, ook van tevoren al.

Voor de kanker-behandeling

  • Ga een tijd voor de kanker-behandeling naar de tandarts of mondhygiënist.
    Die maakt je gebit schoon. Je tandarts kijkt ook of je ontstekingen hebt. En kan die op tijd behandelen.
  • Verzorg je mond extra goed, voor, tijdens en na de kanker-behandeling. Zo maak je de kans op erge mondproblemen kleiner. Dit zijn belangrijke adviezen:
  • Poets je tanden 2 keer per dag.
  • Maak 1 keer per dag de ruimte tussen je tanden en kiezen goed schoon met tandenstokers of ragers.
  • Maak 1 keer per dag je tong schoon met een zachte tandenborstel of een tongschraper.
  • Meer adviezen vind je bij mond verzorgen.

Tijdens en na de kanker-behandeling

  • Blijf je mond extra goed verzorgen. Als je het zelf tijdelijk niet kunt, vraag dan of iemand je wil helpen.
  • Hou je mond vochtig. Drink vaak kleine slokjes water. En drink minder koffie en thee. Door kauwen maak je meer speeksel. Eet dus vaker iets of kauw op suikervrije kauwgom. Ook kun je kunst-speeksel proberen, te koop bij de drogist en apotheek.
  • Eet zachte dingen. Geen hard, kruidig, zuur of heet eten. Dan krijg je minder snel wondjes in je mond.
  • Je kunt je mond spoelen met water met zout of zuiveringszout (baking soda). Vraag aan je tandarts of arts of dit in jouw situatie goed is om te doen.
    Het helpt bij de genezing van je mondslijmvlies. Het werkt ook tegen ontstekingen.
    Je kunt een paar keer per dag spoelen, bijvoorbeeld 5 keer. Spoel 1 minuut. Spuug het zoute water weer uit.
    Je kunt zout water zelf maken. Doe 9 gram keukenzout in 1 liter water. Doe er niet meer zout in, want dat irriteert je mond.
  • Gebruik een mondspoel-middel alleen als je tandarts of arts dat adviseert.

Behandeling van mondontsteking door een kanker-behandeling

Het is belangrijk om mondproblemen door de behandeling van kanker te behandelen:

  • Minder pijn is belangrijk. Je kunt dan beter eten en drinken.
    Je kunt een pijnstiller nemen. Begin met . Dit heeft de minste bijwerkingen.
    Kijk bij de adviezen over pijn bij kanker.
  • Ook mond-gel () helpt tegen de pijn en de ontsteking.
  • Morfine-drank helpt ook. Je spoelt je mond ermee en spuugt het weer uit. Je hebt direct minder pijn en het helpt de mond genezen.
  • Bij de schimmel candida in je mond krijg je een middel tegen schimmels (een mondspoeling of pillen).
  • Als de blaasjes in je mond door het herpes-virus komen, kun je pillen krijgen. Bijvoorbeeld of . Slik de pillen tot ze op zijn.
  • Voor de behandeling van droge mond: bij droge mond in de laatste fase van het leven vind je informatie. Bijvoorbeeld over mond-spoeling, mond-spray en kunst-speeksel. Ook te gebruiken als je kanker hebt en nog wel beter kunt worden.
  • Soms kun je lasertherapie krijgen. Dit kan niet in alle ziekenhuizen. Laseren zorgt ervoor dat de pijn en de ontsteking minder worden.

Bij erge mondontsteking kan het nodig zijn om de kanker-behandeling aan te passen. Je krijgt dan minder medicijnen. Soms moet je tijdelijk stoppen of helemaal stoppen. Je arts bespreekt dit met je.

aciclovir om in te nemen

Aciclovir is een virusremmer.

Artsen schrijven het voor bij herpes genitalis, gordelroos, een koortslip, waterpokken (bij volwassenen) en andere virusinfecties. Soms om virusinfecties te voorkomen.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

lidocaïne in de mond

Lidocaïne maakt de huid en slijmvliezen gevoelloos.

Lidocaïne in de mond wordt gebruikt bij pijnlijke aandoeningen in de mond of de slokdarm. Zoals aften (pijnlijke zweertjes in de mond).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

paracetamol

Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.

Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

valaciclovir

Valaciclovir is een virusremmer.

Artsen schrijven het voor bij herpes genitalis, gordelroos, een koortslip en andere virusinfecties. Soms om virusinfecties te voorkomen.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

Hoe gaat het verder met mondontsteking door een kanker-behandeling?

De mondklachten door de behandeling van kanker gaan weer over. Je heb ze meestal tijdens de behandeling en in de eerste weken na de behandeling.

2 tot 4 weken na de behandeling geneest je mond meestal weer.

Wanneer contact met je arts of verpleegkundige?

Neem contact op met je arts of verpleegkundige in het ziekenhuis in deze situaties:

  • Je mondklachten worden erger. Je kunt niet goed slikken, eten en drinken.
  • Je krijgt ook andere klachten, zoals koorts of klachten van uitdroging.
NHG
Deze tekst is aangepast op