Als patiënt heeft u rechten in de zorg. Uw huisarts moet u helpen bij uw gezondheid en u informatie geven over uw gezondheid. U heeft bijvoorbeeld recht op informatie, recht om uw medisch dossier in te zien, recht op privacy en recht om zelf een hulpverlener te kiezen.
Recht op informatie
U heeft recht op informatie over:
- uw ziekte of aandoening,
- het onderzoek, de behandeling die de huisarts voorstelt of het advies om af te wachten,
- andere behandelingsmogelijkheden (alternatieve geneeswijzen vallen hier niet onder),
- de gevolgen en risico’s van behandelingen, onderzoek en afwachten,
- de medicijnen en mogelijke bijwerkingen, en
- de kosten van de behandeling of het onderzoek.
Heeft u vragen over de kosten van zorg buiten de huisartsenzorg? Dan verwijst de huisarts u voor die informatie naar een andere zorgverlener. Uw zorgverzekeraar kan u ook informatie geven over uw eigen risico en/of bepaalde zorg wel of niet verzekerd is.
Wie krijgt informatie?
Soms krijgt de wettelijke vertegenwoordiger (ook) informatie. De wettelijk vertegenwoordiger is een familielid (meestal de ouders of verzorgers), een gemachtigde of een mentor. De wettelijk vertegenwoordiger krijgt informatie:
- als de patiënt wilsonbekwaam is
- of als de patiënt jonger is dan 16 jaar.
Jongeren tussen 12 en 16 jaar krijgen zelf ook uitleg van de arts. Bij patiënten vanaf 16 jaar zal de arts de ouders of verzorgers alleen informeren als de patiënt dat zelf wil.
Toestemming voor een onderzoek of behandeling
Een arts mag u alleen onderzoeken of behandelen als u daar toestemming voor geeft.
Een uitzondering is een noodsituatie waarbij de hulpverlener niet weet wat uw wens is. Als u bijvoorbeeld een ongeluk heeft gehad en niet aanspreekbaar bent, mogen hulpverleners zonder uw toestemming een behandeling starten om uw leven te redden.
Kinderen onder de 12 jaar mogen niet zelf beslissen over het medisch onderzoek of de behandeling. Dat doen hun ouders.
Jongeren tussen 12 en 16 jaar beslissen samen met hun ouders.
Jongeren vanaf 16 jaar mogen zelf beslissen.
Recht om uw medisch dossier in te zien en recht op privacy
Medische hulpverleners moeten een medisch dossier bijhouden. Daarin bewaren zij al uw medische gegevens. Bijvoorbeeld over uw ziekte, de behandeling en de bevindingen van verschillende hulpverleners.
U mag altijd zelf uw eigen medisch dossier bekijken. Dit kan ook online via een beveiligde website of app. U mag geen gegevens zien die over anderen gaan.
Sommige gegevens uit uw medisch dossier worden doorgegeven aan uw zorgverzekeraar en aan het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Dit is om te bepalen of u een vergoeding krijgt.
De huisarts mag uw medische gegevens niet aan anderen geven. Dit is het medisch beroepsgeheim. Hij mag die gegevens alleen doorgeven:
- als u daar zelf toestemming voor heeft gegeven;
- als er een wettelijke plicht voor is (bijvoorbeeld bij besmettelijke infectieziekten);
- bij een noodsituatie, bijvoorbeeld bij kindermishandeling of huiselijk geweld;
- als een andere hulpverlener, die direct bij uw behandeling is betrokken, de gegevens nodig heeft. Als u dit niet wilt, kunt u hier bezwaar tegen maken.
Recht om zelf een huisarts te kiezen
U mag zelf een huisarts kiezen. Het kan gebeuren dat u niet terecht kunt bij de huisarts die u wilt kiezen. Bijvoorbeeld in deze gevallen:
- Die huisarts heeft geen ruimte voor nieuwe patiënten.
- Uw zorgverzekeraar heeft geen contract met die huisarts. Let hierop als u een 'in natura'-polis heeft afgesloten bij uw zorgverzekeraar;
- U woont te ver weg van die huisarts om goede (spoed)zorg te kunnen verlenen.
- U heeft andere ideeën over zorg dan de huisarts. Bijvoorbeeld over alternatieve geneeswijzen of over euthanasie.
Klachtrecht
Als u niet tevreden bent over de zorg die uw huisarts geeft, kunt u eerst het beste uw klacht met de huisarts zelf bespreken.
Uw plichten
U heeft als patiënt ook plichten:
- U moet de huisarts duidelijk en volledig informeren. De huisarts kan u dan zo goed mogelijk onderzoeken en behandelen.
- U moet zo veel mogelijk meewerken aan onderzoek en behandeling door de adviezen en voorschriften op te volgen die de arts u geeft.
- U moet de kosten van de zorg die u heeft gekregen betalen (ook als de behandeling niet geslaagd is). In Nederland is iedereen verplicht om een zorgverzekering af te sluiten.
Dwang
In uitzonderlijke situaties kunnen mensen tegen hun zin (onder dwang) opgenomen worden in een instelling, en daar zo nodig onder dwang behandeld worden. Dit kan alleen als u een gevaar bent voor uzelf of voor uw omgeving. Bijvoorbeeld door een psychische ziekte, een verstandelijke beperking of dementie.
Zie voor informatie hierover www.dwangindezorg.nl.