In het kort
- Medicijnen kunnen uw cholesterol verlagen.
- Uw arts kan ze voorschrijven als u meer kenmerken tegelijk heeft die uw risico op hart- en vaatziekten verhogen. Bijvoorbeeld roken, hoog cholesterol en hoge bloeddruk.
- Mogelijke bijwerkingen zijn spierpijn, spierkrampen, buikpijn, misselijkheid, diarree of verstopping.
- Als u medicijnen gaat slikken, blijft het belangrijk om gezond te leven.
Wanneer medicijnen bij een hoog cholesterol?
Medicijnen zijn niet altijd nodig bij een hoog cholesterol. Dat hangt af van het overzicht van uw risico. Heeft u bijvoorbeeld alleen een hoog cholesterol en bent u verder gezond, dan zijn medicijnen meestal niet nodig.
Medicijnen zijn meestal wel nodig:
- als u al een hart- en vaatziekte heeft (bijvoorbeeld een hartinfarct of een beroerte) en uw LDL-cholesterol is te hoog
- als u diabetes mellitus heeft en uw LDL-cholesterol is te hoog
- als uw totaal cholesterol sterk verhoogd is (8 of hoger)
- als u meer kenmerken tegelijk heeft die uw risico op hart- en vaatziekten verhogen (zoals roken én hoge bloeddruk)
- bij een erfelijke hoog cholesterol.
Uw huisarts kan u vertellen of medicijnen in úw situatie zin hebben.
Als u medicijnen slikt, blijft het belangrijk om gezond te leven.
Adviezen bij een hoog cholesterol
Door de volgende leefstijladviezen op te volgen, kunt u uw risico op hart- en vaatziekten verlagen.
- Stoppen met roken is het belangrijkst. Roken is heel schadelijk voor uw hart en bloedvaten.
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Beweeg minimaal 2,5 uur per week actief (bijvoorbeeld wandelen, fietsen, hardlopen, voetballen, fitness, dansen, vechtsport). Doe ook activiteiten die spieren en botten versterken, zoals oefeningen of krachttraining.
- Eet gezond.
- Eet ook niet te veel drop. Drop verhoogt de bloeddruk.
- Drink liefst geen alcohol. Drink u wel alcohol, doe het dan niet elke dag en niet meer dan 1 glas alcohol per dag.
- Als u te zwaar bent, probeer dan af te vallen door gezond te eten en meer te bewegen (ten minste een halfuur per dag intensief bewegen).
Misschien kunt u meedoen aan een leefstijlprogramma. U leert gezond eten, gezond bewegen en uw gedrag veranderen (waardoor u de gezonde gewoontes volhoudt). U krijgt hulp van een leefstijlcoach, diëtiste, fysiotherapeut en/of oefentherapeut. Uw huisarts kan u er meer over vertellen. - Probeer oorzaken van stress aan te pakken en zorg elke dag voor momenten van ontspanning.
Welke medicijnen bij een hoog cholesterol?
Medicijnen bij hoog cholesterol noemen we cholesterolverlagers. Ze remmen de aanmaak van cholesterol in de lever. Zo komt er minder slecht LDL-cholesterol in uw bloed. En wordt uw kans op hart- en vaatziekten kleiner.
Cholesterolverlagers helpen alleen goed als u ze jarenlang dagelijks gebruikt.
Welke cholesterolverlager?
Er bestaan verschillende soorten cholesterolverlagers:
- Simvastatine is een veelgebruikt middel. U krijgt het als uw cholesterol niet sterk verlaagd hoeft te worden.
- Atorvastatine en rosuvastatine zijn sterkere cholesterolverlagers. U krijgt 1 van deze medicijnen als uw cholesterol sterk omlaag moet. Rosuvastatine is duurder dan atorvastatine.
- Pravastatine wordt soms gegeven omdat u al medicijnen gebruikt.
- Ezetimib krijgt u als 2e medicijn bij simvastatine, atorvastatine, rosuvastatine of pravastatine als uw cholesterol niet genoeg daalt.
- PCSK-9 remmers (injecties) zijn nieuwe medicijnen bij hoog cholesterol. Ze zijn bedoeld voor mensen met een zeer hoog risico op hart- en vaatziekten. Of ze goed werken en veilig zijn als u ze lang gebruikt, is nog niet goed bekend. Daarom zijn er strenge regels wanneer ze worden gegeven. Ze worden alleen door een specialist in het ziekenhuis voorgeschreven.
Bijwerkingen
Alle cholesterolverlagers kunnen bijwerkingen geven. De bijwerkingen verschillen per persoon. Mogelijke bijwerkingen zijn:
- buikpijn
- misselijkheid
- diarree of juist verstopping
- spierpijn, spierstijfheid of spierkrampen
Heel zelden wordt spierweefsel afgebroken. Soms raken de nieren daarbij beschadigd.
atorvastatine
Atorvastatine behoort tot de cholesterolsyntheseremmers. Ze worden ook wel statines genoemd. Ze remmen de aanmaak van cholesterol in de lever en verlagen het cholesterol- en vetgehalte in het bloed.
Artsen schrijven atorvastatine voor bij een te hoog cholesterolgehalte of een combinatie van een te veel cholesterol en te veel vet in het bloed. Ook schrijven artsen het voor aan mensen die een verhoogd risico op hart-vaatproblemen hebben, zoals bij angina pectoris of diabetes mellitus.
ezetimib
Ezetimib vermindert de hoeveelheid cholesterol en andere vetten in het bloed. Het verbetert ook de verhouding tussen het 'goede' cholesterol (HDL) en het 'slechte' cholesterol (LDL).
Artsen schrijven het voor bij te veel cholesterol en vet in het bloed, als medicijnen van het 'statine'-type niet voldoende helpen of te veel bijwerkingen geven.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.pravastatine
Pravastatine behoort tot de cholesterolsyntheseremmers. Ze worden ook wel statines genoemd. Ze remmen de aanmaak van cholesterol in de lever en verlagen het cholesterol- en vetgehalte in het bloed.
Artsen schrijven het voor bij een te hoog cholesterolgehalte of een combinatie van te veel cholesterol en te veel vet in het bloed. Ook schrijven artsen het voor aan mensen die een verhoogd risico op hart-vaatproblemen hebben, zoals bij angina pectoris of diabetes mellitus.
rosuvastatine
Rosuvastatine behoort tot de cholesterolsyntheseremmers. Ze worden ook wel statines genoemd. Ze remmen de aanmaak van cholesterol in de lever en verlagen het cholesterol- en vetgehalte in het bloed.
Artsen schrijven het voor bij een te hoog cholesterol gehalte of een combinatie van een te hoog cholesterol- en een te hoog vetgehalte in het bloed. Ook schrijven artsen het voor aan mensen die een verhoogd risico op hart-vaatproblemen hebben, zoals bij angina pectoris of diabetes mellitus.
simvastatine
Simvastatine behoort tot de cholesterolsyntheseremmers. Ze worden ook wel statines genoemd. Ze remmen de aanmaak van cholesterol in de lever en verlagen het cholesterol- en vetgehalte in het bloed.
Artsen schrijven het voor bij een te hoog cholesterolgehalte of een combinatie van te veel cholesterol en te veel vet in het bloed. Ook schrijven artsen het voor aan mensen die een verhoogd risico op hart-vaatproblemen hebben, zoals bij angina pectoris of diabetes mellitus.
Adviezen als u cholesterolverlagers gebruikt
- Sommige medicijnen kunt u beter niet samen met cholesterolverlagers gebruiken. Het gaat vooral om
- medicijnen tegen schimmelinfecties
- bepaalde antibiotica
- bepaalde hartmedicijnen
- sommige medicijnen tegen virusinfecties
Het risico op gevaarlijke bijwerkingen kan door de combinatie van medicijnen groter worden.
Bespreek dit met uw huisarts of apotheker.
- Drink liever geen grapefruitsap als u cholesterolverlagers gebruikt.
Grapefruitsap zorgt dat cholesterolverlagers minder snel afgebroken worden in uw lichaam. Hierdoor kan de hoeveelheid cholesterolverlager in uw bloed hoger worden. U heeft dan meer kans op bijwerkingen. - Gebruik geen cholesterolverlagers bij zwangerschap of borstvoeding.
Hoe laag moet mijn cholesterol zijn als ik medicijnen gebruik?
Uw LDL-cholesterol moet meestal lager dan 2,5 mmol/L zijn als u medicijnen tegen hoog cholesterol gebruikt.
Soms moet de waarde nog lager zijn: onder 1,8 mmol/L. Dat geldt voor mensen jonger dan 70, die al een hart- of vaatziekte hebben (gehad).
Hoe gaat het verder bij medicijnen bij een hoog cholesterol?
- Als u de medicijnen 3 maanden gebruikt, controleert de huisarts uw bloed.
- Soms daalt uw cholesterol niet genoeg.
- Dan verhoogt de huisarts de hoeveelheid van uw medicijn.
- Of de huisarts adviseert u om over te stappen op een sterker medicijn.
- Soms krijgt u een medicijn erbij.
- Elke keer als uw medicijnen veranderen controleert de huisarts na 3 maanden uw bloed.
- Als uw cholesterol goed is, hoeft u geen bloedcontroles meer.
- Op oudere leeftijd kunt u nadenken of u wilt stoppen met de cholesterol-medicijnen. De nadelen kunnen dan groter zijn dan de voordelen.
- Regelmatig neemt de huisarts het overzicht van uw risico op hart- en vaatziekten met u door. Meestal is dit 1x per jaar. Soms is dit overzicht veranderd. U bent bijvoorbeeld gestopt met roken. Of u bent afgevallen. Dan daalt uw risico op hart- en vaatzieken. Bespreek met uw huisarts of u daardoor kunt stoppen met de medicijnen.
Meer informatie over cholesterol
Voor meer informatie over cholesterol en adviezen over voeding kunt u terecht bij:
- de Hartstichting
- het Voedingscentrum
De informatie over cholesterol hebben wij gemaakt met
- de richtlijn voor huisartsen: de NHG-Standaard Cardiovasculair Risicomanagement
- Kennisdocument Statines, MDR Polyfarmacie bij ouderen