In het kort
- Door gesprekken, informatie en online cursussen kan de angst verminderen.
- Blijven de klachten? Dan is cognitieve gedragstherapie een goede behandeling:
- U leert in moeilijke situaties anders te denken, zodat de angst verdwijnt.
- U gaat ook oefenen door situaties op te zoeken die u eng vindt (dit heet exposure in vivo).
- Vindt u echte situaties nog te eng? Dan begint u met oefeningen waarbij u moet denken aan de situaties die u eng vindt.
- Medicijnen helpen meestal niet.
Behandeling van een specifieke fobie: welke hulp krijg ik eerst?
Voor een behandeling van een specifieke fobie kunnen de meeste mensen terecht bij de huisarts, de praktijkondersteuner GGZ, een psycholoog of psychotherapeut.
De behandeling heeft als doel dat u weer zo gewoon mogelijk kunt leven.
Gesprekken
U begint met gesprekken met uw behandelaar. U bespreekt samen waardoor de angst kan zijn ontstaan bij u. U krijgt adviezen over wat u zelf kunt doen om de angst te verminderen. Bijvoorbeeld regelmatig leven en actief blijven. Uw behandelaar leert u hoe u zo goed mogelijk met uw klachten kunt leven. Hij/zij kan ook uw familie of andere naasten informatie geven over uw fobie, zodat zij u beter begrijpen en beter op uw angsten reageren.
Informatie en online cursussen
- Om weer te weten te komen over uw fobie kunt u ook boeken of websites lezen en filmpjes bekijken.
- U kunt hiervoor ook een zelfhulpmethode gebruiken, een groepscursus of een online cursus volgen.
- Met uw behandelaar bespreekt u steeds hoe het met u gaat. Hij/zij steunt en begeleidt u.
Behandeling van een specifieke fobie: cognitieve gedragstherapie
Helpen de adviezen en gesprekken met uw zorgverlener niet voldoende? Dan kunt u kiezen voor cognitieve gedragstherapie bij een therapeut (psycholoog, psychotherapeut). U leert hoe u gevoelens en gedrag kunt veranderen door anders te gaan denken.
- U leert de situaties herkennen waarin u bang wordt. Vervolgens leert u in die situaties anders te denken, zodat de angst verdwijnt. U leert ook om angstige gedachten en situaties niet meer te vermijden.
- U gaat ook oefenen door situaties op te zoeken die u eng vindt (dit heet exposure in vivo).
U blijft in die situatie, u loopt niet weg. U merkt dan dat er niets gebeurt en dat u dus niet bang hoeft te zijn. Door vaak te oefenen went u aan de situatie en neemt de angst af. - Vindt u echte situaties nog te eng? Dan begint u met oefeningen waarbij u moet denken aan de situaties die u eng vindt.
Medicijnen bij een specifieke fobie
Bij een specifieke fobie helpen medicijnen meestal niet.
Heeft u dagelijks erg veel last van de angsten, en helpt cognitieve gedragstherapie niet? Dan kunt u misschien antidepressiva gaan slikken.
Komt u maar af en toe in een situatie waarin u last heeft van angsten (bijvoorbeeld bij vliegangst)? Dan kunt u op die momenten misschien een lage dosis kalmeringsmiddel slikken.
Andere behandelingen bij angst, dwang of een fobie
Vaktherapie
Bij sommige mensen kan het helpen om vaktherapie te doen. Dat is een verzamelnaam voor verschillende therapieën waarbij je niet alleen praat met een hulpverlener, maar ook dingen doet, zoals muziek maken (muziektherapie) of beeldend werken (beeldende therapie). Kijk voor meer informatie op vaktherapie.nl.
Aanvullende behandelwijzen
Veel mensen kiezen een aanvullende behandelwijze om te proberen hun klachten te verminderen. Bijvoorbeeld mindfulness, yoga, ontspanningsoefeningen, lichaamswerk of running therapie. Anderen kiezen voor kruiden, zelfzorgmedicijnen of pijnstillers.
Bespreek dit altijd met uw behandelaar. Kruiden en zelfzorgmedicijnen, zoals passiflora, valeriaan en sint-janskruid, kunnen invloed hebben op de medicijnen die u slikt.
sint-janskruid
Sint-janskruid heeft een antidepressieve werking.
Net als de andere medicijnen tegen depressiviteit beïnvloedt sint-janskruid de lichaamseigen stoffen in de hersenen die een rol spelen bij stemmingen en emoties. Hoe het precies werkt is nog niet helemaal bekend.
Let op! Alleen bij de medicijnen die zijn geregistreerd als geneesmiddel, is de werkzaamheid onderzocht. De kruidenmiddelen met sint-janskruid niet (zie ook de rubriek 'Hoe te verkrijgen; recept nodig en welke toedieningsvormen' onderaan deze tekst).
Sint-janskruid wordt gebruikt bij depressie.
valeriaan
Valeriaan heeft een licht rustgevende werking. De samenstelling van de beschikbare producten wisselt sterk.
Het wordt gebruikt bij lichte vormen van nervositeit, stress en spanning en bij slapeloosheid. Hoe het precies werkt is niet bekend. Het heeft ook niet bij iedereen effect.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.
Meer informatie over angstklachten en angststoornissen
Voor meer informatie kunt u ook terecht bij:
- De Angst, Dwang en Fobie stichting, met telefonische hulplijn, ook voor contact met lotgenoten en trainingen die helpen bij het herstel en het voorkomen van een terugval (ook voor partners en familie).
- Nederlands kenniscentrum Angst en Depressie (NedKAD)
- De Nederlandse Hyperventilatie Stichting
- Wijzijnmind.nl
- MIND Korrelatie, telefonische hulplijn voor contact met een professionele hulpverlener.
- Op Mentaalvitaal.nl vindt u online oefeningen en cursussen die u kunnen helpen.
- Informatie over cognitieve gedragstherapie vindt u bij MIND.
- Op Vaktherapie.nl vindt u informatie over de verschillende vormen van vaktherapie.
- Gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters vindt u op www.kiezenindeggz.nl en www.zorgkaartnederland.nl.
We hebben deze informatie over angststoornissen gemaakt met:
- de richtlijn Angst voor huisartsen
- het Multidisciplinair document Afbouwen SSRI’s & SNRI’s
- de Zorgstandaard Angstklachten en angststoornissen