In het kort
- Hersenvliesontsteking komt meer voor bij baby's, jongeren en mensen met minder weerstand.
- Verschijnselen zijn:
- hoge koorts
- erge hoofdpijn, stijve nek
- steeds overgeven
- vlekjes op de huid
- veel minder drinken (bij baby's)
- Bel direct uw huisarts bij 2 of meer van deze klachten.
- Vermoedt uw huisarts hersenvliesontsteking? Dan moet uw kind meteen naar het ziekenhuis.
- Daar krijgt het zo snel mogelijk medicijnen.
Wat is hersenvliesontsteking?
Bij een hersenvliesontsteking is het hersenvlies ontstoken. Dat komt meestal door een bacterie of virus.
De hersenvliezen zitten net onder de schedel, rondom de hersenen. Ze beschermen de hersenen.
Iedereen kan een hersenvliesontsteking krijgen. Het komt meer voor bij:
- baby's
- jongeren
- mensen met minder weerstand
Kan een hersenvliesontsteking kwaad?
Hersenvliesontsteking is ernstig. Het kan snel erger worden. Zonder snelle behandeling kan het dodelijk zijn.
Ook kunnen zenuwen kapot gaan. Iemand kan dan doof worden bijvoorbeeld. Of verlamd raken aan een arm of been.
Een hersenvliesontsteking door een virus is meestal minder ernstig dan als een bacterie de oorzaak is.
Wat zijn de verschijnselen van een hersenvliesontsteking?
Verschijnselen bij baby's:
- hoge koorts (of heel soms een te lage temperatuur onder 36.5)
- overgeven
- minder/niet willen drinken
- ontroostbaar huilen of kreunen
- luierpijn: uw baby huilt tijdens het verschonen als u de beentjes richting het hoofd beweegt
- bleke of vlekkerige huid
- rood/paarse kleine vlekjes
Als u drukt op de vlekjes, houden ze dezelfde kleur. Ze krijgen dus niet de normale kleur van de huid. - sufheid: niet normaal reageren, niet lachen, minder contact maken
- steeds huilen of kreunen
Bij jongeren en volwassenen:
- hoge koorts (of heel soms een te lage temperatuur onder 36.5)
- een stijve nek: het lukt niet goed om de nek voorover te buigen
- koude rillingen
- erge hoofdpijn
- overgeven
- bleke of vlekkerige huid
- rood/paarse kleine vlekjes
Als u drukt op de vlekjes, houden ze dezelfde kleur. Ze krijgen dus niet de normale kleur van de huid. - sufheid
Wanneer direct bellen als ik denk dat mijn kind een hersenvliesontsteking heeft?
Bel direct uw huisarts als uw kind 2 of meer van de volgende klachten heeft:
-
- hoge koorts, boven 39 graden
- stijve nek
- vlekjes op de huid
- erge hoofdpijn
- veel minder drinken dan normaal
- sufheid, niet makkelijk wakker te krijgen
- steeds overgeven
Bel ook als uw kind snel zieker wordt.
Is uw baby jonger dan 3 maanden? Bel ook direct als uw baby alleen koorts heeft (zonder andere klachten).
Wat is de oorzaak van hersenvliesontsteking?
Een hersenvliesontsteking komt meestal door een bacterie, bijvoorbeeld:
- pneumokok
- meningokok type W
- meningokok type B
- meningokok type C
- Haemophilus influenza type B (Hib).
Deze zitten in de neus en keel. Door hoesten, niezen en zoenen krijgen we ze van andere mensen. Als het lichaam ze niet goed opruimt, kunnen ze via het bloed naar de hersenvliezen.
Kinderen kunnen prikken (inentingen) krijgen tegen meningokok type C en W, en tegen Hib. Die prikken maken de kans op hersenvliesontsteking kleiner.
Soms komt hersenvliesontsteking door een virus, bijvoorbeeld herpes.
Welke onderzoeken zijn nodig om een hersenvliesontsteking vast te stellen?
De huisarts zal uw kind lichamelijk onderzoeken. De huisarts doet soms meer onderzoeken, bijvoorbeeld urineonderzoek. Dit is om te bekijken of uw kind iets anders heeft.
Denkt de huisarts dat het een hersenvliesontsteking kan zijn? Dan zal hij/zij uw kind doorverwijzen naar het ziekenhuis, naar een kinderarts.
Uw kind krijgt een ruggenprik. Daarmee wordt hersenvocht afgenomen. Daarin is te zien of er een hersenvliesontsteking is.
Behandeling van een hersenvliesontsteking
Als uw kind hersenvliesontsteking heeft, moet hij/zij in het ziekenhuis blijven.
- Daar kunnen ze uw kind goed verzorgen en in de gaten houden.
- Uw kind krijgt zo snel mogelijk antibiotica.
- Als een virus de oorzaak is, krijgt hij/zij in sommige gevallen een medicijn tegen virussen.
Hoe gaat het verder na een hersenvliesontsteking?
- Bij een hersenvliesontsteking door een virus herstellen kinderen meestal vanzelf binnen 1 tot 2 weken.
- Bij een hersenvliesontsteking door een bacterie blijft uw kind enige tijd in het ziekenhuis.
Bij 1 van de 3 kinderen heeft de hersenvliesontsteking iets beschadigd. Dat zorgt bijvoorbeeld voor:- minder goed horen of doofheid aan 1 oor
- minder snel kunnen denken
- problemen met leren
- verlamming van een arm of been
Meer informatie over hersenvliesontsteking
- de Hersenstichting
- info voor jongeren over prikken tegen hersenvliesontsteking: Deelditnietmetjevrienden.rivm.nl
- de Wetenschappelijke richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie