In het kort
- Verschijnselen van hersenvliesontsteking zijn:
hoge koorts, stijve nek, vlekjes op de huid, erge hoofdpijn, veel minder drinken, sufheid en/of steeds braken. - Bel direct uw huisarts bij 2 of meer van deze klachten. Bel ook als uw kind snel zieker wordt.
- Is uw baby jonger dan 3 maanden? Bel meteen als uw baby alleen koorts heeft.
- Als uw huisarts hersenvliesontsteking vermoedt, moet uw kind meteen naar het ziekenhuis.
- Daar krijgt het zo snel mogelijk medicijnen.
Wat is hersenvliesontsteking?
Bij een hersenvliesontsteking is het hersenvlies ontstoken. Dat gebeurt meestal door een bacterie of virus.
De hersenvliezen zitten net onder de schedel, rondom de hersenen. Ze beschermen de hersenen.
Andere namen voor hersenvliesontsteking zijn meningitis en nekkramp.
Wat zijn de verschijnselen van een hersenvliesontsteking?
Een hersenvliesontsteking kan de volgende verschijnselen geven:
- hoge koorts (of een te lage temperatuur)
- koude rillingen
- hoofdpijn
- overgeven
- minder/niet willen drinken (bij baby's)
- een stijve nek: het lukt niet goed om de nek voorover te buigen
- luierpijn: uw baby moet huilen tijdens het verschonen als u de beentjes richting het hoofd beweegt
- bleke of vlekkerige huid
- sufheid: niet normaal reageren, niet lachen, minder contact maken
- huiduitslag of puntvormige donkerrode of paarsrode vlekjes op de romp, armen of benen: als u drukt op de huidvlekjes, houden ze dezelfde kleur, ze krijgen dus niet de normale kleur van de huid
- ontroostbaar huilen of kreunen
Wat is de oorzaak van hersenvliesontsteking?
Door hoesten, niezen of lichamelijk contact krijgen we bacteriën en virussen van andere mensen. Als een infectie daarmee ernstig verloopt, kunnen de bacteriën of virussen via het bloed de hersenvliezen besmetten. Er ontstaat dan een hersenvliesontsteking.
Een hersenvliesontsteking wordt meestal veroorzaakt door een bacterie, bijvoorbeeld:
- pneumokok
- meningokok type B
- meningokok type C
- Haemophilus influenza type B (Hib).
De laatste 2 soorten bacteriën komen steeds minder vaak voor, omdat kinderen hiertegen worden ingeënt. Inenting tegen de meningokok type B is nog niet mogelijk.
Soms wordt een hersenvliesontsteking veroorzaakt door een virus, bijvoorbeeld door het herpesvirus (dit virus is ook de oorzaak van een koortslip).
Bij wie komt een hersenvliesontsteking voor?
Iedereen kan een hersenvliesontsteking krijgen.
Hersenvliesontsteking komt meer voor bij:
- baby's
- jongvolwassenen
- mensen met minder weerstand
Kan een hersenvliesontsteking kwaad?
Van een hersenvliesontsteking door een bacterie kan uw kind ernstig ziek worden. Zonder snelle behandeling kan het dodelijk zijn.
Ook kan hij/zij na herstel blijvende schade hebben, zoals doofheid of een verlamming van een arm of been.
Een hersenvliesontsteking door een virus verloopt meestal minder ernstig.
Welke onderzoeken zijn nodig om een hersenvliesontsteking vast te stellen?
De huisarts zal uw kind lichamelijk onderzoeken. De huisarts doet soms meer onderzoeken, bijvoorbeeld urineonderzoek. Dit is om te bekijken of er een andere verklaring is voor de klachten.
Denkt de huisarts dat het een hersenvliesontsteking kan zijn? Dan zal de huisarts uw kind doorverwijzen naar de kinderarts.
Uw kind krijgt een ruggenprik om wat hersenvocht af te nemen. Daarin is te zien of er een hersenvliesontsteking is.
Behandeling van een hersenvliesontsteking
Wordt er in het ziekenhuis een hersenvliesontsteking vastgesteld bij uw kind? Dan moet hij/zij in het ziekenhuis blijven. Daar kunnen ze uw kind goed verzorgen en in de gaten houden.
Uw kind krijgt zo snel mogelijk antibiotica. Als een virus de oorzaak is, krijgt hij/zij in sommige gevallen een medicijn tegen virussen.
Hoe gaat het verder na een hersenvliesontsteking?
Bij een hersenvliesontsteking door een virus herstellen kinderen meestal vanzelf binnen 1 tot 2 weken.
Bij een hersenvliesontsteking door een bacterie blijft uw kind enige tijd in het ziekenhuis.
Van de 3 kinderen die hersteld zijn van een hersenvliesontsteking door een bacterie houdt er 1 blijvende schade. De belangrijkste schade die een hersenvliesontsteking kan geven zijn:
- minder goed horen of doofheid aan 1 oor
- minder snel kunnen denken en problemen met leren
- (gedeeltelijke) verlamming van een arm of been
Wanneer direct de huisarts bellen als ik denk dat mijn kind een hersenvliesontsteking heeft?
Bel direct uw huisarts als uw kind 2 of meer van de volgende klachten heeft:
- hoge koorts
- stijve nek
- vlekjes op de huid
- erge hoofdpijn
- veel minder drinken dan normaal
- sufheid, niet makkelijk wakker te krijgen
- steeds braken
Bel ook als uw kind snel zieker wordt.
Is uw baby jonger dan 3 maanden? Bel ook direct als uw baby alleen koorts heeft (zonder andere klachten).
Meer informatie over hersenvliesontsteking
Kijk voor meer informatie over hersenvliesontsteking bij:
- de Hersenstichting
- de Wetenschappelijke richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie