In het kort
- Een verdachte moedervlek kan een melanoom zijn.
- Een melanoom is een vorm van huidkanker en kan uitzaaiingen geven.
- Een verdachte moedervlek wordt met een operatie verwijderd.
- Het weggehaalde weefsel wordt onderzocht op kankercellen.
- Het duurt ongeveer een week voordat u de uitslag krijgt.
Wat is een melanoom?
Een melanoom is een vorm van huidkanker. Het ontstaat uit de pigmentcellen van de huid (melanocyten).
Een melanoom kan ontstaan uit een moedervlek die u al langer heeft. Of op een plek waar eerst nog geen moedervlek zat. Een melanoom ontstaat vaker op plekken die vaak in de zon komen. Die plekken hebben schade gekregen door de UV-straling van de zon.
Elk jaar krijgen zo’n 7.000 mensen in Nederland een melanoom en dat worden er elk jaar meer.
Wat zijn de klachten bij melanoom?
U moet aan een melanoom denken:
- als er ergens op uw huid een snel groeiende, onregelmatige, donkere plek ontstaat.
- als een moedervlek die u al heeft, een van de volgende verschijnselen laat zien:
- groter of dikker worden;
- verandering in vorm en kleur, vooral donkerder worden;
- onregelmatige asymmetrische (grillige) randen;
- jeuk;
- gemakkelijk bloeden en het ontstaan van korsten.
Hoe gaat het onderzoek op melanoom?
De arts kan aan de moedervlek niet met zekerheid zien of het een melanoom is. Met een speciaal apparaatje (dermatoscoop) kan de arts een verdachte moedervlek beter bekijken.
Vermoedt de arts dat de verdachte moedervlek een melanoom is? Dan kan de arts de moedervlek het beste in zijn geheel wegsnijden en laten onderzoeken op kankercellen.
Het weghalen van een verdachte moedervlek heet een diagnostische excisie: het weghalen van een stukje weefsel om een diagnose te stellen. Na onderzoek van het weefsel is pas zeker of het een melanoom is.
Hoe bereid je je voor op het weghalen van een moedervlek?
Zo bereid je je voor op het weghalen van een moedervlek:
Als je de afspraak maakt
- Zit er haar op de plek van de moedervlek? Vraag dan of je de huid vooraf moet scheren.
- Ben je allergisch voor jodium, pleisters of latex (rubber)? Vertel dat dan vooraf aan de huisarts.
Op de dag zelf
- Scheer de huid rondom de moedervlek als de huisarts dat heeft gevraagd.
- Draag makkelijke, losse kleding.
Zo kan de huisarts je kleren aan de kant schuiven. En is er ruimte voor een verband, als dat nodig is. - Goed om te weten: je mag pas na 24 uur weer douchen.
Misschien wil je daarom douchen voordat de moedervlek wordt weggehaald.
Hoe gaat het weghalen van een moedervlek?
- De huisarts maakt de moedervlek schoon, en de huid eromheen.
- Je krijgt een prik die de moedervlek en de huid eromheen verdooft.
De verdoving werkt snel. Vaak binnen 1 minuut. - Vaak legt de huisarts een doek zonder bacteriën op je huid (een steriele doek). Op de plek van de moedervlek zit een gat in het doek.
- De huisarts maakt een sneetje in de huid en snijdt de moedervlek voorzichtig weg. De huisarts snijdt de moedervlek samen met een extra randje huid weg. Dit randje is ongeveer 2 millimeter.
- Meestal krijg je hechtingen in het wondje. De hechtingen kunnen eruit na 5 tot 14 dagen. Hoe lang het precies is, hangt af van waar de wond zit. Bijvoorbeeld op je rug moeten hechtingen vaak langer blijven zitten dan op je gezicht.
- Je krijgt een pleister of verband op de wond.
- De huisarts stuurt de moedervlek op voor onderzoek.
De uitslag van onderzoek van een weggesneden moedervlek
Na ongeveer een week krijgt u de uitslag van het onderzoek van de weggesneden moedervlek. U hoort of de verdachte moedervlek een melanoom is.
Als de moedervlek een melanoom is, kijkt de arts ook naar:
- hoe dik (in millimeters) het melanoom is;
- of er celdelingen te zien zijn in het melanoom;
- of er zweervorming in de melanoom aanwezig is;
- of in de snijranden van het weggehaalde melanoom nog kankercellen zitten.
Met deze gegevens kan de arts iets zeggen over de kans op uitzaaiing naar andere delen van het lichaam.
Na het weghalen van de moedervlek
Je spreekt met de huisarts af wanneer je de hechtingen laat weghalen.
Adviezen voor na het weghalen
- Probeer om het verband of de pleister minstens 24 uur te laten zitten.
Doe alleen een nieuw verband om als de wond is gaan bloeden. Of als het verband nat of vies is. - De hechtingen kunnen de huid irriteren.
De huid wordt dan een beetje rood. Dit is niet erg. Je hoeft je geen zorgen te maken. - Je kunt paracetamol nemen als het wondje pijn doet.
- Als je de hechtingen nog hebt: je mag niet in bad en niet zwemmen.
Je mag na 24 uur wel weer douchen. Haal het verband of de pleister eraf als je gaat douchen. Doe na het douchen weer een schoon verband erop. - Probeer geen snelle, onverwachte of ongewone bewegingen te maken.
Vooral als de hechtingen bij gewrichten of op je rug zitten. De wond kan dan open gaan, ondanks de hechtingen. Hierdoor duurt het langer voor de huid geneest. En er kan een breder litteken ontstaan. - Het is vooraf niet te voorspellen hoe het litteken eruit komt te zien.
Soms geneest een wond heel mooi en zie je het litteken bijna niet. Soms wordt het litteken dik en blijft het goed te zien.
Heb je een donkere huid? Dan blijft het litteken vaak beter te zien. - Bescherm het litteken tegen de zon totdat de huid genezen is.
Draag er kleding overheen of smeer zonnebrandcrème van factor 30 of hoger. Zo maak je de kans kleiner dat het litteken donkerder blijft dan je eigen huidskleur.
De uitslag van het onderzoek
Spreek met de huisarts af hoe je de uitslag van het onderzoek krijgt. De uitslag is er ongeveer 2 weken na het weghalen.
paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.Hoe verder als het een melanoom blijkt te zijn?
Als de verdachte moedervlek een melanoom is, krijgt u altijd nog een 2e operatie. De arts haalt dan extra huid weg om de kans op terugkeer van het melanoom te verkleinen.
De arts snijdt bij de 1e operatie niet meteen meer huid rondom de moedervlek weg, omdat op dat moment nog niet zeker is dat het een melanoom is. Als het geen melanoom blijkt te zijn, zou u onnodig een groot litteken krijgen.
Meer informatie over melanoom
- Voor meer informatie kijkt u bij Stichting Melanoom.
- Voor contact met mensen die een melanoom hebben kunt u terecht op het Melanoomforum.
- Wat andere mensen vinden van een ziekenhuis of arts: Zorgkaart Nederland.
We hebben deze informatie gemaakt met: