Ik krijg sterke pijnstillers

Bij erg veel pijn, of als u geen NSAID’s mag gebruiken, kan de huisarts tramadol voorschrijven. U krijgt dit alleen op recept.

Tramadol is een stof die lijkt op morfine. Het is er als druppels, pillen en zetpillen.
Het is een sterke pijnstiller, maar het duurt een paar dagen voordat het goed werkt.

Gebruik tramadol samen met paracetamol. Hierdoor heeft u minder tramadol nodig. U heeft dan minder last van bijwerkingen.

Vaak bijwerkingen van tramadol

• Mensen die net begonnen zijn met tramadol hebben vaak bijwerkingen. Zoals:
  • duizelig zijn
  • misselijk zijn
  • overgeven
  • hoofdpijn
  • droge mond
  • moeilijk poepen (verstopping van uw darmen)
  • zweten
  • moe voelen
  • slaperig of suf zijn
• U begint met weinig tramadol, dan heeft u minder kans op bijwerkingen. Dit geldt nog meer als u oudere bent.
  Als het nodig is, krijgt u daarna langzaam steeds iets meer van het medicijn.
• Om te zorgen dat u goed kunt blijven poepen, kan uw huisarts u iets geven dat uw poep zachter maakt: bijvoorbeeld lactulose of macrogol.
  Bel uw huisarts voor een recept als u merkt dat u moeilijk kunt poepen.
• Omdat u van tramadol suf wordt, mag u de eerste 2 weken dat u het gebruikt niet autorijden. Na 2 weken mag dit wel, als u het elke dag gebruikt heeft en eraan gewend bent.
• U kunt van tramadol afhankelijk worden: steeds als het medicijn is uitgewerkt, heeft u het opnieuw nodig om u goed te voelen. Hoe korter u het gebruikt, hoe kleiner de kans is dat dit gebeurt.
• U raakt ook aan tramadol gewend: u heeft dan steeds meer van het medicijn nodig om de pijn minder te maken. En als u steeds meer gebruikt, heeft u ook meer kans op bijwerkingen.

Hoeveel tramadol

De huisarts spreekt met u af hoeveel tramadol u per keer mag gebruiken. En hoe u langzaam steeds iets meer van het medicijn kunt gebruiken, als dat nodig is.

Ook spreekt u samen af hoe u weer kunt stoppen. Als u tramadol korte tijd gebruikt, kunt u meestal in 1 keer stoppen.
Als u het langer dan 1 maand gebruikt, kunt u beter langzamer steeds iets minder gebruiken (dit heet afbouwen). Omdat u aan het medicijn gewend bent, kunt u klachten krijgen als u er te snel mee stopt.

Heel sterke pijnstillers zijn morfine, fentanyl en oxycodon.

• U krijgt deze pijnstillers alleen op recept.
• Ze worden alleen gebruikt:
  • bij pijn door kanker
  • bij andere tijdelijke heel heftige pijn
  • en soms als andere pijnstillers en adviezen niet genoeg helpen
• Gebruik deze pijnstillers zo kort mogelijk.
• Voor sommige mensen zijn deze pijnstillers minder geschikt. Bijvoorbeeld als u gevoelig bent voor verslaving of als u een psychische ziekte heeft. Of als u al eerder verslaafd was aan een sterke pijnstiller of aan roken, alcohol of drugs.

Bijwerkingen van heel sterke pijnstillers

Mogelijke bijwerkingen zijn:

• U krijgt ernstig verstopte darmen waardoor u moeilijk kunt poepen.
  Dit komt veel voor. U krijgt er daarom vanaf het begin een middel bij om uw poep zachter te maken. Bijvoorbeeld lactulose of macrogol.
• U bent misselijk en moet overgeven.
  Zo nodig krijgt u er een middel tegen misselijkheid bij: metoclopramide of domperidon.
• U bent onrustig en verward.
  Meld het aan uw huisarts als u of de mensen om u heen dit merken.
• U bent suf.
  Als u suf bent, kunt u ook makkelijker vallen. Lees de tips om vallen te voorkomen.
• U kunt verslaafd worden.
  Heel sterke pijnstillers zijn verslavend, soms al na 2 weken:
  • U kunt er van afhankelijk raken: steeds als het medicijn is uitgewerkt, heeft u het opnieuw nodig om u weer goed te voelen.
  • U raakt er gewend aan: u heeft steeds meer nodig om de pijn minder te maken.

(Auto)rijden en heel sterke pijnstillers

(Auto)rijden met deze medicijnen is strafbaar, ook als u het al heel lang gebruikt. Toch kunt u soms nog wel autorijden. Zo moet u daarmee omgaan:

• U mag de eerste 2 weken geen dingen doen waarbij u goed moet opletten en snel moet kunnen reageren. Zoals autorijden of gevaarlijke machines gebruiken.
  Als u meer morfine gaat gebruiken, mag u weer 2 weken geen dingen doen waarbij u goed moet opletten.
• Na 2 weken mag dit wel, als deze 3 dingen kloppen:
  • U heeft het elke dag gebruikt.
  • U bent eraan gewend.
  • En u heeft er geen meer last van.
• Als u bij een verkeerscontrole komt of bij een ongeluk bent, krijgt u soms een speekseltest. Daarin is te zien dat er morfine in uw lichaam zit. U moet dan met een medische verklaring laten zien dat u morfine gebruikt.
  Gebruikt u meer dan op het recept van de dokter staat? Of gebruikt u morfine samen met alcohol of drugs? Dan kunt u een straf krijgen. Ook al heeft u een medische verklaring.

Hoe meer u gebruikt, hoe groter de kans op meer bijwerkingen.

Gebruik van heel sterke pijnstillers

• U begint meestal met pillen.
• U kunt een morfine-pleister (fentanyl) gebruiken:
  • als u moeilijk kunt slikken
  • bij maagklachten, zoals pijn boven in de buik of misselijk zijn
  • bij darmklachten, zoals diarree of een darm-afsluiting
• De huisarts spreekt met u af hoe vaak, hoeveel en hoe lang u het medicijn gaat gebruiken.
• Als u langzaam steeds iets meer medicijn gebruikt, heeft u minder last van bijwerkingen.
• Helpt een heel sterke pijnstiller bij u niet? Dan heeft het geen zin om er meer van te gebruiken.
  Uw huisarts stelt dan misschien voor om een andere sterke pijnstiller te proberen. Of om bijvoorbeeld van pillen naar pleisters te gaan.
  Soms is de beste keuze om te stoppen met de heel sterke pijnstiller.
• Spreek met uw huisarts af hoe u in stapjes minder kunt gaan gebruiken en stoppen.
• Als u een heel sterke pijnstiller kort gebruikt, kunt u ook snel weer minder gebruiken. Bijvoorbeeld elke 2 tot 7 dagen de helft.
• Gebruikt u een heel sterke pijnstiller langer dan 1 maand? Of bent u een oudere?
  Omdat u aan het medicijn gewend bent, kunt u klachten krijgen als u er te snel mee stopt.
  Daarom kunt u beter langzaam in kleine stapjes steeds minder van het medicijn gebruiken (afbouwen).
  Spreek met uw huisarts af hoe u het beste met deze pijnstiller kunt stoppen.