In het kort
- Veel mensen met een verstandelijke beperking horen niet goed.
- De hoorproblemen beginnen vaak langzaam.
- Aan het gedrag van uw naaste kunt u soms merken dat hij/zij slechter hoort.
- Soms komt het door verstopte oren. Laat ze 2 keer per jaar controleren door een arts.
- Een hoortoestel kan soms helpen om weer beter te horen.
- Goede uitleg en begeleiding hierbij zijn belangrijk.
Hoe merk ik of mijn naaste met een verstandelijke beperking niet goed hoort?
Veel mensen met een verstandelijke beperking horen niet goed. Problemen met horen beginnen vaak langzaam. Het kan gebeuren dat niemand het merkt. En uw naaste zelf kan het misschien moeilijk aan u vertellen.
Als uw naaste niet goed hoort, kunt u dit soms merken aan ander gedrag van uw naaste. U kunt bijvoorbeeld de volgende dingen merken:
- Uw naaste reageert niet als u iets vraagt of vertelt.
- Uw naaste herhaalt vaak dezelfde vraag.
- Uw naaste lijkt u niet meer te begrijpen.
- Uw naaste is angstig en schrikt snel.
- Uw naaste is onrustig of vaak boos.
- Uw naaste wordt steeds stiller.
- Uw naaste zet de radio of televisie steeds harder.
- Uw naaste klaagt over geluiden in de omgeving.
Adviezen om uw naaste met een verstandelijke beperkingen en hoorproblemen beter te begrijpen
De volgende dingen kunnen u helpen om te zorgen dat u en uw naaste elkaar goed begrijpen.
- Zoek een goede plek om een gesprek te voeren:
- met genoeg licht zodat hij/zij u goed kan zien
- met weinig geluiden
- Maak goed contact:
- kom dichtbij
- ga voor uw naaste staan of zitten
- praat duidelijk
- gebruik ook gebaren om uit te leggen wat u bedoelt
- Maak gebruik van hulpmiddelen:
- pictogrammen
- een fotoboek
- een hoortoestel voor uw naaste
Onderzoek naar het gehoor van uw naaste met een verstandelijke beperking
Als u denkt dat uw naaste met een verstandelijk beperking niet goed hoort, kunt u laten onderzoeken of dit zo is.
- Een arts kan bijvoorbeeld onderzoeken of de oren van uw naaste verstopt zitten. Dit kan de huisarts doen of de arts voor mensen met een verstandelijke beperking. Veel mensen met een verstandelijk beperking hebben veel oorsmeer in hun oren. Dit kan de oorzaak zijn van niet goed kunnen horen. De huisarts of de doktersassistent kan het oorsmeer weghalen.
- Als er geen oorzaak te vinden is in het oor, kunt u een hoortest laten doen. Dit kan bij een audiologisch centrum. U kunt het beste naar een centrum gaan, die ervaring heeft om mensen met een verstandelijke beperking te onderzoeken.
- Misschien stuurt de arts of de audicien uw naaste door naar de Keel-, Neus-, en Oorarts (KNO-arts) in het ziekenhuis. Soms komt het gehoorverlies door een probleem dat de KNO-arts kan behandelen.
Hoortoestel voor iemand met een verstandelijke beperking
Een hoortoestel kan helpen om meer te horen. Maar het gehoor wordt nooit meer zo goed als eerst. Bespreek de voor- en nadelen van een hoortoestel met uw naaste. Nadelen van een hoortoestel zijn:
- Geluiden klinken anders.
- Het hoortoestel kan pijn doen in het oor.
- Hoortoestellen versterken alle geluiden in de omgeving. Een dichtslaande deur, de televisie, iemand die in de buurt aan het bellen is: alles klinkt even hard. Dit kan heel onrustig zijn.
Verschillende mensen kunnen u advies geven: een arts die is gespecialiseerd in mensen met een verstandelijke beperking, een audicien, een logopedist en een keel-, neus- en oorarts.
Gaat u samen met uw naaste advies vragen over een hoorapparaat? Bereid dit dan goed voor. Vertel uw naaste wat jullie gaan doen en schrijf jullie vragen op. Vertel de arts of audicien van tevoren dat uw naaste een verstandelijke beperking heeft.
Kiezen jullie voor een hoortoestel, vraag dan om duidelijke uitleg. Bijvoorbeeld over hoe je het hoortoestel moet gebruiken en schoonmaken.
Adviezen bij gebruik van een hoortoestel
Geef uw naaste tijd om aan het hoortoestel te wennen. De audicien kan u en uw naaste daarbij helpen.
Controles en onderhoud
- Maak het hoortoestel regelmatig schoon. Kijk in de handleiding hoe dat moet, want niet alle onderdelen mogen nat worden.
- Controleer regelmatig de oorstukjes en slangetjes. Als die snel vies worden, kan het zijn dat uw naaste veel oorsmeer in de oren heeft. Het is verstandig om dit twee keer per jaar te laten controleren door een arts, zeker bij mensen met Down syndroom. Zij hebben sneller last van oorsmeer.
- De batterijen gaan snel leeg. Vervang ze om de 7 tot 10 dagen.
- Controleer regelmatig de instellingen. Hoortoestellen kunnen gaan piepen, wat heel vervelend is.
- Let erop dat uw naaste het hoortoestel goed in doet: blauw in het linkeroor, rood in het rechteroor.
- Water is slecht voor het hoortoestel, het geeft ruis.
- Het onderhoud verschilt per type hoortoestel. Kijk hiervoor in de handleiding of vraag de audicien om advies.
Andere adviezen:
- Bij een MRI- of een CT-scan en bij röntgenonderzoek moet het hoorapparaat uit.
- U kunt het hoortoestel verzekeren tegen schade en verlies.
- Er zijn extra hulpmiddelen die het horen met een hoortoestel makkelijker maken. Bijvoorbeeld een telefoon met luidspreker, zodat uw naaste de telefoonhoorn niet tegen het hoortoestel hoeft te drukken. Of een ringleiding die ervoor zorgt dat één geluidsbron doorkomt (bijvoorbeeld de televisie).
- Een hoortoestel draag je niet dag en nacht. Houd er dus rekening mee dat uw naaste een wekker of bel niet altijd zal horen. Een trilalarm in het kussen of een lichtsignaal voor de bel blijft daarom handig.
- Misschien heeft uw naaste extra hulp en daarbij ook een zorgplan of ondersteuningsplan. Afspraken over het hoortoestel kunt u het beste in het zorgplan laten zetten.
Meer informatie over slechthorendheid bij een verstandelijke beperking
- Dichterbij.nl ondersteunt kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking.
- Meer informatie over horen en hoortoestellen staat op www.hoorwijzer.nl.
- Voor informatie over een gehooraandoening of een taalontwikkelingsstoornis is er www.stichtinghoormij.nl.
- Een nieuwssite voor doven en slechthorenden is www.doof.nl.
- De Nederlandse Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten heeft een advies geschreven voor de controle van oren en het gehoor.
- Meer informatie over problemen met communicatie staat op www.kentalis.nl.
- www.steffie.nl geeft informatie over communicatiehulpmiddelen voor mensen met verstandelijke beperkingen.