In het kort
- Signalen van autisme zijn:
- (over)gevoeligheid voor prikkels: heftiger ervaren wat u ziet, hoort, ruikt, proeft, voelt
- moeite hebben met veranderingen
- moeite met relaties en sociaal contact
- graag alles steeds op dezelfde manier doen
- Autisme is aangeboren. Het komt dus níet door inentingen, opvoeding of wat iemand heeft meegemaakt.
- Denkt u dat u misschien autisme heeft? Ga dan naar uw huisarts. Die verwijst u zo nodig door.
- Autisme gaat niet over. Wel kunt u er goed mee leren omgaan.
Wat is autisme?
Mensen met autisme verwerken informatie op een andere manier.
- Vaak zijn hun zintuigen extra gevoelig en eerder overbelast. Mensen met autisme ervaren dus heftiger wat ze horen, zien, ruiken proeven en voelen.
- Vaak hebben ze ook moeite met veranderingen en onverwachte dingen.
- Hierdoor gaan ze ook anders om met andere mensen. Ze begrijpen vaak niet goed hoe andere mensen zich voelen. En andere mensen begrijpen hun gedrag soms ook niet.
Autisme kan een beperking zijn: iemand met autisme is minder flexibel met denken en (nieuwe) dingen doen. Dit geeft problemen: thuis, op school en/of op het werk.
Maar het kan ook sterke kanten met zich meebrengen: zo zijn mensen met autisme vaker creatief en goed in logisch denken en precies werken.
Autisme komt voor bij mannen en vrouwen. Ongeveer een derde van de mensen met autisme heeft een verstandelijke beperking.
Oorzaken van autisme
Autisme is aangeboren. Iemand heeft het dus vanaf zijn/haar geboorte. Het ontstaat door een combinatie van erfelijke aanleg en omgevingsfactoren.
Autisme komt níet door opvoeding, door de sfeer in een gezin of door iets wat iemand meegemaakt heeft.
Sommige mensen denken dat autisme kan ontstaan door inentingen (vaccinaties), maar dit is niet waar. Er is veel onderzoek gedaan waaruit blijkt dat inentingen en autisme niks met elkaar te maken hebben.
Verschijnselen van autisme
Mensen met autisme zijn vaak gevoeliger voor prikkels en hebben moeite met veranderingen. De verschijnselen van autisme zijn in elke levensfase anders.
Verschijnselen bij jongeren en jongvolwassenen (12 – 30 jaar):
- moeite met plannen van huiswerk of opdrachten
- heftige reacties op lichamelijke veranderingen in de puberteit
- moeite met het omgaan met leeftijdsgenoten
- moeite met het beginnen van een liefdesrelatie
- problemen met studie of loopbaan
- lange tijd angstig of somber zijn
Verschijnselen bij volwassenen (31 – 60 jaar):
- moeite met samenwerken
- moeite met het omgaan met stress op het werk
- moeite met het opvoeden van kinderen
- weinig vrienden hebben
- problemen met het onderhouden van een relatie
- sterk gericht zijn op één hobby of activiteit
- lange tijd angstig of somber zijn
Verschijnselen bij ouderen (vanaf 61 jaar):
- veel moeite hebben met aanpassing aan een nieuwe situatie (pensioen, verlies partner)
- geen of weinig vrienden hebben
- eenzaamheid
- geen hulp zoeken
Combinatie van verschijnselen
Autisme komt veel voor samen met lichamelijke en psychische klachten. Zo hebben mensen met autisme vaker dan anderen maag- en darmklachten, allergische reacties, slaapproblemen, ADHD en/of een verstandelijke beperking.
Wat kan ik doen als ik denk dat ik autisme heb?
- Als u wilt laten testen of u autisme heeft, ga dan naar uw huisarts. Die kan een eerste test doen.
- Als uw huisarts denkt dat verder onderzoek nodig is, verwijst hij u door naar een hulpverlener die in autisme is gespecialiseerd, zoals een GZ-psycholoog of psychiater. Een verwijzing kunt u ook krijgen van een AVG-arts (bij een verstandelijke beperking), medisch specialist, specialist ouderengeneeskunde, bedrijfsarts of de reclassering.
- De hulpverlener vult vragenlijsten met u in. Hij/zij praat met u en uw naasten (als u toestemming geeft hiervoor), bijvoorbeeld over:
- hoe u omgaat met andere mensen. Heeft u bijvoorbeeld moeite met samenwerken of relaties?
- hoe flexibel u bent en hoe u omgaat met prikkels. Heeft u veel moeite met aanpassen aan een nieuwe situatie? Heeft u sneller dan anderen last van bijvoorbeeld bepaalde geluiden of fel licht?
- Als blijkt dat u inderdaad autisme heeft, kunt u eventueel ondersteuning krijgen om er mee te leren omgaan.
Meer informatie over autisme
Meer informatie over autisme vindt u op:
- Autisme.nl: platform met informatie, tips en links rondom autisme. Deze website is van de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA).
- Keuzehulp zorg en ondersteuning voor jeugd: soorten hulp bij autisme bij kinderen.
- de Autismewegwijzer, o.a. informatie over autisme en over begeleiding en hulp in het dagelijks leven.
De Autismewegwijzer is gemaakt door de Werkgroep Vanuit Autisme bekeken en de Nederlandse Vereniging voor Autisme. - watvindik.nl, voor als u een organisatie, persoon, product of dienst zoekt op het gebied van autisme. Bijvoorbeeld een app, cursus, boek of coach.
- Landelijke Oudervereniging Balans, voor ouders van kinderen met ontwikkelingsstoornissen bij leren en/of gedrag.
- PAS Nederland, de belangenvereniging voor en door normaal- tot hoogbegaafde volwassenen met autisme.
- Informatie over cognitieve gedragstherapie vindt u bij MIND.
- Op Vaktherapie.nl vindt u informatie over de verschillende vormen van vaktherapie.
- Gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters vindt u op www.kiezenindeggz.nl en www.zorgkaartnederland.nl.
De informatie over autisme is gebaseerd op de Zorgstandaard Autisme.