In het kort
- In het eerste jaar na de geboorte krijgt u voor uw baby uitnodigingen voor prikken.
- De prikken beschermen uw kind tegen 7 heel erge ziektes.
- U krijgt 3 uitnodigingen: als uw baby 3 maanden, 5 maanden en 11 maanden is.
- Uw baby krijgt elke keer 2 prikken.
- Na de prikken kan uw baby koorts krijgen of hangerig zijn. Dat is normaal en niet erg.
Wanneer krijg ik een uitnodiging voor mijn baby voor prikken?
In het eerste jaar na de geboorte krijgt u 3 keer een uitnodiging voor uw baby voor prikken:
- als uw baby 3 maanden is
- als uw baby 5 maanden is
- als uw baby 11 maanden is
Uw baby krijgt elke keer 2 prikken tegelijk.
Sommige baby's krijgen al met 2 maanden een uitnodiging voor prikken. Dat is bijvoorbeeld zo als hun moeder tijdens de zwangerschap geen prik heeft gekregen tegen kinkhoest of als de baby veel te vroeg geboren is.
Welke prikken krijgt mijn baby?
De prikken die uw baby krijgt, beschermen tegen:
- difterie
- kinkhoest
- tetanus
- polio
- Haemophilus influenzae b
- hepatitis B
- pneumokokken
Deze ziektes kunnen voor jonge baby's gevaarlijk zijn. Daarom krijgt u al een uitnodiging als uw baby 3 maanden is.
Voor 4 van deze ziektes (difterie, kinkhoest, tetanus en polio) krijgt uw kind opnieuw prikken als hij of zij 4 jaar en 9 jaar is. Dat is nodig om de afweer zo sterk mogelijk te maken.
Wat is difterie?
Difterie is een heel erge, besmettelijke ziekte. De oorzaak is een bacterie.
Difterie kan veel klachten geven, vooral in de neus, keel, luchtpijp, longen en huid. Difterie is vooral gevaarlijk voor jonge baby’s en voor ouderen. Zij kunnen erdoor doodgaan.
In Nederland krijgt niemand meer difterie, doordat de meeste kinderen prikken tegen difterie krijgen. In andere landen krijgen mensen nog wel difterie.
Wat is kinkhoest?
Kinkhoest is een besmettelijke ziekte. De oorzaak is een bacterie.
Kinkhoest kan heftige hoestbuien geven, vooral bij kinderen. Bij het hoesten kan er veel slijm uit de keel in de mond komen. Baby's kunnen er heel erg ziek van worden.
In Nederland krijgen mensen soms nog kinkhoest. Doordat zij als kind prikken tegen kinkhoest hebben gekregen, worden de meesten er niet (erg) ziek van.
Wat is tetanus?
Tetanus is een heel erge, besmettelijke ziekte. De oorzaak is een bacterie.
Tetanus geeft krampen in de spieren in het hele lichaam. Die krampen zijn levensgevaarlijk.
In Nederland krijgt niemand meer tetanus, doordat de meeste kinderen prikken tegen tetanus krijgen. In andere landen krijgen mensen nog wel tetanus.
Wat is polio?
Polio is kinderverlamming. Het is een besmettelijke ziekte. De oorzaak is een virus.
De meeste mensen merken niet dat ze polio hebben. Ze zijn er niet heel erg ziek van. 1 tot 10 van de 1000 mensen krijgt wel ernstige klachten. Het virus zit dan in de zenuwen en hersenen. Soms kunnen mensen hun armen en benen niet meer bewegen. Of zelfs niet meer ademhalen. Hierdoor kunnen mensen doodgaan.
In Nederland krijgt niemand meer polio, doordat de meeste kinderen prikken tegen polio krijgen. In andere landen krijgen mensen nog wel polio.
Wat is Haemophilus influenza B?
Haemophilus influenza B is een bacterie. Deze zit bij veel mensen in hun keel, zonder dat ze er ziek van worden.
Als mensen er wel ziek door worden, krijgen zij vaak een oorontsteking en een keelontsteking. Sommige mensen kunnen er heel erg ziek door worden, vooral jonge kinderen. Zij krijgen dan een hersenvliesontsteking of een heel erge longontsteking.
Sinds kinderen in Nederland er prikken tegen krijgen, worden veel minder mensen heel erg ziek door Haemophilus influenza B.
Wat is hepatitis B?
Hepatitis B is een ontsteking van de lever. De oorzaak is een virus. Het is een besmettelijke ziekte.
De meeste mensen merken niet dat ze hepatitis B hebben. Ze voelen zich moe en grieperig of hebben spierpijn. Soms krijgen mensen gele ogen en een gele huid (geelzucht). Vooral bij kinderen kan de ontsteking lang duren en daardoor de lever kapot maken. Soms wordt het na heel veel jaar leverkanker.
Doordat kinderen in Nederland prikken krijgen tegen hepatitis B, krijgen maar weinig mensen de ziekte. In sommige andere landen krijgen wel veel mensen hepatitis B.
Wat zijn pneumokokken?
Pneumokokken zijn bacteriën. Vaak zitten ze in de neus of keel, zonder dat mensen er ziek van worden. Pneumokokken zijn besmettelijk.
Kinderen kunnen er oorontsteking, bijholte-ontsteking of een ontsteking van een deel van de longen (bronchitis) door krijgen. Maar ze kunnen er ook heel erg ziek door worden. Ze kunnen bijvoorbeeld een ernstige longontsteking of een hersenvliesontsteking krijgen.
In Nederland worden kinderen niet vaak heel erg ziek door pneumokokken. Dat komt doordat de meeste kinderen er een prik tegen krijgen.
Hoe krijgt mijn baby de prikken?
Bij het prikken heeft u uw baby op schoot. Meestal geeft de arts of verpleegkundige de prikken in de bovenbenen. En soms in de bovenarmen.
Uw baby krijgt eerst de ene prik in het ene been. En dan de andere prik in het andere been.
Probeer uw baby af te leiden, bijvoorbeeld:
- door hem/haar op een speen of vinger te laten zuigen
- door borst- of flesvoeding te geven
- met speelgoed
- met muziek of een filmpje op uw telefoon
Dit kan helpen tegen de schrik en tegen de pijn.
Wat merkt mijn baby na de prikken?
Na de prikken kan uw baby meer huilen dan normaal. Of hangerig zijn. Ook kan het been of de arm van uw baby dikker worden, rood worden of pijnlijk zijn.
Uw baby kan ook koorts krijgen door de prikken. Dit is niet erg. De koorts gaat vanzelf over.
Uw baby kan deze klachten krijgen vanaf ongeveer 2 uur na de prikken tot 2 dagen na de prikken. De klachten gaan binnen een paar dagen over.
Heel soms kan een baby een heftige klacht krijgen na een prik tegen ziektes. Bijvoorbeeld een koortsstuip of een allergische reactie. Dit gebeurt dan meteen na de prik of binnen een paar uur na de prik. Dit is gelukkig heel zeldzaam. Bel direct uw huisarts of de huisartsenpost als dit gebeurt.
Wanneer kan mijn baby de prikken niet krijgen?
Uw baby kan de prikken niet krijgen als hij of zij eerder een heftige allergische reactie van een prik heeft gehad. Of als uw baby allergisch is voor een van de stoffen in de prikken. Overleg dan met de arts van het Centrum voor Jeugd en Gezin.
Twijfelt u of uw baby de prikken wel kan krijgen? Overleg dan ook met de arts van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Bijvoorbeeld als uw baby:
- koorts heeft (38 graden of hoger)
- door ziekte of medicijnen minder afweer heeft
- op de dag van de prikken of binnen 2 dagen na de prikken een operatie krijgt
- een probleem met de bloedstolling heeft
- epilepsie heeft
Meer informatie over prikken tegen ziektes
Meer informatie over prikken voor kinderen tegen ziektes vindt u op:
- Rijksvaccinatieprogramma
- de website van Centrum voor Jeugd en Gezin in uw regio
Heeft u vragen, neem dan contact op met de GGD of het Centrum Jeugd en Gezin in uw regio.
De informatie over de prikken is gemaakt met informatie van het RIVM.