Ik denk na over mijn wensen voor zorg en behandeling

In het kort

  • Het geeft rust als andere mensen weten wat je belangrijk vindt en wat je wilt aan het einde van je leven.
  • Praat erover met je familie en vrienden, met je arts of andere zorgverlener die voor jou belangrijk is.
  • Je kunt je wensen ook op papier zetten: een wilsverklaring.

Video

Bekijk de video Nadenken over zorg en hulp voor later op Thuisarts.nl

Nadenken en praten over je levenseinde

In deze situaties kun je bijvoorbeeld nadenken en praten over je wensen:

Denken en praten over doodgaan vinden de meeste mensen niet makkelijk. Voor jezelf en de mensen om je heen is het vaak moeilijk om erover te beginnen. De keuzehulp Verken uw wensen voor zorg en behandeling kan je helpen.

Keuzehulp

Keuzehulp Verken uw wensen voor zorg en behandeling

Waarom nadenken en praten over je levenseinde?

Hoe de laatste weken, maanden of jaren van jouw leven eruit gaan zien, is moeilijk te voorspellen. Maar je hebt waarschijnlijk wel ideeën over hoe jij het graag zou willen.

Het geeft rust als je weet dat de mensen om je heen en je arts of verpleegkundige weten wat jij belangrijk vindt. Zij kunnen je dan de zorg geven die bij jou past. En het helpt om minder bang te worden voor ziek zijn en doodgaan.

Ook weten de mensen om je heen dan wat je wel en niet wilt als je opeens iets ergs krijgt. Bijvoorbeeld een beroerte of een hartaanval. Je kunt dan soms niet meer zelf zeggen wat je wilt.

Praat er daarom over met je familie, vrienden en met je arts of verpleegkundige.
Het is ook belangrijk om je arts te laten weten wie dingen mag beslissen voor jou als je dat zelf niet meer kunt. Dit heet een vertegenwoordiger.

Wanneer kun je praten over je levenseinde?

Probeer op tijd over je wensen en verwachtingen na te denken en te praten. Je kunt dat doen voordat je klachten krijgt doordat je oud of ziek wordt.
Dan heb je genoeg tijd, rust en energie om na te denken en door te praten. Het kan je een rustig en zeker gevoel geven.

Als je ziek wordt

Je kunt er ook over nadenken en over praten als je ziek wordt. Bijvoorbeeld als je net van je arts hebt gehoord dat je kanker of een andere ziekt hebt.

Heb je problemen met je geheugen? Of het begin van dementie? Praat op tijd met je arts of verpleegkundige. Hoe erger je geheugenklachten, hoe moeilijker het wordt om zelf je keuzes goed te vertellen.

Als er iets verandert

Je kunt je wensen ook altijd aanpassen. Bijvoorbeeld als er iets verandert. Als mensen weten dat ze zullen doodgaan aan hun ziekte, gaan ze vaak anders denken over bepaalde behandelingen. Dat kan ook bij jou gebeuren.
Praat er dan met je arts over. Je arts zet dit dan in jouw medisch dossier.

Tips om een gesprek over je levenseinde goed voor te bereiden

Hier zijn tips om een gesprek met je arts goed voor te bereiden:

Vragen om over na te denken

Denk alvast na over deze vragen:

  • Wat wil je van je huisarts weten?
  • Waar ben je bang voor?
  • Wie en wat is belangrijk in jouw leven? Wat geeft jou plezier?
  • Wat wil je dat artsen doen als je lijdt?
  • Wat is voor jou heel erg lijden? Artsen noemen dat ondraaglijk lijden.
  • Wil je bij een hartstilstand wel of niet gereanimeerd worden?
  • Wil je nog naar het ziekenhuis als je heel ziek bent of blijf je liever thuis?
  • Wil je het liefste thuis sterven, of bijvoorbeeld in een hospice?
  • Wil je een wilsverklaring maken? Wat wil je daarin opschrijven?
  • Welke mensen kunnen je helpen als je het moeilijk hebt? Wat kunnen zij voor jou doen?

Praat hier ook over met je familie en je partner als je die hebt.

Het gesprek

  • Zorg dat er genoeg tijd is om te praten. Vraag om extra tijd als je een afspraak maakt.
  • Je kunt iemand meenemen naar het gesprek. Bijvoorbeeld je partner, kind of een vriend. Dat kan vooral fijn zijn als je zenuwachtig bent. Want dan is het soms moeilijker om dingen te onthouden.
  • Je kunt het gesprek opnemen. Vertel je arts van tevoren dat je het gesprek opneemt.
  • Ook kun je vragen om een print op papier van het verslag van het gesprek.
  • Misschien heb je een wilsverklaring gemaakt. Neem dan een kopie mee. Je kunt de wilsverklaring samen bespreken. Je arts kan de verklaring bewaren in je medische dossier.
  • Veranderen je wensen? Of verandert je gezondheid? Maak weer een afspraak met je arts.

Wat kun je bespreken over je levenseinde?

Je kunt vertellen waarom het gesprek over je levenseinde juist nu belangrijk voor jou is.

  • Over welke dingen heb je nagedacht?
  • Waar maak je je zorgen over of ben je bang voor?
  • Vertel wat jouw wensen zijn.
  • Stel de vragen die je hebt aan je arts.

Als je ziek bent, kunnen deze vragen je daarbij helpen:

  • Hoe verwacht de arts dat jouw ziekte verder zal gaan? Welke klachten kun je verwachten?
  • Welke behandelingen zijn er om klachten minder te maken? Wat zijn de voordelen en nadelen van deze behandelingen? Wil je dat de arts deze behandelingen doet?
  • Wat wil je niet meemaken?
  • Wat gebeurt er met je als je stopt met een behandeling? Wat merk je ervan?
  • Hoe gaat het als je niet meer zelf kunt eten en drinken? Denk je erover om zelf te stoppen met eten en drinken?
  • Waar wil je het liefst sterven? Thuis, of bijvoorbeeld in een hospice? Wat moet er dan geregeld worden? Is er een kans dat je naar een ziekenhuis of verpleeghuis moet?

Hoe gaat het verder met praten over je levenseinde?

Vaak is 1 gesprek niet genoeg om te praten over je vragen en wensen. Spreek daarom met je arts af wanneer je samen doorpraat.
Verandert er iets in jouw wensen? Bespreek het dan opnieuw met je arts.

Kijk bij wilsverklaring als je je wensen wilt opschrijven.

Meer informatie over zorg in de laatste tijd van het leven

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op