In het kort
- Bij een conversiestoornis gaat er iets mis met de signalen van de hersenen naar delen van het lichaam.
- U kunt bijvoorbeeld uw armen of benen niet meer bewegen, u verliest uw bewustzijn of u krijgt problemen met praten, slikken, zien of horen.
- Meestal gaan de klachten binnen enkele maanden weg, soms al binnen een dag.
- Met uw huisarts of neuroloog bespreekt u hoe u kunt omgaan met de klachten.
- Blijven de klachten langer? Dan kan bijvoorbeeld een psycholoog of fysiotherapeut u verder helpen.
- Een andere naam voor conversiestoornis is functioneel-neurologische symptoomstoornis.
Wat is een conversiestoornis?
Bij een conversiestoornis zorgen uw hersenen ervoor dat sommige delen van het lichaam tijdelijk niet goed werken.
U kunt verschillende klachten krijgen. U kunt bijvoorbeeld uw armen of benen niet meer bewegen, u verliest uw bewustzijn, of u krijgt problemen met praten, zien of horen.
Bij onderzoek zijn er geen afwijkingen te vinden aan hersenen, zenuwen of spieren.
Een conversiestoornis komt voor bij mannen en vrouwen, en op alle leeftijden.
Een andere naam voor conversiestoornis is functioneel-neurologische symptoomstoornis.
Wat zijn de verschijnselen van een conversiestoornis?
Bij een conversiestoornis kunt u verschillende klachten krijgen. Bijvoorbeeld:
- Verlamming van één of meer armen of benen: u kunt plotseling een been of arm niet meer bewegen.
- Een raar gevoel in een arm of been, zoals een tinteling.
- Geen gevoel in een arm of been.
- Wegrakingen: andere mensen krijgen geen contact meer met u.
- Trillingen of spastische bewegingen: plotseling beweegt bijvoorbeeld uw arm zonder dat u daar controle over heeft.
- U kunt plotseling niet meer praten, zien of horen, of u hebt moeite met slikken.
Deze klachten zijn echt, u doet niet alsof. U kunt meerdere klachten tegelijk hebben en de klachten kunnen veranderen.
Bij onderzoek vindt de arts geen afwijkingen aan hersenen, zenuwen of spieren.
Wat is de oorzaak van een conversiestoornis?
Wetenschappers weten nog niet precies wat de oorzaak van een conversiestoornis is. Het is wel duidelijk dat er bij een conversiestoornis iets misgaat met de signalen van de hersenen naar verschillende delen van het lichaam. De signalen komen niet of verkeerd aan bij een deel van het lichaam.
Soms ontstaat een conversiestoornis na het meemaken van een heftige gebeurtenis, zoals het verlies van een kind, een plotseling ontslag, een grote operatie of een ongeluk.
Welke onderzoeken zijn nodig bij een conversiestoornis?
Wanneer u voor het eerst klachten heeft die passen bij een conversiestoornis, stuurt de huisarts u waarschijnlijk door naar de neuroloog. Een neuroloog is een specialist op het gebied van zenuwen. Soms lijkt een conversiestoornis namelijk erg op andere ziekten van de zenuwen, zoals een herseninfarct of epilepsie.
De neuroloog kan erachter komen of u een conversiestoornis heeft op basis van uw verhaal en misschien een lichamelijk onderzoek. Als de neuroloog twijfelt, kunnen meer onderzoeken nodig zijn. Deze tijd met onderzoeken is voor veel mensen een onzekere tijd.
Wat kunnen de gevolgen zijn van een conversiestoornis?
Een conversiestoornis kan tijdelijk veel gevolgen hebben voor uw manier van leven. Het kan u bijvoorbeeld beperken in uw privéleven, in relaties met anderen of in uw werk. Dat betekent soms dat u tijdelijk aanpassingen moet maken in uw levensstijl, en dat u er rekening mee moet houden dat u niet alles meer kunt doen.
Het kan ook zijn dat u zich schaamt voor de klachten, of te maken krijgt met onbegrip. Zegt iemand iets vervelends? Praat er dan over met hem of haar. Of bespreek met uw zorgverlener hoe u het beste met vervelende reacties omgaat.
Misschien maakt u zich ongerust, en bent u bang dat de klachten vaker terugkomen of dat u gehandicapt wordt. Dat is gelukkig bijna nooit zo. De klachten bij een conversiestoornis gaan meestal weer over.
Adviezen bij een conversiestoornis
Het kan helpen om de mensen in uw naaste omgeving te vertellen over de conversiestoornis. Vertel dat de klachten plotseling kunnen beginnen en dat u geen invloed heeft op de klachten. Uw omgeving begrijpt uw situatie dan beter.
Raakt u wel eens plotseling het contact met uw omgeving kwijt? Dan is het verstandig uw omgeving te vertellen wat ze dan kunnen doen. Geef daarbij aan wat u prettig vindt. Zo zorgt u ervoor dat de mensen om u heen niet bang worden of in paniek raken.
Als u niet kunt werken, bespreek dan op tijd met uw bedrijfsarts wat er met u is. U overlegt met uw arts wanneer u weer (langzaam) kunt beginnen.
Het kan nuttig zijn om iemand mee te nemen naar een gesprek met uw arts, bijvoorbeeld een familielid of een vriend.
Behandeling van een conversiestoornis
Als het duidelijk is dat u een conversiestoornis heeft, bespreekt de huisarts (of neuroloog) met u hoe ze u kunnen helpen bij uw klachten. Welke behandeling nodig is, hangt af van uw klachten en uw persoonlijke situatie.
Bij de meeste mensen gaan de klachten over binnen een dag tot enkele maanden. Het komt niet vaak voor dat iemand langer klachten houdt.
De volgende zorgverleners kunnen helpen bij de behandeling:
- De huisarts of neuroloog
Met de huisarts of neuroloog bespreekt u hoe het gaat met uw herstel. U bespreekt hoe u en de mensen uit uw omgeving omgaan met de klachten. Als het niet beter gaat, is er misschien iets in uw situatie waardoor het herstel niet goed gaat. Samen bekijkt u wat het beste voor u is. - Psycholoog of psychiater
Herstelt u niet goed? Dan kan het helpen om met een psycholoog of psychiater te praten. Samen met u kijken zij waardoor u niet goed herstelt. Ook kan een psycholoog of psychiater u helpen om goed om te gaan met de conversiestoornis. Het kan bijvoorbeeld zijn dat u last heeft van angst of somberheid door de conversiestoornis. - Andere zorgverleners
Afhankelijk van uw klachten kunnen andere zorgverleners u ook ondersteunen. Heeft u bijvoorbeeld geen kracht meer in delen van uw lichaam, of kunt u ze niet meer bewegen? Dan kunt u naar een (psychosomatische) fysiotherapeut gaan. Ook een hypnotherapeut kan u misschien helpen.
Medicijnen bij conversiestoornis
Er bestaan geen medicijnen voor een conversiestoornis.
Soms krijgt u toch medicijnen voor de gevolgen van de conversiestoornis, bijvoorbeeld:
- een pijnstiller, als u pijn heeft door de conversie
- een antidepressivum, als u depressief of angstig bent door de conversie
- een slaapmiddel, als u slaapproblemen heeft door de conversie
Wanneer moet ik contact opnemen bij een conversiestoornis?
U spreekt met uw behandelaar af in welke situaties en bij welke verschijnselen u contact moet opnemen.
Er zijn ook situaties dat de mensen met wie u woont of werkt uw behandelaar moeten bellen. Vertel dit aan ze.
Meer informatie over conversiestoornis
Gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters vindt u op www.kiezenindeggz.nl en www.zorgkaartnederland.nl.
De informatie in deze tekst is gebaseerd op de Zorgstandaard Conversiestoornis.