Ik denk erover om de poeptest voor darmkanker te doen (bevolkings-onderzoek)

In het kort

  • De poeptest voor darmkanker is een bevolkings-onderzoek voor mensen van 55 tot en met 75 jaar.
  • Je krijgt vanzelf een uitnodiging voor de poeptest thuis.
  • Je beslist zelf of je wel of niet meedoet.
  • In het laboratorium is met de poeptest te zien of er bloed in je poep zit. De test laat niet zien of je darmkanker hebt.
  • Bij bloed in je poep krijg je een kijkonderzoek van je darm. Hiermee is wel te zien of je darmkanker hebt.

Wat is de poeptest voor darmkanker?

Het bevolkings-onderzoek darmkanker gebeurt met een poeptest. Die heet ook wel een ontlastingstest. Het doel van het bevolkings-onderzoek is om darmkanker zo vroeg mogelijk te vinden bij mensen die er de grootste kans op hebben.

Je krijgt vanzelf een uitnodiging thuisgestuurd om mee te doen met de poeptest.

Je poep wordt onderzocht in een laboratorium. Daar wordt gekeken of er bloed in zit. Met de poeptest is alleen te zien of er bloed in je poep zit. De test laat niet zien waar dat door komt. En ook niet of je darmkanker hebt. Daarvoor is eerst een kijkonderzoek van je darmen nodig.

Als 1000 mensen meedoen aan de poeptest, wordt bij 48 mensen bloed in hun poep gevonden. Van deze 48 mensen laten 40 een kijkonderzoek van hun darmen doen. 8 mensen laten geen kijkonderzoek doen.
Bij die 40 mensen die wel het kijkonderzoek van hun darmen laten doen, wordt dit gevonden:

  • bij 12 mensen geen darmkanker of darmpoliepen (bulten in de darm)
  • bij 15 mensen 1 of meer ongevaarlijke darmpoliepen. Deze hebben een hele kleine kans om kanker te worden.
  • bij 11 mensen 1 of meer gevaarlijke darmpoliepen. Deze hebben een grote kans om darmkanker te worden.
  • bij 2 mensen darmkanker

Wanneer krijg je een uitnodiging voor de poeptest voor darmkanker?

Je krijgt voor het eerst een uitnodiging in het jaar dat je 55 jaar wordt. Daarna krijg je elke 2 jaar een uitnodiging. De laatste uitnodiging krijg je in het jaar dat je 75 jaar wordt.

De poeptest is voor mensen tussen 55 en 75 jaar. Op die leeftijd is de kans op overlijden door darmkanker namelijk het grootst. Als je jonger bent dan 55 jaar, is de kans op darmkanker veel kleiner. Boven de 75 jaar kun je wel darmkanker krijgen, maar die groeit langzaam.

Wanneer niet meedoen aan de poeptest voor darmkanker?

In deze situaties kun je de poeptest beter niet doen:

  • Je hebt de afgelopen 5 jaar al een keer een kijkonderzoek van je darmen gehad.
  • Je krijgt al regelmatig een kijkonderzoek van je darmen omdat er eerder poliepen in je darm zijn ontdekt.
  • Je krijgt regelmatig in het ziekenhuis controles voor een darmziekte die niet meer overgaat. Bijvoorbeeld voor de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa.
  • Je krijgt nu een behandeling voor darmkanker.
  • Er zit erfelijke darmkanker of familiaire darmkanker in je familie. Je kunt dan andere controles krijgen.
  • Je bent heel erg ziek en kunt niet meer beter worden.
  • Je hebt klachten die kunnen passen bij darmkanker. Wacht dan niet op de uitnodiging voor de poeptest, maar ga naar je huisarts. Kijk bij 'Wanneer bellen' welke klachten kunnen passen bij darmkanker.

Je kunt met je huisarts of arts in het ziekenhuis bespreken wat je het beste kunt doen, als je toch de poeptest wilt doen.

Voordelen en nadelen van de poeptest voor darmkanker

De poeptest voor darmkanker heeft voordelen en nadelen. Je kunt deze informatie gebruiken om te beslissen of je wel of niet meedoet aan de poeptest.

Voordelen van de poeptest

  • Door de poeptest kunnen poliepen in je darm vroeg worden ontdekt. Darmpoliepen kunnen soms darmkanker worden. In een poliep die is weggehaald, kan geen darmkanker meer ontstaan.
  • Als darmkanker vroeg wordt ontdekt, is de kans groter dat je geneest.
  • Als darmkanker vroeg wordt ontdekt, is de behandeling vaak minder zwaar. Ook kun je dan kiezen uit meer behandelingen.
  • Je kunt de poeptest thuis zelf doen. Je hoeft geen afspraak te maken.
  • Meedoen aan de poeptest is gratis.
  • Door de poeptest overlijden minder mensen aan darmkanker.

Nadelen van de poeptest

  • Als er bloed in je poep wordt gevonden, ben je misschien ongerust. Maar de kans is erg klein dat je darmkanker hebt. 2 van de 1000 mensen met bloed in hun poep hebben darmkanker.
  • Met de poeptest weet je alleen of er bloed in je poep zit of niet. Niet waar dat door komt.
  • Er is een hele kleine kans dat je wel darmkanker hebt, maar dat dit niet ontdekt wordt met de poeptest.

Wordt er bloed in je poep gevonden? Dan is extra onderzoek nodig om te kijken waar dat bloed vandaan komt. Je krijgt een kijkonderzoek van je darmen (coloscopie).

Hoe gaat de poeptest voor darmkanker stap voor stap?

Als je voor het eerst wordt uitgenodigd om de poeptest te doen, krijg je een brief met een folder. Daarin staat informatie over dit bevolkings-onderzoek. 3 weken later krijg je een uitnodiging met het buisje voor je poep. Daarna krijg je elke 2 jaar een uitnodiging met het buisje.

De poeptest heeft 3 stappen:

1. Je krijgt een uitnodiging en een buisje voor je poep

Je krijgt een paarse envelop. Daarin zitten deze dingen:

  • de uitnodiging om mee te doen
  • een folder met meer informatie
  • een buisje voor je poep met gebruiksaanwijzing
  • een zakje
  • een antwoord-envelop

2. Je prikt in je poep en stuurt het buisje op

Je prikt met een soort staafje in je poep. Dit staafje doe je in het buisje. Hoe je dit precies moet doen, staat in de gebruiksaanwijzing.
Je doet het buisje in het zakje. Dat stuur je op in de antwoord-envelop.

3. Je krijgt de uitslag

Na ongeveer 2 weken krijg je een brief met de uitslag.

Hoe gaat het verder als je een poeptest voor darmkanker hebt gedaan?

Ongeveer 2 weken nadat je het buisje met poep hebt opgestuurd, krijg je een brief. Daarin kan 1 van deze 2 uitslagen staan:

1. Meer onderzoek is niet nodig

Over 2 jaar krijg je vanzelf weer een uitnodiging.
Ben je dan ouder dan 75 jaar? Dan krijg je geen nieuwe uitnodiging meer.

2. Er is bloed in je poep gevonden

Bloed in je poep kan door veel dingen komen. Bijvoorbeeld door darmkanker of darmpoliepen. Er kan ook bloed in je poep zitten door aambeien, een scheurtje bij je anus of een darmontsteking. Om te ontdekken wat het precies is, is een kijkonderzoek van je darmen nodig.
Bij de brief met de uitslag krijg je direct een uitnodiging voor een gesprek over het kijkonderzoek. Tijdens dat gesprek krijg je het kijkonderzoek nog niet. Daarvoor krijg je een aparte afspraak.

Soms: geen uitslag bekend

Soms staat in de brief dat er nog geen uitslag bekend is. Bijvoorbeeld als de poep verkeerd is opgestuurd of als het onderzoek in het laboratorium is mislukt. Je krijgt dan een nieuwe test thuisgestuurd.

Huisarts krijgt uitslag niet

Je huisarts krijgt de uitslag niet. Wil je dat je huisarts ook de uitslag krijgt als er bloed in je poep zit? Neem dan zelf contact op met de organisatie die de poeptest regelt. Geef daarbij de naam en het adres van je huisarts. Dit kan via MijnBevolkingsonderzoek of door te bellen naar 088 000 13 88.

Wanneer bellen als je nadenkt over de poeptest bij darmkanker?

Bel de Twijfeltelefoon als je twijfelt om mee te doen met de poeptest.

Heb je klachten die kunnen passen bij darmkanker? Wacht dan niet op de uitnodiging voor de poeptest, maar ga naar je huisarts:

Bel op werkdagen je huisarts als er bloed in je poep zit.

Maak een afspraak bij je huisarts als je 1 of meer van deze klachten hebt die langer dan 2 weken duren:

  • Er zit slijm bij je poep.
  • Je poept anders dan je gewend bent. Je hebt bijvoorbeeld steeds hele dunne poep of steeds hele dikke poep. Of dunne poep en dan weer dikke poep.
  • Je poept ineens veel vaker.
  • Je poept ineens veel minder vaak. Bijvoorbeeld maar 1 keer per week.
  • Je hebt minder zin in eten.
  • Je valt af zonder dat je daar moeite voor doet.
  • Je hebt last van je buik. Je hebt bijvoorbeeld pijn, kramp en een opgeblazen gevoel.
  • Je bent de hele dag door heel erg moe, terwijl je genoeg of veel slaapt.

Meer informatie over de poeptest en darmkanker

Meer informatie over de poeptest en het bevolkings-onderzoek

Meer informatie over darmkanker

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op