In het kort
- Je krijgt een omleidingsoperatie als je ernstige vernauwingen hebt in bloedvaten van de hartspier.
- De chirurg maakt een of meer omleidingen (= bypasses) voorbij de vernauwingen.
- Dit gebeurt met een gezond bloedvat uit je eigen lichaam.
- Je begint in het ziekenhuis met revalideren.
- Je kunt thuis geleidelijk aan weer activiteiten gaan doen, zoals wandelen en fietsen.
- Voor de operatie heb je al medicijnen gekregen om een hartaanval te voorkomen. Deze moet je blijven slikken.
- Ook de adviezen voor een gezond leven blijven belangrijk.
Wat is een omleidingsoperatie?
Een omleidingsoperatie (= bypass-operatie) is een behandeling bij ernstige vernauwingen of afsluitingen in de bloedvaten van de hartspier.
De chirurg maakt een of meer omleidingen(= bypasses) voorbij de vernauwingen. Dit gebeurt met een of meer bloedvaten uit je eigen lichaam.
De vernauwingen in de bloedvaten van het hart blijven, maar je hebt daar geen last meer van. Het bloed hoeft namelijk niet meer langs de vernauwingen te stromen. Het bloed stroomt voortaan via de omleiding naar je hartspier.
Wanneer kun je een omleidingsoperatie krijgen?
Een omleidingsoperatie is een geschikte behandeling als je in meer kransslagaders:
- een ernstige vernauwing hebt
- een afsluiting hebt
- meer vernauwingen hebt
De omleidingsoperatie kan alleen doorgaan als je fit genoeg bent. Je chirurg en cardioloog beoordelen met onderzoek hoe fit je bent.
Bij verkoudheid, griep of koorts is het vaak beter om de operatie uit te stellen. Overleg dit met je chirurg.
Hoe bereid je je voor op een omleidingsoperatie?
Waarschijnlijk gebruik je medicijnen om een hartaanval te voorkomen. Je specialist vertelt je:
- welke medicijnen je wel of niet mag blijven slikken in de periode voor de operatie
- wanneer je de medicijnen na de operatie weer mag innemen.
Hoe gaat de omleidingsoperatie?
Tijdens de omleidingsoperatie kan je hart worden stilgelegd of blijven kloppen.
Wordt het hart stilgelegd? Dan neemt een hart-longmachine tijdelijk het werk van het hart en de longen over.
Meestal gebeurt de operatie via een geopende borstkas, soms via een kleine opening tussen de ribben of aan de linkerzijde van de borstkas.
Meestal gebruikt de chirurg een bloedvat uit je borstwand voor de omleiding. De chirurg kan het bloedvat voor de omleiding ook uit je arm of been halen.
Wat is het resultaat van een omleidingsoperatie?
Na een omleidingsoperatie hebben 4 van de 5 mensen geen last meer van pijn op de borst. De andere mensen hebben alleen nog milde klachten.
Het duurt minstens 6 weken voor je borstbeen weer helemaal is vastgegroeid.
Daarna bouw je geleidelijk aan je conditie weer op. Je kunt steeds meer doen, zoals wandelen, fietsen of in de tuin werken.
Wat zijn de risico’s van een omleidingsoperatie?
Een omleidingsoperatie is een zware operatie. Dit zijn de risico's:
- Er is een kleine kans om aan de operatie te overlijden of een beroerte te krijgen. Dit gebeurt bij 2 van de 100 mensen.
- Tijdens de operatie kan een hartaanval ontstaan. Dat komt dan doordat een vernauwde kransslagader afgesloten raakt.
- In de eerste uren na de operatie heb je kans op nabloedingen. Dit komt door medicijnen die de bloedstolling remmen. Het probleem is te verhelpen door medicijnen. Soms maakt de chirurg de borstkas opnieuw open om de bloeding te stoppen.
- De nieren kunnen tijdelijk minder goed werken. Soms is dan tijdelijke dialyse nodig.
- De eerste dagen na de operatie kun je last hebben van hartritmestoornissen. Je krijgt dan medicijnen.
- De operatiewond kan ontstoken raken. De chirurg zal dan de wond voor een deel of helemaal openleggen. Je krijgt meestal antibiotica.
- Door de operatie kunnen ook ergens anders in het lichaam infecties ontstaan, zoals een longontsteking of blaasontsteking. Je krijgt dan antibiotica.
De kans op problemen is niet voor iedereen hetzelfde. De kans op problemen is groter:
- als je al wat ouder bent
- als je niet zo fit bent
- als je hart niet goed werkt
- als je diabetes, een longziekte of een nierziekte hebt
In het ziekenhuis na een omleidingsoperatie
Na de omleidingsoperatie ga je eerst naar de Intensive Care. Je ligt aan een monitor die je hartslag en bloeddruk controleert en je krijgt beademing. Als je van de beademing af bent en er geen problemen zijn, ga je naar de verpleegafdeling.
Daar begin je met revalideren. Je doet oefeningen op je bed.
Meestal mag je na een week naar huis. De verpleegkundige vertelt je hoe je thuis de operatiewond kunt verzorgen.
Ben je voor de operatie naar een ander ziekenhuis gegaan dan waar je onder controle bent? Dan ga je soms eerst terug naar je eigen ziekenhuis.
Naar huis na een omleidingsoperatie
- Er kan nog vocht uit de operatiewond komen.
De verpleegkundige heeft je verteld hoe je de wonden thuis kunt verzorgen. - De wond in je borstbeen zal nog een aantal dagen pijn doen.
Je mag paracetamol gebruiken. - Je kunt spierpijn hebben in je nek, rug, schouders en tussen de ribben.
- Je kunt pijn voelen bij hoesten, niezen en lachen.
Houd bij het hoesten, niezen en lachen een kussen tegen je borst. Zo heb je minder pijn. - Je kunt dikke benen krijgen als er een ader uit je been is gehaald.
Daarom krijg je tijdelijk een steunkous. Deze draag je overdag. - Je borstbeen is de eerste 6 weken nog niet goed vastgegroeid. Ook de spieren en pezen in je borstkas zijn nog gevoelig.
Til daarom geen zware dingen. - Je hebt een spannende tijd meegemaakt. Je kunt emotioneel worden en bijvoorbeeld huilbuien krijgen. Geef je gerust over aan je gevoelens en praat er met je partner, familie of vrienden over.
paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Hoe gaat het verder na een omleidingsoperatie?
Na de omleidingsoperatie kun je onder begeleiding verder herstellen met hartrevalidatie.
Je hebt geen last meer van de afsluiting of vernauwing in de kransslagader. Maar aan de oorzaak, namelijk de aderverkalking, is nog niets gedaan. Je hebt daardoor een kans dat je weer een hartaanval krijgt. Daarom krijg je:
Wanneer bellen als je eerder een hartaanval hebt gehad?
Krijg je weer dezelfde klachten als bij je hartaanval?
Bel 112 bij 1 of meer van deze klachten:
- Je bent onrustig en misselijk. En je zweet.
- De druk in je borst is niet weg na 3 keer een pil of spray onder de tong (tussendoor steeds 5 minuten wachten, niet 3 pillen of sprays tegelijk).
Bel direct je huisarts of de huisartsenpost in deze situaties:
- als je vaker klachten krijgt dan je gewend was
- als je al klachten krijgt wanneer je weinig doet
- als de klachten langer duren nadat je rustig bent gaan zitten of liggen
- als je steeds vaker een pil of spray onder de tong nodig hebt
Je huisarts kijkt dan of je meer medicijnen nodig hebt. Of de huisarts stuurt je naar de hartspecialist.
Meer informatie over een hartaanval
Meer informatie over een hartaanval kun je vinden op de website van:
- Harteraad
- De Hartstichting
- Hartwijzer, website van de vereniging voor hartspecialisten (cardiologen)
- In deze brochure van Harteraad lees je over wat je kunt doen om je kans kleiner te maken op ziekten van je hart of bloedvaten.
- Andere mensen die een hartaanval hebben gehad kun je leren kennen via Harteraad.
- Informatie over ziekenhuizen die een hartaanval behandelen: Ziekenhuischeck.nl.
Over deze tekst
We hebben deze tekst gemaakt met de Europese richtlijn voor cardiologen.
Lees wie de informatie op Thuisarts.nl maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.