In het kort

  • Overgevoelig zijn voor een contrastmiddel komt niet vaak voor en de klachten zijn meestal niet ernstig.
  • Je hebt klachten gekregen van 1 soort contrastmiddel. De kans is groot dat je geen klachten krijgt van andere soorten.
  • Vraag in het ziekenhuis door welk contrastmiddel je klachten hebt gekregen.
  • Vertel dit aan je huisarts en de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. 

Wat is contrastmiddel?

Contrastmiddel wordt soms gebruikt bij röntgenfoto's, een MRI, een CT-scan of bij een onderzoek van je bloedvaten. Meestal krijg je het via een prik of een infuus.

Door zo'n contrastmiddel komen je bloedvaten en je organen beter in beeld. Zo kan de arts ze goed zien.

Wat merk je als je overgevoelig bent voor een contrastmiddel?

Als je overgevoelig bent voor een contrastmiddel, krijg je klachten door het contrastmiddel. Dit gebeurt niet vaak. Als je klachten krijgt, zijn ze meestal niet zo erg. Bijvoorbeeld:

  • jeuk die niet zo erg is
  • een rode huid
  • niezen
  • een verstopte neus
  • rode of tranende ogen

Bij sommige mensen zijn de klachten wat erger, zoals:

  • benauwd zijn
  • veel jeukende bulten op de huid (galbulten)
  • de huid rond de ogen en mond is dikker dan normaal
  • veel overgeven of diarree

Heel soms krijgt iemand heel heftige klachten. Bijvoorbeeld:

  • heel erg benauwd zijn
  • duizelig zijn of flauwvallen
  • je heel ziek voelen, met bijvoorbeeld minder kleur in je gezicht, veel zweten en je hart klopt snel

Deze heftige klachten komen snel: binnen een half uur nadat je contrastmiddel hebt gekregen. Je bent dan in het ziekenhuis en kunt meteen een behandeling krijgen tegen je klachten.

Waardoor ben je overgevoelig voor een contrastmiddel?

Je kunt allergisch zijn of overgevoelig. Dat is niet hetzelfde.

Je bent allergisch voor het contrastmiddel

De klachten kunnen komen doordat je allergisch bent voor het contrastmiddel. Je lichaam denkt dan dat het contrastmiddel iets gevaarlijks is. Er komen afweerstoffen in je bloed om het middel te stoppen. Van die afweerstoffen kun je klachten krijgen.

Je bent overgevoelig, maar niet allergisch

Je kunt ook overgevoelig zijn voor een contrastmiddel zonder dat je er allergisch voor bent. Je klachten komen dan niet door afweerstoffen, maar door iets anders. Het is niet bekend waardoor.

Het is niet duidelijk waarom sommige mensen overgevoelig zijn en andere niet.

Behandeling van klachten door een contrastmiddel

Als je een onderzoek met een contrastmiddel hebt gehad, blijf je nog even in het ziekenhuis. De meeste mensen krijgen geen klachten en mogen na een half uur naar huis. Andere mensen blijven nog een paar uur. Zo kunnen de artsen zien of alles goed gaat.

Meteen klachten die niet zo erg zijn

Als je klachten krijgt die niet zo erg zijn, heb je meestal geen behandeling nodig. De artsen controleren wel of het goed met je blijft gaan. De klachten verdwijnen meestal vanzelf en je kunt vaak dezelfde dag weer naar huis.

Meteen klachten die wat erger of ernstig zijn

Als je klachten krijgt die erger zijn, krijg je daarvoor een behandeling in het ziekenhuis. Bijvoorbeeld:

  • vocht via een slangetje in een bloedvat (infuus)
  • zuurstof via een masker
  • medicijnen die je inademt om minder benauwd te zijn
  • medicijnen via een infuus of prik. Bijvoorbeeld tegen allergie (anti-histaminica).

Vaak moet je nog even in het ziekenhuis blijven. Als het weer goed met je gaat, mag je naar huis. Soms krijg je pillen tegen allergie mee naar huis (anti-histaminica).

Klachten als je weer thuis bent

Je kunt ook klachten krijgen als je weer thuis bent. Meestal zijn de klachten niet zo erg, maar soms wel.

  • Bij klachten die niet zo erg zijn kan de huisarts je een behandeling geven. Soms kun je bij jeuk bijvoorbeeld een crème met medicijn krijgen (corticosteroïden). Je klachten worden dan meestal na 2 of 3 dagen minder.
  • Bij erge klachten heb je behandeling in het ziekenhuis nodig. Bijvoorbeeld als je opeens benauwd of in de war bent.

Hoe gaat het verder als je overgevoelig bent voor contrastmiddel?

Vertel je huisarts en de arts die het onderzoek heeft aangevraagd over je klachten. Zij zullen je vragen stellen, zoals:

  • Welke klachten kreeg je door het contrastmiddel?
  • Kreeg je de klachten in het ziekenhuis of thuis?
  • Hoe snel na het onderzoek met contrastmiddel begonnen de klachten?
  • Had je de klachten 1 keer of vaker?
  • Weet je de naam van het contrastmiddel waar je klachten door kreeg?

Het is belangrijk dat de naam van het contrastmiddel waar je overgevoelig voor bent goed vastgelegd wordt. Je huisarts of de arts in het ziekenhuis krijgt dat niet altijd te horen. Vraag daarom zelf ook naar de naam van het contrastmiddel. Zo kun je je arts helpen om de naam van het contrastmiddel goed in je elektronisch medisch dossier te krijgen. Hierin staan al je medische gegevens bij elkaar. Artsen weten dit dan voor een volgend onderzoek.

Onderzoek naar allergie

Bij ernstige klachten die misschien door een allergie komen, krijg je meer onderzoek. De arts in het ziekenhuis stuurt je door naar een arts die veel weet over allergieën. Die onderzoekt welke stoffen in het contrastmiddel de klachten hebben gegeven. Dit doet de arts met verschillende huidtesten. Bij een volgend onderzoek krijg je een contrastmiddel zonder deze stoffen.

Hoe gaat het als je weer een onderzoek krijgt met contrastmiddel?

Je hebt klachten gekregen van 1 merk contrastmiddel. Je kunt dan niet goed tegen dat merk contrastmiddel. De kans is groot dat je geen klachten krijgt van andere merken contrastmiddel. Ook als in dat andere merk dezelfde soort stoffen zitten, zoals gadolinium of jodium.

Allergie

Heb je onderzoek gekregen naar allergie voor contrastmiddel? En zijn er stoffen gevonden waar je allergisch voor bent? Dan krijg je bij een volgend onderzoek een contrastmiddel waar deze stoffen niet in zitten.

Ernstige klachten

Had je ernstige klachten? Dan krijg je bij een volgend onderzoek een ander contrastmiddel. De arts zal dan goed op je letten. Soms doet de arts een test om te weten of je klachten krijgt van het nieuwe middel. Je krijgt dan een klein beetje van het middel.

Klachten die niet zo erg waren

Waren je klachten niet zo erg en kwamen ze door een allergie? Dan is de kans klein dat je na een volgend onderzoek ernstige klachten krijgt. Je kunt het contrastmiddel bij een volgend onderzoek gewoon weer krijgen.

Wanneer bellen als je klachten hebt gekregen na een onderzoek met contrastmiddel?

Spoed: Bel direct 112, de huisarts of de huisartsen-spoedpost als je vandaag contrastmiddel hebt gekregen en 1 of meer van deze klachten krijgt:

  • Je hebt het benauwd.
  • Je bent erg duizelig.
  • Je valt flauw.
  • Je hebt opeens veel buikpijn.
  • Je hebt pijn op de borst.
  • Je tong of de huid rond je ogen of mond wordt dikker.

Bel dezelfde dag het ziekenhuis bij 1 of meer van deze klachten:

  • Je hebt erge jeuk.
  • Je bent in de war.
  • Je hebt koorts.
  • Je krijgt steeds meer pijn op de plek waar de naald met contrastmiddel is gezet.
  • Je krijgt dikke benen.

Krijg je in de dagen na het onderzoek klachten die niet zo erg zijn? Bel de huisarts op werkdagen of maak een afspraak. Bijvoorbeeld bij deze klachten:

  • jeuk die niet zo erg is
  • rode of donkere plekken op je huid
FMS
Deze tekst is aangepast op