In het kort
- Bij inwendige bestraling krijgt u radioactieve jodiumzaadjes in de prostaat.
- Die vernietigen de kankercellen.
- De plaatsing van de zaadjes gebeurt op 1 dag.
- Door inwendige bestraling heeft u grote kans op genezing.
- Na de bestraling kunt u last krijgen van plasproblemen en erectieproblemen.
- Deze problemen kunnen behandeld worden.
- Na de behandeling blijft u nog 5 tot 10 jaar onder controle van de uroloog en radiotherapeut.
Wat is inwendige bestraling?
Bij inwendige bestraling plaatst de arts radioactieve jodiumzaadjes in uw prostaat.
Dit radioactieve materiaal geeft straling af. Deze straling vernietigt de kankercellen. Omdat het radioactieve materiaal alleen in uw prostaat zit, komt de straling alleen in dit deel van uw lichaam. Op deze manier krijgt gezond weefsel zo min mogelijk straling.
Het plaatsen van de radioactieve zaadjes gebeurt tijdens een dagopname.
Hoe bereid ik mij voor op de plaatsing van de zaadjes?
Voor de plaatsing van radioactieve zaadjes krijgt u een volledige narcose of een plaatselijke verdoving met een ruggenprik.
U moet daarom op de dag van de poliklinische opname nuchter blijven:
- Tot 6 uur voor de opname mag u een lichte maaltijd nemen en normaal drinken.
- Tot 2 uur voor de opname mag u alleen heldere dranken drinken.
- Vanaf 2 uur voor de opname mag u niets meer eten of drinken.
Hoe gaat inwendige bestraling bij prostaatkanker?
Het inbrengen van de jodiumzaadjes in de prostaat is een kleine ingreep.
- U krijgt eerst een volledige narcose of een plaatselijke verdoving met een ruggenprik.
- U krijgt een blaaskatheter.
- De arts plaatst de radioactieve jodiumzaadjes met een aantal naalden in uw prostaat. U krijgt hiervoor een aantal prikken in het gebied tussen de balzak en de anus.
- Daarna gaat de blaaskatheter eruit.
- U mag weer naar huis als u weer gewoon kunt plassen.
De zaadjes blijven in uw prostaat zitten en geven langere tijd straling af. De straling wordt steeds minder sterk. Na ongeveer 6 maanden is de straling bijna helemaal verdwenen. De uitgewerkte zaadjes blijven levenslang in uw prostaat zitten. Dat kan geen kwaad.
Welke kans op genezing heb ik na inwendige bestraling?
Na inwendige bestraling heeft u kans om te genezen. Na de bestraling is uw levensverwachting net zo goed als van mannen die geen prostaatkanker hebben.
Wat zijn nadelige gevolgen van inwendige bestraling bij prostaatkanker?
Inwendige bestraling heeft nadelen. De straling komt bijna alleen in de prostaat, maar kan ook wel wat gezonde cellen beschadigen.
U kunt last krijgen van:
- problemen met plassen.
Dit komt door een irritatie van de blaas. Het kan zijn dat u moeilijk uw plas kunt ophouden, pijn of een branderig gevoel heeft bij het plassen, of uw blaas niet goed leeg kunt maken. Een jaar na de behandeling hebben ongeveer 18 van de 100 mannen nog behoorlijk last van plasproblemen. 1 op de 100 mannen kan de blaas niet goed leegplassen. - erectieproblemen.
Een jaar na de behandeling hebben ongeveer 13 van de 100 mannen nog behoorlijk veel last van hun erectieproblemen. - vermoeidheid.
- psychische klachten.
Na de bestraling kunnen allerlei emoties loskomen. U komt dan toe aan de verwerking van alles wat u heeft meegemaakt. U kunt zich bijvoorbeeld machteloos voelen of onzeker, of bang zijn dat de kanker weer terugkomt. Deze emoties worden in de loop van de tijd vaak minder hevig. Maar het kan een poos duren voor u zich emotioneel weer beter voelt.
Wat mag ik thuis wel en niet na inwendige bestraling van prostaatkanker?
Omdat de radioactieve zaadjes in uw lichaam zitten, zijn de volgende leefregels belangrijk:
- Neem de eerste 16 weken kinderen jonger dan 2 jaar niet langer dan 5 minuten op schoot. Even knuffelen en spelen mag wel.
- U mag de eerste 10 dagen geen seksueel contact hebben.
- Gebruik na 10 dagen een condoom bij de eerste 5 keer seks.
- Wilt u kinderen? Uw vrouw mag pas zwanger worden als het minimaal 6 maanden geleden is dat u de zaadjes gekregen heeft.
Hoe kan ik omgaan met de gevolgen van inwendige bestraling?
Na de behandeling kunt u met uw klachten door de inwendige bestraling terecht bij de radiotherapeut of verpleegkundig specialist. Zij kan u advies geven over hoe u met uw klachten kunt omgaan. Zij kan u ook naar een andere hulpverlener verwijzen.
U kunt bijvoorbeeld:
- leren omgaan met plasproblemen
- bij blijvende plasproblemen een blaaskatheter krijgen
- begeleiding krijgen over hoe u met erectieproblemen om kunt gaan
- medicijnen krijgen voor erectieproblemen
- bij psychische problemen hulp krijgen van een psycholoog of maatschappelijk werker
Hoe gaat het verder na de inwendige bestraling?
U komt na het plaatsen van de zaadjes regelmatig bij uw uroloog en radiotherapeut voor een controle. Het precieze controleschema hangt af van uw situatie. De uroloog maakt een persoonlijk controleschema met u. Een voorbeeld zou kunnen zijn:
- 6 weken na de operatie
- na 3, 6 en 12 maanden
- daarna ieder half jaar
- na 3 jaar nog 1 keer per jaar
De controles gaan door tot 5 tot 10 jaar nadat u de zaadje kreeg.
Tijdens de controles:
- bespreekt u welke klachten u nog heeft.
- vraagt de uroloog ook naar klachten die kunnen komen doordat de kanker terug is. De belangrijkste zijn plasproblemen en pijn in de rug. Zo nodig krijgt u verder onderzoek.
- wordt uw PSA gemeten.
Het PSA kan schommelen. Uw PSA mag niet te veel stijgen. Is het PSA meer dan 2,0 ng/ml gestegen vergeleken met uw laagste PSA na de bestraling? Dan bespreekt uw arts met u of er verder onderzoek nodig is. - Een langzame kleine stijging van het PSA geeft meestal aan dat de kanker terug is op de plek van de prostaat.
- Snelle grote stijgingen van het PSA wijzen op uitzaaiingen van de ziekte.
Meer informatie over prostaatkanker
- Verhalen van mannen die prostaatkanker hebben: Prostaatkankerstichting.
- Meer informatie over prostaatkanker: kanker.nl.
- Informatie over ziekenhuizen die prostaatkanker behandelen: Ziekenhuischeck.nl.
- Wat andere mensen vinden van een ziekenhuis of arts: ZorgkaartNederland.
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor artsen over prostaatkanker.