In het kort
- Het koperspiraaltje kan 5 of 10 jaar blijven zitten.
- Je hoeft er tot die tijd niet aan te denken.
- In het koperspiraaltje zit geen hormoon.
- Je kunt de eerste maanden langer ongesteld zijn, met meer bloedverlies en pijn. Soms blijf je dit houden.
Wat is een koperspiraal?
Het koperspiraaltje is een voorbehoedmiddel zonder hormonen.
Het is een klein dun ankertje van kunststof.
Het is 3 tot 4 cm lang.
Om het spiraaltje heen zit een dun koperdraadje.
De huisarts plaatst het in je baarmoeder.
Aan het spiraaltje zitten 2 soepele draadjes. Die gaan door je baarmoedermond naar je vagina. Deze draadjes zijn nodig om het spiraaltje er weer uit te kunnen halen. Jij of je partner voelen de draadjes niet, ook niet bij de seks.
U kunt beter niet kiezen voor een spiraal met koperen balletjes (Ballerine). Het is niet zeker of de spiraal wel veilig is en zwangerschap wel voorkomt.
Hoe werkt het koperspiraaltje?
Het koperspiraaltje geeft heel langzaam koper af.
- Het baarmoederslijmvlies verandert hierdoor. Een bevrucht eitje kan zich niet vastmaken aan je baarmoeder.
- De zaadcellen die je baarmoeder binnenkomen worden onvruchtbaar.
Het koperspiraaltje voorkomt zwangerschap heel goed. De kans is heel klein dat je toch zwanger wordt. Van de 1000 vrouwen met een koperspiraal, worden minder dan 5 per jaar toch zwanger.
Als een koperspiraaltje bij je geplaatst is, ben je vanaf dat moment tegen zwanger worden beschermd.
Heb je in de 5 dagen voor het plaatsen van een koperspiraaltje onbeschermde seks gehad? Dan voorkomt het spiraaltje dat je daardoor zwanger wordt.
Het koperspiraaltje kan 5 of 10 jaar blijven zitten (dat hangt af van het soort koperspiraal).
Wanneer je het spiraaltje laat verwijderen ben je niet meer beschermd. Je kan dan meteen weer zwanger raken.
Het koperspiraaltje voorkomt niet dat je een soa krijgt.
Wat doet het koperspiraaltje met mijn ongesteldheid?
Je blijft ongesteld worden bij het koperspiraaltje. Net zo vaak als je gewend bent.
Het koperspiraaltje heeft meestal wel invloed op je ongesteldheid.
Je kunt de eerste 2 tot 3 maanden
- 1 of 2 dagen langer ongesteld zijn
- met meer bloedverlies
- en/of met meer pijn
Soms blijf je dit houden. Sommige vrouwen hebben nergens last van.
Heb je normaal al last van veel bloedverlies of pijn als je ongesteld bent? Met een koperspiraaltje kan dat erger worden.
Je kan je ongesteldheid niet uitstellen met een koperspiraaltje.
Welke bijwerkingen of nadelen heeft een koperspiraal?
Je ongesteldheid kan de eerste maanden langer duren met meer bloedverlies en pijn. Soms blijft dat. Je kunt ook nergens last van hebben.
Er is ook een kleine kans dat het spiraaltje loskomt uit je baarmoeder. Dan kun je toch zwanger worden.
Dit is vooral zo als je het spiraaltje snel na een bevalling of abortus krijgt.
Bij het plaatsen is er een kleine kans dat het spiraaltje door je baarmoeder heen gaat en in je buik komt.
Dit gebeurt bij 1 op de 1000 vrouwen per jaar die een spiraal krijgen. Als je borstvoeding geeft is de kans hoger: bij 6 op de 1000 vrouwen per jaar.
Voor wie is het koperspiraaltje minder of niet geschikt?
Ook jonge meiden kunnen een spiraaltje krijgen. Ook als je nog geen kinderen hebt.
Soms is een koperspiraaltje minder geschikt. Bijvoorbeeld:
- als je niet wilt dat de arts je inwendig onderzoekt; of iets in je baarmoeder plaatst.
- als je van jezelf al veel pijn of bloedverlies hebt als je ongesteld bent
- als je net bevallen bent (wacht tot 6 weken na de bevalling, als je borstvoeding geeft is langer wachten soms beter)
- als je misschien een soa hebt. Door een soa kun je na het plaatsen van een spiraal een ontsteking van de eierstokken krijgen. Je krijgt een soa bijvoorbeeld na onbeschermde seks
- met wisselende partners of
- met iemand die veel sekspartners, afscheiding uit de penis of een soa heeft
- als je vleesbomen in je baarmoeder hebt. De huisarts of gynaecoloog kan een echo laten maken om te zien of een spiraaltje kan.
Bespreek met je huisarts of een koperspiraaltje voor jou geschikt is.
Kan ik met een koperspiraal een cup gebruiken als ik ongesteld ben?
Koperspiraal en cup
Een cup is een bekertje dat je in je vagina draagt om bloed op te vangen. Het bekertje is zacht. Je kunt het buigen.
Wil je een cup gebruiken als je ongesteld bent? Dan is dit belangrijk om te weten:
- Er is een kans dat je je spiraal eruit trekt als je de cup uit je vagina haalt. Dit kan ook zonder dat je het merkt.
- Dit komt doordat de cup zich aan je baarmoedermond vastzuigt. Daar zitten ook de touwtjes van de spiraal. Als je trekt aan de cup, kun je tegelijk ook aan de touwtjes van de spiraal trekken.
- De spiraal kan er helemaal uit gaan of maar een stukje. Dan blijft de spiraal wel in je baarmoeder zitten, maar op de verkeerde plaats. De spiraal werkt dan niet meer.
- De fabrikant van de koperspiraal raadt daarom af om de cup samen met een spiraal te gebruiken.
Wil je de cup toch gebruiken? Haal de cup er dan voorzichtig uit en doe dit op de goede manier:
- Knijp in de onderkant (punt) van de cup.
- Of steek je vinger tussen de cup en je baarmoedermond. Dit zorgt ervoor dat de cup niet meer vastgezogen zit. Let er ook op dat je niet met je vingers aan de draadjes trekt als je de cup eruit haalt.
- Let op: Het is niet zeker dat je spiraal erin blijft zitten als je deze dingen steeds doet. Kijk daarom ook of je je spiraal ziet liggen in de cup voordat je de cup schoonmaakt.
Als je de spiraal ziet liggen: gebruik condooms als je seks hebt. En bel je huisarts op werkdagen om te bespreken wat je kunt doen.
Koperspiraal en tampons
Als je een spiraal hebt, kun je gewoon tampons gebruiken. Je hoeft dan niet bang te zijn dat je de spiraal eruit trekt.
Film
Download deze film
- Filmbestand .mp4, 78mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent .mp3, 6,1 mb
- Ondertitelingsbestand .srt 4 kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Ik wil een koperspiraaltje laten plaatsen, hoe gaat dat?
Voordat de huisarts een koperspiraal plaatst:
- De huisarts plaatst het koperspiraaltje meestal tijdens of vlak na je ongesteldheid (tussen de 1e en 7e dag vanaf het begin van je ongesteldheid.) Je bent dan zeker niet zwanger.
- Laat je het spiraaltje op een andere dag plaatsen?
- Dan moet je misschien eerst een zwangerschapstest doen om zeker te weten dat je niet zwanger bent.
- Je kunt het koperspiraaltje ook laten plaatsen om zwangerschap te voorkomen na onbeschermde seks. Dit kan tot 5 dagen na de onbeschermde seks. Daarna niet meer.
- Je kunt 1 uur voor het plaatsen een pijnstiller slikken. Slik bijvoorbeeld paracetamol: 2 tabletten van 500 milligram. Of naproxen: 1 tablet van 500 milligram. Dit kan pijn tijdens en na het plaatsen minder maken.
- Zeg het tegen de huisarts als je een soa zou kunnen hebben. De huisarts vraagt er meestal ook naar. Soms is een test en/of behandeling nodig. Als je een soa hebt tijdens het plaatsen kun je een ontsteking bij je eierstokken krijgen.
Tijdens het plaatsen:
- Je gaat liggen met je benen wijd. De huisarts voelt bij je van binnen hoe je baarmoeder ligt.
- Daarna doet de huisarts een eendenbek (speculum) in je vagina. Dit is van ijzer en lijkt op de kop van een eend. Hiermee kan de huisarts je vagina een beetje openen en naar je baarmoedermond kijken.
- De huisarts pakt je baarmoeder vast met een tangetje. Daarna meet de huisarts de lengte van je baarmoeder met een dun stokje. Dit kan pijn doen. Het lijkt op de pijn bij ongesteldheid. Meestal gaat de pijn ook snel weer weg.
- Dan schuift de huisarts voorzichtig het spiraaltje erin. Dit kan ook weer pijn doen.
- De huisarts knipt de draadjes af. Dit voel je niet.
- De huisarts haalt het tangetje en de eendenbek weer weg.
Meteen na het plaatsen:
- Je kunt na het plaatsen nog pijn in je onderbuik hebben. Als je van tevoren een pijnstiller hebt geslikt helpt die nog een paar uur. Zo nodig kun je (nog) een pijnstiller slikken na het plaatsen.
- Sommige vrouwen voelen zich duizelig en moeten nog even blijven liggen.
- Andere vrouwen hebben nergens last van.
- Wanneer je je weer goed voelt, kun je direct naar huis. Doe het die dag verder rustig aan.
naproxen
Naproxen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn. Ook bij ontstekingen van de gewrichten zoals reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij koliekpijn, hoofdpijn, migraine en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Het wordt soms ook gebruikt bij pijnlijke, stijve en versleten gewrichten (artrose), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Controle bij het spiraaltje
Na plaatsen van het spiraaltje is er een kleine kans dat het spiraaltje niet goed blijft zitten. Kom daarom na 6 weken voor controle.
De huisarts kijkt of het spiraaltje nog goed zit. Hij/zij doet dit met een eendenbek.
Hoe gaat het verder met het koperspiraaltje?
Schrijf op in je agenda:
- Wanneer het spiraaltje is geplaatst.
- Wanneer je een nieuw spiraaltje moet krijgen: na 5 of 10 jaar (dit hangt af van het type koperspiraal, vraag dit aan je huisarts). Je moet dan namelijk zelf een afspraak bij de huisarts maken.
Laten verwijderen
- De huisarts verwijdert het spiraaltje door aan de touwtjes te trekken.
- Dit gaat heel snel. Het doet heel kort pijn. Het doet minder pijn dan het plaatsen.
- Wil je na het verwijderen niet zwanger worden, volg dan deze adviezen op:
- heb 7 dagen voor het verwijderen geen seks of alleen seks met condoom
- of laat het spiraaltje verwijderen als je ongesteld bent
- laat gelijk een nieuw spiraaltje plaatsen. Of kies een ander voorbehoedmiddel.
- Wil je wel zwanger worden? Bereid je dan goed voor. Begin al met slikken van foliumzuur voordat je het spiraaltje laat verwijderen.
Lees de adviezen bij Ik wil me voorbereiden op een gezonde zwangerschap
Koperspiraaltje en de overgang
Ben je in de overgang? Vanaf 1 jaar na je laatste ongesteldheid kun je met voorbehoedmiddelen stoppen.
Lees meer over het koperspiraaltje in de overgang en wanneer je het kan laten verwijderen.
Zie ook Ik ben in de overgang en wil voorkomen dat ik zwanger word.
foliumzuur
Foliumzuur wordt ook wel vitamine B11 genoemd. Het is vooral aanwezig in groenten en volkorenproducten.
Foliumzuur speelt een belangrijke rol in het lichaam. Het is bijvoorbeeld nodig voor de aanmaak van de rode bloedcellen en voor de werking van de zenuwen. Bovendien is het zeer belangrijk voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel van de ongeboren baby.
Ons lichaam kan foliumzuur niet zelf maken. Daarom moeten we het via ons voedsel binnenkrijgen. Foliumzuur verlaat het lichaam in kleine hoeveelheden via de urine. Om gezond te blijven, is daarom telkens een nieuwe hoeveelheid foliumzuur via het voedsel nodig.
Het is te gebruiken om aangeboren afwijkingen te voorkomen bij zwangerschap en kinderwens, bij vitaminegebrek, bij bepaalde vormen van bloedarmoede en bij homocystinurie (een stofwisselingsziekte).
Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.Film
Download deze film
- Filmbestand mp4, 21mb
- Geluidsbestand voor als je slecht ziet of blind bent mp3, 1,7 mb
- Ondertitelingsbestand .srt, 5kb
- © 2012-2024 NHG | Gebruiksvoorwaarden
Wanneer bellen bij een spiraaltje?
Bel dezelfde dag je huisarts als je 1 of meer van deze klachten krijgt in de eerste dagen na plaatsen van het spiraaltje:
- ongewoon vocht of slijm uit je vagina (bijvoorbeeld veel meer dan je gewend bent, met een andere kleur of een sterke geur)
- veel buikpijn die niet weggaat of steeds erger wordt
- koorts
- veel vaginaal bloedverlies
Bel ook met je huisarts als 1 of meer van deze dingen voor jou kloppen:
- Je houdt steeds afscheiding, buikpijn of bloedverlies.
- Je hebt een spiraaltje en denkt toch zwanger te zijn.
- Je denkt dat het spiraaltje niet goed meer zit.
- Je wil je spiraaltje laten vervangen of weghalen.
Meer informatie over voorbehoedmiddelen
Meer informatie over voorbehoedmiddelen en veilig vrijen:
- seksualiteit.nl
- Soa Aids Nederland
- Sense (vooral voor jongeren)
- anticonceptievoorjou.nl (vooral voor jongeren)
Met keuzehulp: welke anticonceptie past bij jou? - Zanzu.nl (informatie in 16 talen)
We hebben deze informatie gemaakt met: