In het kort
- Kinderen met autisme hebben moeite met veranderingen en onbekende situaties.
- Vaak zijn ze graag bezig met één bepaald onderwerp of hobby.
- Als u kenmerken van autisme bij uw kind herkent, bespreek dit dan met uw huisarts.
- Als u weet wat er met uw kind is, begrijpt u waarom uw kind anders reageert op dingen. U kunt er dan beter mee omgaan.
- Autisme is aangeboren. Het komt dus níet door inentingen, opvoeding of wat iemand heeft meegemaakt.
Wat is autisme?
Mensen met autisme verwerken informatie op een andere manier.
- Vaak zijn hun zintuigen extra gevoelig en eerder overbelast. Mensen met autisme ervaren dus heftiger wat ze horen, zien, ruiken proeven en voelen.
- Vaak hebben ze ook moeite met veranderingen en onverwachte dingen.
- Hierdoor gaan ze ook anders om met andere mensen. Ze begrijpen vaak niet goed hoe andere mensen zich voelen. En andere mensen begrijpen hun gedrag soms ook niet.
Autisme kan een beperking zijn: iemand met autisme is minder flexibel met denken en (nieuwe) dingen doen. Dit geeft problemen: thuis, op school en/of op het werk.
Maar het kan ook sterke kanten met zich meebrengen: zo zijn mensen met autisme vaker creatief en goed in logisch denken en precies werken.
Autisme komt voor bij mannen en vrouwen. Ongeveer een derde van de mensen met autisme heeft een verstandelijke beperking.
Oorzaken van autisme
Autisme is aangeboren. Iemand heeft het dus vanaf zijn/haar geboorte. Het ontstaat door een combinatie van erfelijke aanleg en omgevingsfactoren.
Autisme komt níet door opvoeding, door de sfeer in een gezin of door iets wat iemand meegemaakt heeft.
Sommige mensen denken dat autisme kan ontstaan door inentingen (vaccinaties), maar dit is niet waar. Er is veel onderzoek gedaan waaruit blijkt dat inentingen en autisme niks met elkaar te maken hebben.
Wat zijn verschijnselen bij een kind met autisme?
Kinderen met autisme ontwikkelen zich langzamer en anders dan gemiddeld. De volgende verschijnselen kunnen wijzen op autisme.
Bij kinderen tot 6 jaar:
Uw kind:
- gaat later praten:
- brabbelt niet na 12 maanden;
- zegt geen losse woordjes na 16 maanden;
- maakt geen korte zinnetjes van 2 woorden na 2 jaar.
- wijst en zwaait niet na 12 maanden;
- reageert niet op zijn/haar naam;
- wil weinig contact (zoals knuffelen, samen spelen, zich laten troosten, mee gaan naar een drukke omgeving);
- is liever bezig met dingen dan met mensen;
- wordt later zindelijk;
- huilt veel;
- herhaalt steeds bepaalde bewegingen;
- wil steeds dezelfde kleren aan.
Bij kinderen van 6 tot 12 jaar:
Uw kind:
- heeft moeite met veranderingen;
- heeft moeite met contact maken met andere kinderen/mensen (en wordt daardoor misschien gepest);
- begrijpt niet goed wat anderen van hem of haar verwachten in een bepaalde situatie;
- is het liefst altijd bezig met één bepaald onderwerp of hobby;
- zoekt steeds steun bij één ander kind, zoals een broer, zus of klasgenoot;
- is angstig in onbekende situaties of in groepjes met andere mensen;
- heeft moeite met het begrijpen van emoties van anderen;
- doet graag alles steeds op dezelfde manier;
- begrijpt gebaren en lichaamstaal van anderen niet goed;
- kan niet goed tegen drukte.
Bij kinderen vanaf 12 jaar:
Uw kind:
- heeft moeite met plannen van huiswerk of opdrachten;
- reageert heftig op lichamelijke veranderingen in de puberteit;
- heeft moeite met het omgaan met leeftijdsgenoten;
- heeft moeite met het beginnen van een liefdesrelatie;
- heeft problemen met zijn/haar studie of loopbaan;
- is lange tijd angstig of somber.
Een kind met autisme heeft vaak ook lichamelijke en psychische problemen. Bijvoorbeeld maag- en darmklachten, allergische reacties, slaapproblemen, ADHD en/of een verstandelijke beperking.
Bij meisjes is autisme vaak minder makkelijk te herkennen. Hierdoor denkt u of een (huis)arts misschien niet altijd aan autisme, maar eerder aan bijvoorbeeld angstklachten, ADHD of een eetprobleem.
Wat kan ik doen als ik denk dat mijn kind autisme heeft?
- Herkent u kenmerken van autisme bij uw kind? Bespreek dit dan op het consultatiebureau, bij de schooldokter (jeugdarts) of met uw huisarts.
Hoe eerder u weet of het autisme is, hoe eerder u hulp kunt krijgen. En dat kan enorm helpen: als u weet wat er met uw kind is, kunt u ook leren begrijpen waarom uw kind anders reageert op dingen. U kunt er dan beter mee omgaan en uw kind kan zich zo beter ontwikkelen. - Als ook uw huisarts denkt dat uw kind misschien autisme heeft, stuurt die u door naar iemand die hier meer vanaf weet:
- Een praktijkondersteuner in de huisartsenpraktijk met ervaring op dit gebied. Die kan u en uw kind begeleiden.
- Iemand van de jeugdgezondheidszorg (JGZ). Die praat met uw kind en kijkt naar uw kind, bijvoorbeeld tijdens het spelen. Hij/zij kan ook naar school of kinderdagverblijf komen of bij u thuis.
- Een volgende stap is doorverwijzing naar een psycholoog of psychiater.
- De gemeente regelt zo nodig kortdurende ondersteuning. U kunt daarvoor terecht bij het Wmo-loket, sociale wijkteams of buurtteams. MEE kan ook helpen. Voor deze ondersteuning is geen verwijzing nodig.
- Er zijn verenigingen van en voor mensen met autisme en hun naasten. Zij kunnen u helpen met informatie en u kunt in contact komen met mensen in dezelfde situatie. De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) heeft ook regionale Autisme Info Centra. Voor ouders is er oudervereniging Balans.
Meer informatie over autisme
Meer informatie over autisme vindt u op:
- Autisme.nl: platform met informatie, tips en links rondom autisme. Deze website is van de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA).
- Keuzehulp zorg en ondersteuning voor jeugd: soorten hulp bij autisme bij kinderen.
- de Autismewegwijzer, o.a. informatie over autisme en over begeleiding en hulp in het dagelijks leven.
De Autismewegwijzer is gemaakt door de Werkgroep Vanuit Autisme bekeken en de Nederlandse Vereniging voor Autisme. - watvindik.nl, voor als u een organisatie, persoon, product of dienst zoekt op het gebied van autisme. Bijvoorbeeld een app, cursus, boek of coach.
- Landelijke Oudervereniging Balans, voor ouders van kinderen met ontwikkelingsstoornissen bij leren en/of gedrag.
- PAS Nederland, de belangenvereniging voor en door normaal- tot hoogbegaafde volwassenen met autisme.
- Informatie over cognitieve gedragstherapie vindt u bij MIND.
- Op Vaktherapie.nl vindt u informatie over de verschillende vormen van vaktherapie.
- Gegevens van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters vindt u op www.kiezenindeggz.nl en www.zorgkaartnederland.nl.
De informatie over autisme is gebaseerd op de Zorgstandaard Autisme.