Ik denk dat een oudere voor wie ik zorg blaasontsteking heeft

In het kort

  • Ouderen met een blaasontsteking hebben meestal pijn bij het plassen en plassen vaak kleine beetjes.
  • Door de klachten en onderzoek van het lichaam weet de arts of iemand een blaasontsteking heeft.
  • Onderzoek van de plas is bij ouderen niet altijd nuttig.
  • Bij pijn in de zij, koorts (38 graden of hoger) of in de war zijn: bel direct de huisarts of de huisartsen-spoedpost. 

Wat is blaasontsteking?

Als je blaasontsteking hebt, is de binnenkant van je blaas ontstoken. Dat komt door bacteriën die via de plasbuis in de blaas komen.

Vaak zijn dit bacteriën die bij iedereen in de darmen zitten. Ze zitten ook rond je anus (poepgat) en je plasbuis.

Hoe herken je een blaasontsteking bij de oudere voor wie je zorgt?

Bij een blaasontsteking heeft de oudere voor wie je zorgt 1 of meer van deze klachten:

  • pijn of een branderig gevoel bij het plassen
  • vaker dan normaal plassen
  • elke keer maar een klein beetje plassen
  • gevoel van plassen kan al pijn doen
  • roze of rode plas door bloed
  • bij mannen: pus uit de plasbuis
  • ineens de plas niet meer kunnen ophouden

Is een blaasontsteking gevaarlijk voor ouderen?

Blaasontsteking komt veel voor en is goed te behandelen met medicijnen. Bij gezonde en fitte ouderen zijn de risico's hetzelfde als voor jongere mannen en vrouwen.

Sommige ouderen hebben veel problemen met hun gezondheid. Ze hebben bijvoorbeeld veel lichamelijke klachten, psychische klachten of problemen met denken. Vaak hebben ze last van meerdere dingen tegelijk. Daarom hebben ze meestal hulp nodig.

Heeft de oudere voor wie je zorgt veel problemen met de gezondheid? Dan heeft die iets meer kans op problemen door een blaasontsteking. Bijvoorbeeld:

Wanneer bellen als je denkt dat een oudere voor wie je zorgt blaasontsteking heeft?

Bel dezelfde dag de huisarts of de huisartsen-spoedpost als de oudere voor wie je zorgt 1 of meer van deze klachten heeft:

  • pijn in de zij
  • koorts (38 graden of hoger)
  • koude rillingen
  • in de war zijn

Bel dezelfde dag tijdens werktijd de huisarts als die persoon 1 of meer van deze klachten heeft:

  • pijn of een branderig gevoel bij het plassen
  • vaker dan normaal plassen
  • vaak het gevoel hebben te moeten plassen
  • elke keer maar een klein beetje plassen
  • bij mannen: pus uit de plasbuis
  • ineens de plas niet meer kunnen ophouden

Wacht in het weekend niet af bij 1 of meer van de klachten hierboven. Bel dan dezelfde dag de huisartsen-spoedpost.

Hoe weet je of de oudere voor wie je zorgt blaasontsteking heeft?

De huisarts vraagt naar de klachten van de oudere voor wie je zorgt. Vooral door de klachten weet de huisarts of iemand een blaasontsteking heeft.

Soms is ook een lichamelijk onderzoek nodig. Het kan fijn zijn om samen naar de afspraak te gaan. De huisarts geeft soms veel informatie. Samen onthou je vaak meer.

Onderzoek van de plas niet altijd nodig

Bij ouderen is het niet altijd nuttig om de plas te onderzoeken. Veel ouderen hebben namelijk altijd bacteriën in de blaas. Die geven bijna nooit een blaasontsteking of klachten. Het onderzoek zegt dan niet veel. Er kunnen dan bacteriën in de plas worden gevonden, terwijl iemand geen blaasontsteking heeft.

Iemand krijgt dan misschien onnodig medicijnen tegen blaasontsteking (antibiotica). Als je te vaak antibiotica neemt, kunnen bacteriën er ongevoelig voor worden. Dat betekent dat de antibiotica niet meer helpen tegen de bacterie. Krijg je later weer zo'n bacterie, dan kun je erg ziek worden. Ook kunnen antibiotica bijwerkingen hebben, zoals misselijk zijn of overgeven. Daarom is het belangrijk om alleen antibiotica te nemen als het nodig is.

Onderzoek bij klachten of zorgen

Heeft iemand klachten die duidelijk bij een blaasontsteking passen? Dan onderzoekt de huisarts de plas. Als er geen bacteriën in de plas zijn, weet je zeker dat de klachten niet door blaasontsteking komen.

Zijn er geen plasklachten, maar ruikt de plas bijvoorbeeld alleen anders? Of is de plas alleen niet helder? Dan heeft onderzoek van de plas geen nut.

Maakt de oudere voor wie je zorgt zich zorgen? Of zijn de klachten vervelend? Neem dan contact op met de huisarts. Die kijkt of er onderzoek nodig is. Soms is dat een ander onderzoek dan een onderzoek van de plas.

Plas inleveren voor onderzoek

Wil de huisarts de plas (urine) onderzoeken? Dan zal die vragen om de plas op te vangen en naar de huisartsen-praktijk te brengen. Zo doe je dat:

Voorbereiding

  • Zorg voor een speciaal plas-potje met een deksel. Vaak kun je zo'n potje ophalen bij de huisartsen-praktijk. Je kunt het ook kopen bij de drogist of apotheek.
  • Vraag de oudere voor wie je zorgt om de penis en de anus met water en zeep te wassen. Of help hierbij.

De plas opvangen

  • Vraag die persoon om in het potje te plassen. Het liefst nadat die minstens 4 uur niet heeft geplast. Bijvoorbeeld 's morgens vroeg.
  • Lukt het niet om de plas op te vangen in een potje? Bijvoorbeeld omdat iemand moeilijk de plas op kan houden (incontinentie)? Probeer dan de plas op te vangen in een schone po-stoel of schone bak. Giet de plas daarna over in het potje.

Na het plassen

  • Sluit het potje plas goed af en breng het binnen 2 uur naar de praktijk.
  • Kun je het pas later brengen? Zet het potje dan meteen in de koelkast en breng het zo snel mogelijk. Doe dit binnen 24 uur.
  • Vul de vragenlijst in die hoort bij het urine-onderzoek. Je kunt dit formulier ophalen bij de huisarts-assistent. Soms kun je het ook vinden op de website van je huisarts.
  • Geef de vragenlijst samen met het potje aan de assistent.
  • De uitslag is er meestal binnen 1 dag. Bel de assistent om de uitslag te vragen.

Lees wat je kunt doen als de oudere voor wie je zorgt inderdaad blaasontsteking heeft.

Blaasontsteking bij een slangetje in de plasbuis (blaaskatheter)

Bij een slangetje in de plasbuis (blaaskatheter) kunnen bacteriën makkelijk in de blaas komen. Daarom hebben bijna alle mensen met een blaaskatheter bacteriën in de plas. Dit betekent niet dat ze ook blaasontsteking hebben. Meestal hebben ze er geen last van. Maar iemand met een katheter heeft wel meer kans op blaasontsteking.

Heeft iemand een katheter? Dan herken je een blaasontsteking aan 1 of meer van deze klachten:

  • koorts (38 graden of hoger). Meet de temperatuur via de anus (poepgat).
  • koude rillingen
  • pijn in de zij
  • pus uit de plasbuis
  • in de war zijn

Bel dan altijd dezelfde dag de huisarts of de huisartsen-spoedpost. De huisarts bepaalt of er een kweek van de plas gedaan wordt.

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op