Ik heb borstkanker. Hoe kies ik mijn behandeling?

Bij een borstoperatie snijdt de chirurg de tumor weg. Er zijn 2 typen borstoperaties: een borstsparende operatie of een borstamputatie.

Bij een borstamputatie verwijdert de chirurg de hele borst.

Bij een borstsparende operatie snijdt de chirurg de tumor met een stuk gezond weefsel eromheen weg. De chirurg probeert uw borst zoveel mogelijk onbeschadigd te laten. Er blijft wel een litteken over.

U bespreekt samen met de chirurg de voor- en nadelen van een borstsparende operatie en een borstamputatie. Soms kunt u zelf kiezen welke operatie u wilt. Uw keus hangt dan af van wat u zelf belangrijk vindt. Het kan ook zijn dat een borstamputatie medisch de beste keus is.

Na een borstsparende operatie volgt altijd bestraling.

Bij bestraling vernietigen röntgenstralen zoveel mogelijk kankercellen. De radiotherapeut probeert de gezonde cellen daarbij zoveel mogelijk te sparen. Toch heeft bestraling wel bijwerkingen, bijvoorbeeld een kwetsbare huid of littekens.

Meestal krijgt u bestraling nadat u aan uw borst bent geopereerd. De bestraling verlaagt de kans op terugkeer van de tumor.

Bestraling na een borstsparende operatie

Na een borstsparende operatie wordt de borst altijd bestraald. Meestal krijgt u dan 5 keer per week een bestraling en in totaal 16 tot 23 keer bestralingen. Dat betekent dat de bestraling ongeveer 3 tot 5 weken duurt. Een bestraling zelf duurt ongeveer een paar minuten.

Bestraling na een borstamputatie

Ook na een borstamputatie is soms bestraling nodig. De wand van de borstkas wordt dan bestraald.
Bestraling na een borstamputatie kan nodig zijn, bijvoorbeeld:

• bij een hele grote tumor;
• als de tumor niet volledig is verwijderd;
• als er weinig andere aanvullende behandelingen mogelijk zijn.

Bestraling is meestal bedoeld om u te genezen. Maar kunt u niet meer genezen? Dan krijgt u soms bestraling om klachten zoals pijn of benauwdheid te verminderen, of om de groei van de tumor te remmen.

Chemotherapie gebeurt met medicijnen die kankercellen doden, beschadigen of hun celdeling verstoren. De medicijnen werken door het hele lichaam. Ook gezonde lichaamscellen kunnen beschadigen door chemotherapie. Daardoor wordt u waarschijnlijk kaal. Of het aantal witte en rode bloedcellen vermindert tijdelijk, waardoor u sneller infecties of bloedarmoede kunt krijgen.

Chemotherapie kan vóór een borstkankeroperatie of na een borstkankeroperatie gegeven worden.

Vaak krijgt u de medicijnen via een infuus in een ader. Dit duurt enkele uren. Daarna volgt een pauze van enkele weken. In deze tijd kunnen de gezonde cellen zich zo veel mogelijk herstellen. In totaal krijgt u meestal zo’n 6 tot 8 chemokuren.

Chemotherapie heeft meestal het doel om te genezen. Bij uitzaaiingen is genezen niet meer mogelijk. Chemotherapie wordt dan soms gebruikt om de groei van de uitzaaiingen te remmen, en klachten zoals pijn te verminderen.

Sommige kankercellen groeien sneller als het hormoon oestrogeen in het bloed zit. Dan is het belangrijk om de oestrogenen uit te schakelen of zoveel mogelijk tegen te werken. Dat kan met medicijnen die ‘antihormonen’ heten.

Er zijn verschillende antihormonen:

• Antihormonen die ervoor zorgen dat de eierstokken geen oestrogeen meer maken.
• Antihormonen die er (na de overgang) voor zorgen dat het vetweefsel minder oestrogeen maakt.
• Antihormonen die de weg naar de tumor blokkeren. Hierdoor kan er geen oestrogeen meer bij de tumor komen.

Voorbeelden van antihormonen zijn: tamoxifen, anastrozol of letrozol.

Antihormonen kunnen overgangsklachten geven, zoals opvliegers, nachtelijk zweten, een droge vagina en gewrichtsklachten. Uw oncoloog kan helpen om deze bijwerkingen te behandelen.

Vooral aan het begin van een behandeling met tamoxifen kan soms trombose ontstaan. Dit gebeurt bij 1 op de 10 vrouwen.

Een behandeling met antihormonen kan ook voor de borstoperatie, maar begint meestal wanneer de operatie, de chemotherapie en de bestraling klaar zijn, en duurt vaak 7 tot 10 jaar. Het is de bedoeling dat de antihormonen eventuele achtergebleven tumorcellen doden. Dit vermindert de kans dat de kanker terugkeert.

Of u hormoontherapie krijgt hangt onder andere af van uw leeftijd en van uw menstruatie.

Is genezing niet meer mogelijk? Ook dan zorgen antihormonen er soms voor dat uitzaaiingen kleiner worden en minder snel naar andere plekken gaan.

Ongeveer 20 op de 100 vrouwen hebben kanker met veel groei-eiwit. Dit eiwit, het HER2-eiwit, zorgt ervoor dat de tumor snel blijft groeien.

Er zijn medicijnen die het groei-eiwit kunnen stoppen, zodat de tumor minder snel groeit. Bijvoorbeeld het medicijn trastuzumab.

De medicijnen kunnen bijwerkingen geven zoals ontstekingen, afvallen, diarree, misselijkheid en overgeven.

Een behandeling met deze medicijnen krijgt u meestal samen met chemotherapie en soms ook samen met antihormonen.

Welke behandelingen voor u het beste zijn, beslist de arts samen met u. Het hangt onder meer af van:

• uw leeftijd
• of u in de overgang bent
• hoe groot de tumor in uw borst is en of de tumor is doorgegroeid
• het soort borstkanker, bijvoorbeeld: in de melkgangen of in het klierweefsel
• hoe agressief de tumor is
• of de tumor gevoelig is voor hormonen
• of er te veel groei-eiwit op de kankercellen zit
• of u erfelijke aanleg heeft voor borstkanker
• of er uitzaaiingen zijn naar de lymfklieren in de oksel, of verder het lichaam in
• uw eigen voorkeur en wensen, bijvoorbeeld voor een borstsparende operatie of een borstamputatie
• uw persoonlijke situatie, bijvoorbeeld of u een kinderwens heeft

Het eerste gesprek over uw behandeling krijgt u na alle onderzoeken. U krijgt ook rustig de tijd om thuis na te denken wat u zelf belangrijk vindt, en om dit te overleggen met uw arts. De arts maakt uiteindelijk samen met u een behandelplan. Daar staat in welke behandelingen het beste passen bij uw soort borstkanker en bij wat u zelf wilt.