In het kort
- Coeliakie is een overgevoeligheid voor het eiwit gluten.
- Gluten zit in verschillende graansoorten, en dus bijvoorbeeld in brood en pasta.
- Coeliakie geeft vooral darmklachten, zoals buikpijn en diarree.
- Als een kind slecht groeit en vermagert, kan dat op coeliakie wijzen.
- De ziekte wordt vastgesteld met bloedonderzoek en onderzoek van darmslijmvlies.
- De enige behandeling is eten zonder gluten.
Film
- Filmbestand mp4, 2:13 minuten, 21mb
- Geluidsbestand mp3, 2:13 minuten, 3mb
- Ondertitelingsbestand srt, 3kb
- © 2012-2023 NHG | Disclaimer
Wat is coeliakie?
Coeliakie is een overgevoeligheid voor gluten.
Gluten is een eiwit dat in verschillende graansoorten zit: tarwe, rogge, gerst, spelt en kamut. De belangrijkste graanproducten zijn brood en pasta.
Wat zijn de verschijnselen van coeliakie?
Bij coeliakie zijn de volgende klachten mogelijk:
- vooral darmklachten, zoals buikpijn en diarree;
- kinderen kunnen slecht groeien of vermageren;
- volwassenen kunnen gewicht verliezen;
- opgeblazen gevoel, opgezette buik;
- winderigheid;
- stinkende dunne ontlasting, soms afgewisseld met verstopping;
- huiduitslag (soms);
- bloedarmoede;
- zich niet lekker voelen en erg moe zijn.
Er zijn ook mensen met coeliakie die helemaal geen klachten hebben.
Bij baby’s kunnen de klachten opeens beginnen als het zijn/haar eerste graanpap of broodkorst krijgt.
Coeliakie kan ook pas op volwassen leeftijd klachten geven. Bijvoorbeeld na een infectie, na een zwangerschap of na verandering van eetgewoontes.
Wanneer iemand met coeliakie geen graanproducten meer eet, dan verdwijnen de klachten.
Hoe ontstaat coeliakie?
Hoe de overgevoeligheid voor gluten bij coeliakie ontstaat, is niet duidelijk. Erfelijkheid speelt in ieder geval een rol. Als een van de ouders coeliakie heeft is de kans dat een kind het ook heeft of krijgt ongeveer 10%.
De gluten veroorzaken bij mensen met coeliakie een overgevoeligheidsreactie in de darm. Door die overgevoeligheidsreactie raakt het slijmvlies aan de binnenkant van de darm beschadigd. Voedingsstoffen kunnen dan minder goed worden opgenomen. Er ontstaan darmklachten, zoals buikpijn en diarree.
Diagnose stellen bij coeliakie
Wanneer uw klachten of de klachten van uw kind passen bij coeliakie, dan doet uw huisarts bloedonderzoek.
In de periode van het bloedonderzoek moet u of uw kind gewoon brood en andere producten met gluten erin blijven eten. Als u / uw kind geen gluten eet, is in het bloed minder goed te zien of het coeliakie is.
In het bloed kunnen bepaalde antistoffen gevonden worden die op coeliakie wijzen. Dan gaat de kinderarts of maagdarmleverarts verder onderzoek doen. Die haalt tijdens een kijkonderzoek een klein stukje slijmvlies uit de dunne darm om onder de microscoop te bekijken. Zo is te zien of en in hoeverre het darmslijmvlies is beschadigd. Pas dan is zeker of u / uw kind coeliakie heeft of niet.
Adviezen bij coeliakie
Er is maar een manier om de klachten van coeliakie te laten verdwijnen of om ze te voorkomen: eten zonder gluten.
Dus vooral geen brood en pasta eten. Ook geen beschuit, crackers, koekjes, cake, muesli, paneermeel of pizza.
Gelukkig zijn er heel veel dingen die u wel mag eten, bijvoorbeeld:
- rijst, boekweit, maïs en popcorn
- sojaproducten (in sojasaus zitten wel vaak gluten!)
- aardappelen, patat
- sesamzaad, maanzaad
- melk en yoghurt
- groente en fruit
- vlees, vis en kip (in ieder geval onbewerkte producten)
In de supermarkt zijn vaak speciale glutenvrije producten te koop.
Met coeliakie moet u uw hele leven glutenvrij blijven eten.
Medicijnen bij coeliakie
Er zijn geen medicijnen die tegen coeliakie helpen.
Meer informatie over coeliakie
Voor meer informatie over coeliakie kunt u terecht bij de Nederlandse Coeliakie Vereniging.
De informatie over coeliakie is gebaseerd op de wetenschappelijke richtlijn voor huisartsen, de NHG-Standaard Voedselovergevoeligheid.
Voor meer gedetailleerde informatie over coeliakie staat hieronder de Richtlijn coeliakie en dermatitis herpetiformis.