Ik heb dementie

In het kort

  • Bij dementie krijg je steeds meer problemen met dingen onthouden en begrijpen.
  • Ook praten en de weg vinden gaan steeds moeilijker.
  • Samen met je huisarts kijk je waar je hulp bij nodig hebt.
  • Je krijgt een vaste begeleider: een case-manager dementie.
  • Vertel mensen dat je dementie hebt. Zo begrijpen ze je beter en kunnen ze je helpen.

Video Dementie

Bekijk de video Ik heb dementie op Thuisarts

Wat merk je van dementie?

Bij dementie gaan je hersenen steeds minder goed werken. Hoe snel dit gaat is voor iedereen anders.

Als je dementie hebt, vergeet je snel dingen. Maar je hebt ook andere problemen. Gewone dingen die je elke dag doet, worden steeds moeilijker.

Vergeten

  • Je vindt het moeilijker om nieuwe informatie te onthouden.
  • Je kunt je niet meer herinneren wat er gisteren gebeurd is.
  • Dingen die je vroeger altijd wist, kun je je nu moeilijk herinneren. Of het is helemaal weg uit je geheugen.
  • Je weet soms de naam van een familielid of kennis niet meer. Gezichten herkennen lukt steeds minder goed.
  • Je loopt ergens heen, maar weet daarna niet meer waarom.

De weg niet weten

  • Je verdwaalt in een bekende omgeving.
  • Je weet niet meer waar je bent.

De tijd niet weten

  • Je weet niet of het ochtend, middag of avond is.
  • Je weet niet welke dag het is.

Praten

  • Het wordt moeilijker om te praten met mensen.
  • Gesprekken worden raarder, want je weet ineens niets meer te zeggen. Of je geeft vreemde antwoorden.
  • Je weet niet meer of je een verhaal al verteld hebt.

Plannen maken, dingen doen, opruimen

  • Het lukt minder goed om gewone dingen te doen, zoals boodschappen doen, koffie zetten, eten koken en opruimen. Je weet niet meer goed hoe het moet.
  • Je bent vaak dingen kwijt. Je vindt ze later op een vreemde plek terug. Misschien denk je dat anderen spullen hebben meegenomen.

Je lichaam

  • Je zorgt minder goed voor jezelf. Aankleden of haren kammen wordt moeilijker.
  • Je vergeet soms te eten en eet minder.
  • Je krijgt moeite met lopen.

Anders voelen en doen (gedrag)

  • Je doet anders en reageert anders.
  • Je kunt opeens boos zijn of verdrietig.
  • Je doet minder dan vroeger.
  • Je voelt je onrustig of bang.

Hoe ontstaat dementie?

Dementie kan door deze dingen komen:

  • Er komt meer eiwit in de hersenen. Dit eiwit heet bèta-amyloïd. Artsen weten nog niet precies hoe dit gaat.
    Dit heet de ziekte van Alzheimer.
  • Er zijn problemen in de bloedvaatjes van de hersenen. Sommige delen van de hersenen krijgen daardoor te weinig bloed.
    Dit heet vasculaire dementie.

Veel mensen met dementie hebben deze 2 soorten dementie tegelijk.

Hoe ouder je bent, hoe groter de kans dat je beide soorten van dementie tegelijk hebt.
Dementie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Er zijn ook nog andere soorten dementie:

  • Parkinson-dementie
    Veel mensen die de ziekte van Parkinson hebben, krijgen ook dementie.
  • Lewy-body-dementie
    Mensen met deze soort dementie hebben ook last van trillen en langzaam en stijf bewegen.
  • Fronto-temporale dementie
    Mensen met deze soort dementie gaan zich anders gedragen. Hun karakter verandert. Ze hebben minder last van snel dingen vergeten. Dit komt vaker voor bij jonge mensen die dementie hebben.

Welke hulp is er bij dementie?

Als je net hebt gehoord dat je dementie hebt, kan dit een grote schok voor je zijn. Of misschien had je het zelf wel al verwacht.

Nu weet je het zeker. Het is dan goed om hulp te regelen. Die krijg je van deze mensen:

Huisarts

Met je huisarts kun je bespreken waar je hulp bij nodig hebt.
Probeer te kijken naar wat allemaal nog wel lukt. Ook met dementie kun je veel dingen nog een tijd zelf blijven doen.
Let op: met dementie is het niet meer veilig om zelf auto te rijden.

Case-manager

Bij dementie krijg je een vaste begeleider. Dit heet een case-manager dementie.
Zo iemand weet veel over dementie en kan hulp voor je regelen. Bijvoorbeeld om zo lang mogelijk veilig thuis te wonen.

Mantelzorgers

Vaak zijn er mensen in je omgeving die je willen helpen. Bijvoorbeeld je partner, een kind of een goede vriend. Dit heet een mantelzorger.
Misschien vind je het moeilijk om hulp te vragen, maar mensen vinden het vaak fijn dat ze wat kunnen doen.

Wat kan helpen om je goed te blijven voelen bij dementie?

Dementie kan niet genezen. Er zijn behandelingen, maar het is niet bewezen dat ze de dementie minder maken. Je kunt je er wel beter door voelen.

Het is vooral belangrijk dat een behandeling goed bij jou past. En dat je je er prettig bij voelt.
Kijk samen met je case-manager dementie en de huisarts wat voor jou kan helpen.

Voorbeelden van dingen die je kunt doen als je dementie hebt:

  • ergotherapie bij je thuis
    Een ergotherapeut helpt je om zelf dingen te blijven doen. Bijvoorbeeld zelf het huis schoonmaken en aankleden en uitkleden.
    Je oefent dit samen. Ook bedenk je samen oplossingen voor problemen. Soms weet de ergotherapeut een hulpmiddel dat jou kan helpen.
  • muziektherapie
    Muziektherapie wordt gegeven door een muziektherapeut. Dit kan met jou alleen zijn of met een groep. Muziek kan helpen om minder stress te hebben. Ook kan thuis naar muziek luisteren helpen om weer aan dingen van vroeger te kunnen denken.
  • sporten en bewegen
    Het is goed om te blijven bewegen. Vaak kun je de sport die je doet nog een tijd blijven doen. Ook wandelen en fietsen houdt je fit.
  • geheugentraining
    Geheugentraining kan je een goed gevoel geven. Het kan dementie niet beter maken.

Medicijnen bij dementie

Er is onderzoek gedaan naar deze medicijnen: , , en . Die doen iets met de zenuwen in de hersenen. Maar:

  • Ze zorgen er niet voor dat het geheugen langer beter blijft.
  • Ze zorgen er ook niet voor dat je dingen langer kunt blijven doen.
  • Ze hebben wel vaak veel bijwerkingen. Bijvoorbeeld: duizelig worden, slaperig en vermoeid zijn, moeilijk kunnen poepen, misselijk zijn, buikpijn, diarree, benauwd zijn en hoofdpijn.

Huisartsen schrijven deze medicijnen daarom niet voor. Artsen in het ziekenhuis doen dit soms wel.

Er zijn ook geen andere middelen die de dementie stoppen of langzamer laten gaan. Deze dingen helpen bijvoorbeeld niet: vitamine B12, vitamine E, ginkgo biloba, omega-3-vetzuur en medicijnen tegen hoge bloeddruk of allergie.

donepezil

Donepezil versterkt de werking van acetylcholine. Acetylcholine is een stofje in uw lichaam dat signalen doorgeeft van uw zenuwen naar uw spieren.

Soms wordt het voorgeschreven bij dementie. Door gebruik van donepezil verergert de ziekte mogelijk iets minder snel. Het heeft ook niet bij iedereen effect.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

galantamine

Galantamine versterkt de werking van acetylcholine. Acetylcholine is een stofje in uw lichaam dat signalen doorgeeft van uw zenuwen naar uw spieren.

Soms wordt het voorgeschreven bij dementie. Door gebruik van galantamine verergert de ziekte mogelijk iets minder snel. Het heeft ook niet bij iedereen effect.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

memantine

Memantine blokeert het effect van een te grote hoeveelheid glutamaat in de hersenen. Glutamaat is een stof die van nature voorkomt in de hersenen.

Soms wordt het voorgeschreven bij dementie. Door gebruik van memantine verergert de ziekte mogelijk iets minder snel. Het heeft ook niet bij iedereen effect.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

rivastigmine

Rivastigmine versterkt de werking van acetylcholine. Acetylcholine is een stofje in uw lichaam dat signalen doorgeeft van uw zenuwen naar uw spieren.

Soms wordt het voorgeschreven bij dementie. Door rivastigmine verergert de ziekte mogelijk iets minder snel. Het heeft niet bij iedereen effect. Rivastigmine kan soms ook helpen tegen klachten bij de ziekte van Parkinson. Zoals psychotische klachten (bijvoorbeeld verward zijn of dingen zien die er niet zijn) en apathie (nergens zin in hebben, minder interesse hebben in de omgeving).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

vitamine B1

Vitamine B1 (thiamine) is nodig om energie te halen uit ons eten. Ons lichaam kan vitamine B1 niet zelf maken. Daarom moeten we het binnenkrijgen via ons eten.

Vitamine B1 wordt een klein beetje uitgeplast. Daarom heeft u steeds nieuwe vitamine B1 nodig om gezond te blijven. Soms krijgt u niet genoeg vitamines via uw eten.

Vitamine B1 als medicijn is te gebruiken bij een tekort aan vitamine B1.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

Hoe gaat het verder bij dementie?

Kijk wat je zelf kunt doen om zo goed mogelijk om te gaan met dementie.

Het verschilt per persoon hoe snel je klachten erger worden.

Er kan een moment komen waarop je niet meer goed kunt zeggen wat je wilt in het leven. Daarom is het belangrijk om je wensen voor de toekomst te bespreken met de mensen van wie je houdt. Kies iemand die beslissingen voor je mag nemen als je dat zelf niet meer kunt. Dit is je zorgvertegenwoordiger.

Praat er op tijd met je huisarts over, ook als je nog niet zo goed weet wat je wilt. De keuzehulp over wensen voor zorg en behandeling kan hierbij helpen.

Wanneer bellen bij dementie?

Bel direct de huisarts of huisartsen-spoedpost als de klachten van dementie ineens erger worden, bijvoorbeeld:

  • Je raakt in korte tijd veel meer in de war.
  • Je bent opeens heel onrustig of slaperig.

Dit kan een delier zijn. Meestal heb je dat zelf niet door.
Het is belangrijk dat iemand anders dit herkent en dan de huisarts belt voor jou.

Bel op werkdagen of maak een afspraak bij je huisarts in deze situaties:

  • Je wilt met de huisarts praten over hoe het met je gaat.
  • Je wilt afspraken maken over zorg in de toekomst.

Meer informatie over dementie

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op