Ik heb dementie

In het kort

In het kort

  • Bij dementie krijgt u problemen met:
    • dingen onthouden
    • de weg weten
    • dagelijkse dingen doen
    • praten en begrijpen
  • Met uw huisarts bespreekt u waar u hulp bij nodig heeft.
  • U krijgt een vaste begeleider (een casemanager dementie).
  • Als u andere mensen vertelt wat er met u is, kunnen zij het begrijpen en u steunen.
  • Medicijnen tegen dementie verbeteren het leven met dementie niet. Ze hebben wel vaak bijwerkingen.
  • Een ergotherapeut kan helpen om zo lang mogelijk dingen in huis zelf te kunnen doen.
  • Soms worden de klachten ineens erger. Maak dan een afspraak met uw huisarts.
Film

Film

Wat is het

Wat is dementie?

Bij dementie gaan de hersenen steeds minder goed werken.

Er komt meer van een speciaal eiwit in de hersenen. Het eiwit heet bèta-amyloïd.
Ook de stroming van bloed in de hersenen kan veranderen.
Door deze veranderingen zijn er steeds minder verbindingen tussen hersencellen.

Dit geeft problemen in het geheugen, bij het maken van plannen en andere mensen begrijpen. Het wordt moeilijker om de dagelijkse dingen te doen. Bijvoorbeeld boodschappen doen of iemand opbellen.

Hoe snel de hersenen minder goed gaan werken, verschilt per persoon.

Wat merk je

Wat merk ik van dementie?

Mensen die dementie hebben vergeten snel dingen, maar hebben ook andere problemen. Gewone dingen die u elke dag doet, worden steeds moeilijker.

Vergeten

  • Het wordt moeilijker om nieuwe informatie te onthouden.
  • U kunt zich niet meer herinneren wat er gisteren gebeurd is.
  • Dingen die u vroeger altijd wist, kunt u zich nu moeilijk herinneren. Of het is helemaal weg uit uw geheugen.
  • U weet soms de naam van een familielid of kennis niet meer. Gezichten herkennen lukt steeds minder goed.
  • U loopt ergens heen, maar weet daarna niet meer waarom.

De weg niet weten

  • U verdwaalt in een bekende omgeving.
  • U weet niet meer waar u bent.

De tijd niet weten

  • U weet niet of het ochtend, middag of avond is.
  • U weet niet welke dag het is.

Praten

  • Het wordt moeilijker om te praten met mensen.
  • Er ontstaan 'rare' gesprekken doordat u ineens niets meer weet te zeggen of onlogische antwoorden geeft.
  • U weet niet meer of u een verhaal al verteld heeft.

Plannen maken, dingen doen, opruimen

  • Het lukt minder goed om gewone dingen te doen, zoals boodschappen doen, koffie zetten, eten koken en opruimen. U weet niet meer goed hoe het moet.
  • U bent vaak dingen kwijt. U vindt ze later op een vreemde plek terug. Misschien denkt u dat anderen spullen hebben meegenomen.

Uw lichaam

  • U zorgt minder goed voor uzelf. Aankleden of haren kammen wordt moeilijk.
  • U vergeet soms te eten en eet minder.
  • U krijgt moeite met lopen.

Anders voelen en doen (gedrag)

  • U doet anders en reageert anders. Misschien was u bijvoorbeeld vroeger rustig en nu drukker.
  • U kunt opeens boos zijn of verdrietig.
  • U doet minder dan vroeger.
  • U voelt zich onrustig of bang.
Oorzaken

Hoe ontstaat dementie?

Dementie kan komen:

  • doordat er meer eiwit in de hersenen komt. Dit eiwit heet bèta-amyloid. We weten nog niet precies hoe dit gaat. Dit heet de ziekte van Alzheimer.
  • door problemen in de bloedvaatjes van de hersenen. Sommige delen van de hersenen krijgen daardoor te weinig bloed. Dit heet vasculaire dementie.

Veel mensen met dementie hebben deze 2 soorten dementie tegelijk. Hoe ouder u bent, hoe groter de kans dat u beide soorten van dementie tegelijk hebt.
Dementie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Er zijn ook nog andere soorten dementie:

  • Parkinsondementie: Veel mensen die de ziekte van Parkinson hebben, krijgen ook dementie.
  • Dementie met Lewy bodies: Mensen met deze soort dementie hebben ook last van trillen en langzaam en stijf bewegen.
  • Frontotemporale dementie: Mensen met deze soort dementie gaan zich vooral anders gedragen. Ze hebben minder last van snel dingen vergeten. Dit komt vaker voor bij jonge mensen die dementie hebben.
Bespreken

Dementie bespreken met uw huisarts

Als u net heeft gehoord dat u dementie heeft, kan dit een grote schok voor u zijn. Misschien hadden u of de mensen om u heen het wel verwacht.

  • Met uw huisarts kunt u bespreken waar u hulp bij nodig heeft. Kijk ook vooral wat allemaal nog wel lukt. Ook met dementie kunt u veel dingen nog zelf blijven doen. En u kunt ermee leren omgaan.
  • Vaak zijn er mensen in uw omgeving die u willen helpen. Bijvoorbeeld uw partner, een kind of een goede vriend. Zo iemand noemen we een mantelzorger.
  • Ook kan uw huisarts een vaste begeleider voor u zoeken. Zo iemand noemen we een casemanager dementie.
    Deze casemanager weet veel over dementie. Zij/hij kan hulp voor u regelen.
    Op die manier kunt u veilig thuis wonen.
  • Uw huisarts geeft u ook advies over auto rijden.
Behandeling

Wat kan helpen om me goed te blijven voelen bij dementie?

Dementie kan niet genezen. Er zijn wel behandelingen, maar het is niet bewezen dat ze de dementie minder maken. Maar misschien voelt u zich er wel beter door.

Het is vooral belangrijk dat een behandeling goed bij u past. En dat u zich er prettig bij voelt.
Kijk samen met uw casemanager of huisarts wat u kan helpen.

Voorbeelden van therapie zijn:

  • Ergotherapie bij u thuis:
    Een ergotherapeut helpt u om zelf dingen te kunnen blijven doen. Bijvoorbeeld het huishouden en aankleden en uitkleden.
    U oefent samen. Ook bedenkt u samen oplossingen voor problemen. Verder weet de ergotherapeut welk hulpmiddel u kan helpen.
  • Muziektherapie:
    Muziektherapie wordt gegeven door een muziektherapeut. Dit kan met u samen of met een groep zijn. Maar ook thuis naar muziek luisteren (alleen of met iemand anders) kan fijn voor u zijn.
  • Sport en beweging:
    Het is goed om in beweging te blijven. Vaak kunt u de sport die u doet, blijven doen. Ook wandelen en fietsen houden u fit.
  • Geheugentraining kan een goed gevoel geven. Het kan dementie niet beter maken.
Medicijnen

Medicijnen bij dementie

Er zijn medicijnen die werken op de zenuwen in de hersenen. De medicijnen heten: rivastigmine, galantamine, donepezil en memantine.

Er is onderzocht of deze medicijnen werken bij dementie.

  • Ze zorgen er niet voor dat het geheugen langer beter blijft.
  • Ook zorgen ze er niet voor dat u uw gewone dingen langer kunt blijven doen.
  • Ze hebben wel vaak veel bijwerkingen. Bijvoorbeeld: duizelig worden, slaperig en vermoeid zijn, verstopping, misselijkheid, buikpijn, diarree, benauwdheid, hoofdpijn.
  • Huisartsen raden daarom af om deze medicijnen te gebruiken.
  • Sommige artsen in het ziekenhuis schrijven deze medicijnen soms wel voor.

Er zijn ook geen andere middelen die dementie remmen. Deze middelen bijvoorbeeld helpen niet: vitamine B12, vitamine E, ginkgo biloba, omega-3 vetzuur, medicijnen tegen hoge bloeddruk en latrepirdine (middel tegen allergie).

    donepezil

    Donepezil versterkt de werking van acetylcholine. Acetylcholine is een stofje in uw lichaam dat signalen doorgeeft van uw zenuwen naar uw spieren.

    Soms wordt het voorgeschreven bij dementie. Door gebruik van donepezil verergert de ziekte mogelijk iets minder snel. Het heeft ook niet bij iedereen effect.

    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

    galantamine

    Galantamine versterkt de werking van acetylcholine. Acetylcholine is een stofje in uw lichaam dat signalen doorgeeft van uw zenuwen naar uw spieren.

    Soms wordt het voorgeschreven bij dementie. Door gebruik van galantamine verergert de ziekte mogelijk iets minder snel. Het heeft ook niet bij iedereen effect.

    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

    ginkgo

    Ginkgo zorgt dat het bloed makkelijker door de vaten stroomt.

    Het is bij veel aandoeningen onderzocht, maar de werkzaamheid is meestal niet bewezen. Alleen bij de doorbloedingsstoornis etalagebenen is er wel enige werkzaamheid aangetoond. De medische term voor etalagebenen is claudicatio intermittens.

    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

    memantine

    Memantine blokeert het effect van een te grote hoeveelheid glutamaat in de hersenen. Glutamaat is een stof die van nature voorkomt in de hersenen.

    Soms wordt het voorgeschreven bij dementie. Door gebruik van memantine verergert de ziekte mogelijk iets minder snel. Het heeft ook niet bij iedereen effect.

    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

    rivastigmine

    Rivastigmine versterkt de werking van acetylcholine. Acetylcholine is een stofje in uw lichaam dat signalen doorgeeft van uw zenuwen naar uw spieren.

    Soms wordt het voorgeschreven bij dementie. Door rivastigmine verergert de ziekte mogelijk iets minder snel. Het heeft niet bij iedereen effect. Rivastigmine kan soms ook helpen tegen klachten bij de ziekte van Parkinson. Zoals psychotische klachten (bijvoorbeeld verward zijn of dingen zien die er niet zijn) en apathie (nergens zin in hebben, minder interesse hebben in de omgeving).

    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

    vitamine B1

    Vitamine B1 (thiamine) is nodig om energie te halen uit ons eten. Ons lichaam kan vitamine B1 niet zelf maken. Daarom moeten we het binnenkrijgen via ons eten.

    Vitamine B1wordt een klein beetje uitgeplast. Daarom heeft u steeds nieuwe vitamine B1 nodig om gezond te blijven. Soms krijgt u niet genoeg vitamines via uw eten.

    Vitamine B1 als medicijn is te gebruiken bij een tekort aan vitamine B1.

    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

    vitamine E

    Vitamine E beschermt cellen tegen schadelijke stoffen. Ons lichaam kan vitamine E niet zelf maken. Daarom moeten we het via ons voedsel binnenkrijgen.

    Extra vitamine E is te gebruiken bij een vitaminegebrek, bijvoorbeeld bij cystische fibrose en ernstige leverziekte.

    Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.
    Wensen voor zorg later

    Hoe kan ik mijn zorg voor later goed regelen bij dementie?

    Er kan een moment komen waarop u niet meer goed kunt zeggen wat u wilt in uw leven. Daarom is het belangrijk om uw wensen voor de toekomst op tijd te bespreken, met uw naasten en uw huisarts.

    Praat er gerust met uw huisarts over, ook als u nog niet zo goed weet wat u wilt. De keuzehulp Uw wensen voor zorg en behandeling kan hierbij helpen.

    U kunt uw wensen ook opschrijven in een wilsverklaring. Bijvoorbeeld of u wel of niet gereanimeerd wilt worden bij een hartstilstand. En of u wel of geen medicijnen wilt als u een longontsteking krijgt waar u aan kunt overlijden. Bekijk het filmpje Een wilsverklaring maken.
    Misschien denkt u ook wel eens na over euthanasie in de toekomst. Ook hier kunt u dan het beste al aan het begin van de ziekte met uw huisarts over praten.

    Kies ook wie beslissingen voor u mag nemen als u dat zelf niet meer kunt. Dit is uw zorgvertegenwoordiger. Bekijk het filmpje Zorgvertegenwoordiger kiezen.

    Film

    Film

    Film

    Film

    Wanneer bellen

    Wanneer bellen bij dementie?

    Bel uw huisarts als u wilt praten over dementie.

    Bel uw huisarts ook als u in korte tijd veel meer in de war raakt. Dit kan een delier zijn.

    Hulp regelen

    Websites over hulp en hulpmiddelen

    Op Hulpmiddelenwijzer.nl staan adviezen over hulpmiddelen om dingen te blijven doen. Bijvoorbeeld om te werken, het huishouden te doen of om uzelf goed te verzorgen.

    Op Regelhulp.nl van het ministerie van VWS staat informatie over zorg regelen, mantelzorg en hulp bij de dingen die u elke dag doet.

    Meer informatie

    Meer informatie over dementie

    We hebben de informatie over dementie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over dementie.

    Deze tekst is aangepast op
    NHG

    Vond je deze informatie nuttig?

    Vond je deze informatie nuttig?
    Heb je een tip hoe wij Thuisarts.nl kunnen verbeteren?