Ik zorg voor iemand die dementie heeft

In het kort

  • Het kan moeilijk zijn als je iemand ziet veranderen door dementie.
  • Soms kan gedrag zo anders worden dat het problemen geeft.
  • Iemand is bijvoorbeeld agressief of loopt 's nachts rond.
  • Een case-manager dementie kan hulp regelen voor jullie.
  • Bespreek geldzaken en wensen voor zorg en behandeling op tijd.

Video

Bekijk de video Mijn naaste heeft dementie op Thuisarts

Wat betekent het als iemand dementie heeft?

Bij dementie gaan de hersenen steeds minder goed werken.

Iemand met dementie kan bijvoorbeeld dingen niet meer onthouden of verdwaalt in een bekende omgeving.
Later herkent die persoon mensen niet meer. Ook praten en begrijpen gaan steeds moeilijker.

Hoe iemand denkt en doet verandert. Het karakter van iemand met dementie wordt ook vaak anders. Hierdoor verandert jullie relatie. Het is moeilijk om hiermee om te gaan. Voor de persoon met dementie, maar ook voor jou. Je raakt iemand langzaam steeds meer kwijt.

De zorg voor iemand met dementie zal steeds zwaarder worden. Het is daarom belangrijk dat je als mantelzorger zelf ook op tijd hulp vraagt.

Hoe ga je om met iemand die dementie heeft?

Deze adviezen kunnen helpen bij het omgaan met iemand met dementie:

  • Laat merken dat iemand nog steeds belangrijk is voor jou en anderen.
    Zeg dat het fijn is dat die persoon er is. En dat je het leuk vindt om samen dingen te doen.
  • Vraag iemand met dementie om elke dag iets voor je te doen.
    Iemand krijgt zo niet alleen zorg, maar kan zelf ook iets doen.
  • Geef kleine tips als iets niet lukt. Neem de taak niet meteen over.
    Mensen met dementie kunnen niet meer zo goed van fouten leren of het onthouden als je iets uitlegt. Het helpt dus niet om ze steeds te verbeteren. Dat kan juist boos en onzeker maken.
    Laat wel zien hoe iets moet: zo vaak als nodig en stap voor stap.
  • Ga samen regelmatig ergens naartoe.
    Mensen met dementie worden onzeker en willen dan steeds minder doen. Door samen toch dingen te gaan doen, zorg je voor beweging en voor contact met andere mensen.

Adviezen van een ergotherapeut

Een ergotherapeut kan jou adviezen geven over hoe je iemand met dementie het beste kunt helpen. Bijvoorbeeld bij het aankleden en uitkleden.

Wie helpt je bij het zorgen voor iemand met dementie?

Huisarts

Je kunt met de huisarts een zorgplan maken voor iemand met dementie. Hierin staat hoe jullie samen de zorg willen regelen en wat hiervoor nodig is. De wensen van iemand met dementie zijn hierbij heel belangrijk. Maar ook jij kunt in het zorgplan zetten wat jij kunt doen. En welke dingen jij misschien niet wilt doen.

Case-manager dementie

Iemand met dementie krijgt een case-manager dementie. Zo iemand weet veel over dementie en kan hulp voor jullie regelen. Je bespreekt regelmatig hoe het met jullie gaat en welke hulp goed zou zijn. Hulp voor de persoon met dementie, maar ook hulp voor jou. Zorgen voor iemand met dementie is zwaar. Het is belangrijk dat je het kunt volhouden.

Hoe verandert het gedrag van iemand met dementie?

Hoe iemand denkt en doet kan veranderen door dementie.

Je merkt bijvoorbeeld 1 of meer van deze veranderingen:

  • onzeker worden en minder durven doen
  • minder interesse in de omgeving
  • traag worden of juist onrustig
  • veel dingen niet meer willen
  • snel boos zijn
  • angstig worden
  • mensen minder vertrouwen
  • veel emoties hebben
    Bijvoorbeeld erg veel lachen of huilen.
  • veranderd seksueel gedrag
    Bijvoorbeeld iemand zomaar seksueel aanraken, zich zomaar uitkleden of seksuele opmerkingen maken.
  • dingen doen of zeggen waar iemand zich vroeger voor zou schamen

Als het gedrag problemen geeft

Soms kan het gedrag van iemand met dementie zo veranderen dat het problemen geeft. Dit kan moeilijk zijn voor die persoon zelf, voor jou en ook voor andere mensen. Het gaat dan bijvoorbeeld hierom:

  • niets meer willen doen
  • boos of agressief zijn
  • 's nachts rondlopen en overdag slapen
  • geen hulp willen
  • slecht voor zichzelf zorgen

Hoe ga je om met probleemgedrag door dementie?

Deze adviezen kunnen helpen bij probleemgedrag door dementie:

  • Bel de huisarts als het gedrag nieuw is.
    Soms is er een oorzaak die te behandelen is, zoals een blaasontsteking.
  • Kijk hoe de persoon met dementie op jou reageert.
    Soms kan de manier waarop jij dingen zegt zorgen dat iemand zich anders gedraagt. Als dat zo is, praat hier dan over met anderen en vraag adviezen. Soms helpt het als iemand anders even de zorg van je overneemt.
  • Kijk of het moeilijke gedrag minder wordt door dingen anders te doen.
    Bijvoorbeeld door iemand meer te laten bewegen of juist te laten rusten.

Het probleemgedrag kan lastig zijn voor de persoon met dementie en voor jou. Meestal helpen goede adviezen om hiermee om te gaan. Soms lukt dit niet. De huisarts vraagt dan of een ouderen-arts of een ouderen-psychiater wil meedenken. Heel soms zijn medicijnen nodig.

Als de zorg te zwaar wordt

De zorg voor iemand met dementie kan zo zwaar worden, dat je het niet meer aankunt. Je wordt snel boos en verliest steeds vaker je geduld. Je doet je best, maar je merkt dat het zorgen steeds minder goed gaat.

Misschien vind je het moeilijk om hierover te praten. Maar het is juist goed om er wel over te praten met de case-manager dementie of huisarts. Zo kun je snel de juiste hulp krijgen voor jezelf en voor de persoon met dementie waar je voor zorgt.

Wat moet je regelen als je zorgt voor iemand met dementie?

Wensen over zorg en behandeling

Bespreek samen iemands wensen: wat voor zorg en behandeling wil iemand? Praat er ook op tijd met de huisarts over, ook als de persoon met dementie het niet goed weet. De keuzehulp over wensen voor zorg en behandeling kan hierbij helpen.

Zorg dat de persoon met dementie op tijd iemand aanwijst die beslissingen mag nemen als dat zelf niet meer lukt. Zo iemand heet een zorg-vertegenwoordiger. Dat kun jij zijn of iemand anders.

Regel het op tijd

Dementie wordt steeds erger. Bespreek belangrijke zaken daarom op tijd, zodat iemand met dementie er zelf nog over kan beslissen.

Als je zelf ziek wordt

Terwijl je voor iemand anders zorgt, kun je ook zelf ziek worden. Voor zulke situaties kun je een noodplan maken. De case-manager dementie kan je hierbij helpen. In het plan staat wat andere mensen voor de persoon met dementie moeten doen als jij ziek wordt:

  • Wie moeten ze bellen?
  • Wie is de huisarts?
  • Wie is de case-manager dementie?

Adviezen voor in huis bij dementie

Deze adviezen voor in huis kunnen helpen bij dementie:

  • Verander in huis zo weinig mogelijk.
  • Leg alles op een vaste plek.
  • Zet een klok in de kamer, waar ook de datum op staat.
  • Laat mensen die op bezoek komen een naamsticker op hun kleding dragen.
  • Plak een papiertje op apparaten waarop kort staat hoe het werkt, bijvoorbeeld op het koffiezet-apparaat.

Hoe gaat het verder als iemand met dementie niet meer alleen thuis kan zijn?

De dementie zal steeds meer klachten geven. Hierdoor kan het thuis steeds moeilijker worden.

Dagopvang

Soms kan iemand met dementie overdag naar een dagopvang:

  • Dit kan op een zorgboerderij zijn of in een verpleeghuis.
  • Hier worden dingen georganiseerd speciaal voor mensen met dementie.
  • Het kan voor 1 of meer ochtenden of middagen per week.
  • Voor iemand met dementie kan dit fijn zijn. En voor jou ook, want je hebt even tijd voor jezelf.
  • Later op de dag gaan mensen vanuit de dagopvang weer naar huis.
  • De case-manager dementie kan helpen bij het regelen van dagopvang.

Verhuizen

Er kan een moment komen dat thuis wonen niet meer gaat. Dan kan een verhuizing nodig zijn. Bijvoorbeeld naar een ander soort woning of een woning met speciale dementiezorg. Het is vaak moeilijk en verdrietig om dit te moeten beslissen.

Case-manager kan helpen

De case-manager dementie kan je helpen bij het vinden van een nieuwe woonvorm. Daarbij kun je letten op dingen die voor iemand met dementie belangrijk zijn, bijvoorbeeld:

  • de sfeer van het verpleeghuis
  • het geloof van de bewoners
  • de activiteiten die er zijn

Zorg ook voor jezelf als je voor iemand met dementie zorgt

De mantelzorg voor iemand met dementie kan zwaar zijn. Vraag daarom hulp aan familie en vrienden.

Om het vol te houden is het belangrijk dat je ook goed voor jezelf zorgt:

  • Neem genoeg rust.
  • Maak tijd voor je hobby's en voor contacten met andere mensen.
  • Vraag om hulp als je een paar uur of een paar dagen tijd voor jezelf nodig hebt.
    Dit helpt jou om daarna weer voor de ander te zorgen.
  • Praat erover als je je verdrietig voelt.
    Iemand met dementie zal steeds meer veranderen. Hier kun je veel verdriet van hebben. Het kan helpen om hierover te praten.
  • Spreek met de huisarts of case-manager dementie af dat jullie regelmatig samen bespreken hoe het gaat.
    Als het niet goed gaat, kun je op tijd extra hulp of zorg krijgen.
  • Bel met je huisarts als je de zorg niet meer aankunt. Ook als je somber of bang bent.
  • Beloof iemand met dementie niet dat je altijd zelf voor die persoon zult zorgen.
    Als de dementie steeds erger wordt, is professionele hulp meestal het beste voor jullie allebei.

Wanneer bellen als je zorgt voor iemand met dementie?

Maak dezelfde dag een afspraak met je huisarts in deze situaties:

  • De persoon met dementie gaat zich in korte tijd heel anders gedragen. Dit kan een delier zijn.
  • De persoon met dementie wordt ziek.

Neem contact op met de case-manager dementie in deze situaties:

  • Je hebt vragen over hulp thuis.
  • Je hebt vragen over hoe je kunt omgaan met de persoon met dementie.
  • Je vindt de zorg voor iemand met dementie te zwaar worden.

Meer informatie over dementie

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op