In het kort
- Bij palliatieve sedatie geeft een arts u medicijnen waardoor u slaperig wordt.
- Daardoor heeft u minder last van pijn en benauwdheid aan het einde van uw leven.
- De arts kan deze medicijnen geven
- als u erg lijdt
- en andere medicijnen niet genoeg helpen
- en u waarschijnlijk binnen een paar weken overlijdt.
- U overlijdt niet eerder door palliatieve sedatie.
Wat is palliatieve sedatie?
Bij palliatieve sedatie geeft uw arts u medicijnen waardoor u gaat slapen. Meestal is dit het slaapmedicijn Midazolam .
Dit kan als u aan het einde van uw leven:
- veel pijn heeft,
- heel angstig en onrustig bent
- of bijvoorbeeld erg benauwd bent.
Het lukt niet om deze klachten op een andere manier te verminderen. Door de medicijnen slaapt u en heeft u geen last meer van de klachten. De arts geeft de medicijnen meestal via een infuus of met een prik.
U overlijdt niet door de palliatieve sedatie. U overlijdt door de ziekte die u heeft. Het is een natuurlijk overlijden, waarbij u geen last meer heeft van pijn, benauwdheid of andere ernstige klachten.
midazolam
Midazolam behoort tot de benzodiazepinen. Het werkt rustgevend, spierontspannend, vermindert angstgevoelens en beïnvloedt de overdracht van elektrische prikkels in de hersenen.
Artsen schrijven het voor bij slapeloosheid, onrust, aanvallen van epilepsie en alcoholontwenning.
Welke klachten kunnen er zijn in de laatste levensfase?
In de laatste levensfase krijgen veel mensen last van lichamelijke en psychische klachten. Welke dat zijn verschilt per ziekte en per persoon.
Voorbeelden van klachten die veel voorkomen zijn:
- pijn, zware vermoeidheid, benauwdheid, de ademhaling stopt af en toe,
- in de war zijn, angst, onmacht, somberheid, boosheid en verdriet,
- de hik, jeuk, vocht in de buik,
- geen zin in eten, misselijkheid, overgeven, diarree of verstopping.
Sterven kan snel gaan (in uren) of heel geleidelijk (in dagen of weken). Lees hier meer over veranderingen en klachten als iemand sterft.
Wat merkt u bij palliatieve sedatie?
Er zijn verschillende soorten van palliatieve sedatie:
- U bent een beetje suf, maar maakt nog wel mee wat er om u heen gebeurt.
Dit kan een deel van de dag en nacht, of de hele tijd. - U slaapt en merkt niks meer.
Dit kan een deel van de dag en nacht, of de hele tijd tot u overlijdt (dit is een diepe slaap).
Een arts zal u pas in een diepe slaap brengen als hij verwacht dat u binnen 2 weken doodgaat. Waarschijnlijk eet en drinkt u dan al niets meer.
Als u sondevoeding krijgt, stopt de arts hiermee voordat de palliatieve sedatie begint.
Wanneer praat ik over palliatieve sedatie met de arts ?
- Praat op tijd over het einde van uw leven, ook over palliatieve sedatie. Dit kan angst en onzekerheid bij u wegnemen. Het geeft vertrouwen en rust als u weet dat uw arts u de zorg kan geven die bij u past.
Wacht niet tot u steeds ergere klachten krijgt. - Probeer goed uit te leggen hoe u zich lichamelijk en geestelijk voelt.
- Vertel wat u prettig vindt en wat niet. Bespreek dat ook met uw arts en degene die u verzorgen.
- Vraag wat de klachten kan verminderen. Uw huisarts of andere arts vertelt wat er mogelijk is.
- Bijvoorbeeld medicijnen, praten over levensvragen, naasten die bij u zijn. Meestal lukt het zo om de klachten aan het einde van het leven voldoende te verminderen. Iemand kan dan rustig en zonder ernstige klachten overlijden. Als u toch ernstige klachten houdt, kan palliatieve sedatie of euthanasie een oplossing bieden.
- U kunt rustig nadenken over wat uw arts heeft verteld. En er over praten met uw naasten als u dat wilt. Daarna kunt u er nog eens over praten met uw arts.
Wie beslist over palliatieve sedatie?
De arts beslist om te starten met palliatieve sedatie.
Hij zal dit daarvoor met u bespreken als dat kan. Als dat niet mogelijk is, dan overlegt hij met uw partner of een van uw naasten.
Wat mantelzorgers kunnen doen tijdens palliatieve sedatie
Voor de mensen om u heen is palliatieve sedatie misschien erg moeilijk. U slaapt en ze kunnen niet meer met u praten. Daardoor beginnen ze soms al afscheid te nemen.
Toch kunnen ze nog contact maken, om het voor hen draaglijker te maken:
- Door bij u te zijn.
- Door bij/met u te praten of muziek te draaien.
- Door uw hand vast te houden.
- Door uw handen of voeten zacht te masseren.
Meer informatie over zorg en ondersteuning in de laatste levensfase
Hier vindt u meer informatie over zorg en ondersteuning in de laatste fase van het leven:
- Overpalliatievezorg.nl, met informatie over zorg en hulp en filmpjes met verhalen van mensen.
- Het e-book Praat op tijd over uw levenseinde.
- Alsjenietmeerbeterwordt.nl: mensen vertellen over hoe zij zo plezierig mogelijk hun laatste dagen konden beleven.
- Ikwilmetjepraten.nu. Tips voor een gesprek over uw wensen in de laatste fase van uw leven. Ook vindt u er films met persoonlijke verhalen.
- De Dappere Patiënt. Patiënten en hun huisartsen over het gesprek over wensen rond het levenseinde.
- Doodgewoonbespreekbaar.nl: tips, informatie en ervaringen van anderen over praten over de dood.
- In gesprek over leven en dood: films in verschillende talen.
- MIND Korrelatie. Hier kunt u terecht met vragen over zorg en welzijn.
- Netwerken Palliatieve Zorg. Via deze website vindt u zorg voor in de laatste levensfase.
- Expertisecentrum Euthanasie, voor mensen met een stervenswens van wie de arts geen euthanasie kan of wil geven.
- Wilsverklaringen om in te vullen kunt u bijvoorbeeld kopen bij Stichting Zorgverklaring, de NVVE en de NPV (christelijk).
- Soms is na euthanasie weefsel- of orgaandonatie mogelijk, de Nederlandse Transplantatie Stichting geeft hier meer informatie over.
De tekst is gebaseerd op e-book Praat op tijd over uw levenseinde en op de Richtlijn Levensbeëindiging op verzoek bij patiënten met een psychische stoornis.