Ik heb PTSS

man met PTSS

In het kort

  • Bij PTSS beleef je nare gebeurtenissen steeds opnieuw in je gedachten of dromen.
  • De klachten zijn heel heftig. Je doet dingen om er niet aan te denken.
  • Gesprekken met een psycholoog of psychotherapeut kunnen goed helpen.
  • Ga ook wandelen, fietsen of hardlopen. Het liefst in de natuur.
  • Zoek steun bij mensen die je vertrouwt.

Wat is PTSS?

Bij PTSS heb je nare herinneringen en dromen. Nare dingen die zijn gebeurd, komen steeds terug in je gedachten of dromen. Je kunt dat niet tegenhouden.
Die nare dingen zijn langer dan 4 weken geleden gebeurd. Soms beginnen je klachten pas jaren later.

PTSS is de afkorting van Post Traumatische Stress Stoornis.

Door PTSS kan veel in je leven veranderen. Het contact met andere mensen kan moeilijker worden. Bijvoorbeeld doordat je snel boos wordt of nergens zin in hebt.
Sommige mensen met PTSS kunnen niet meer naar hun werk of school.

Wat merk je bij PTSS?

Klachten bij PTSS kunnen zijn:

Opnieuw beleven in gedachten en dromen

Je beleeft de nare dingen die je hebt meegemaakt steeds opnieuw. In je dromen (nachtmerries), maar ook overdag in je gedachten.

Je kunt de herinneringen niet tegenhouden. Dan word je heel bang, boos of verdrietig. Of je ‘bevriest’: je voelt je stijf en doet helemaal niks meer. Ook kan je hart snel kloppen. Je kunt gaan trillen en zweten.
De herinneringen kunnen komen in situaties die je doen denken aan de nare dingen die zijn gebeurd. Maar ook door bijvoorbeeld een geur, een geluid of een voorwerp.

Dingen doen om er niet aan te denken (vermijden)

Je wilt niet meer denken aan de erge dingen die zijn gebeurd. Daardoor ga je dingen en situaties ontwijken. Je gaat bijvoorbeeld niet meer naar de plek waar het gebeurd is. Of je wilt sommige mensen niet meer zien.
Misschien gebruik je alcohol, drugs of kalmerings-pillen om je heftige gevoelens te verdoven.

Negatieve gedachten en gevoelens

Je hebt geen zin meer in dingen die je eerst leuk vond om te doen. Je wilt ook minder contact met andere mensen. Misschien schaam je je. Of denk je dat de situatie je eigen schuld is.

Emoties, spanning en onrust

Je hebt last van emoties die je niet kunt stoppen, zoals:

  • snel huilen of boos worden
  • willen schelden of slaan

Ook kun je hier last hebben:

  • snel en heftig schrikken van dingen waar je vroeger niet van zou schrikken
  • slecht je aandacht ergens bij kunnen houden
  • slecht slapen, bijvoorbeeld door nare dromen

Waardoor krijg je PTSS?

Het is niet bekend waarom sommige mensen PTSS krijgen na heftige dingen die zijn gebeurd, en anderen niet.

Grotere kans

Je hebt een grotere kans op PTSS in deze situaties:

  • Je maakte lichamelijk geweld mee.
  • Je bent aangerand of verkracht.
  • Je was in een situatie waarin je leven in gevaar was.
  • De nare dingen duurden lang, gebeurden vaak of waren heel erg.
  • Je hebt oorlog meegemaakt.

Ook heb je een grotere kans op PTSS als je op je werk agressie en geweld meemaakt. Of situaties waarbij jij of iemand anders dood had kunnen gaan. Bijvoorbeeld als je hier werkt:

  • bij de politie of brandweer
  • op de ambulance of in het ziekenhuis

Of als je bijvoorbeeld machinist of militair bent.

Minder snel PTSS

Je krijgt minder snel PTSS door deze dingen:

  • Je krijgt steun van andere mensen.
  • Je hebt in je jeugd goed geleerd hoe je problemen op kunt lossen.

Adviezen bij PTSS

Deze dingen kunnen helpen als je PTSS hebt:

Zoek steun of hulp

  • Zoek steun bij mensen die jij vertrouwt. Vertel ze waar je last van hebt.
  • Zoek contact met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt. Bijvoorbeeld via Slachtofferwijzer. Kijk bij Meer informatie.
  • Heb je kinderen? Het is nu misschien moeilijk om voor ze te zorgen. Je kunt minder aan en bent sneller boos. Je zegt of doet misschien dingen waar je later spijt van hebt. Ga naar je huisarts en praat erover.

Doe je dagelijkse dingen

  • Sta elke dag op tijd op en ga op tijd naar bed. Eet 3 gezonde maaltijden per dag.
  • Ga wandelen, fietsen of hardlopen. Het liefst in de natuur. Ook als je geen zin hebt. Buiten zijn en bewegen geeft positieve energie.

Focus op wat goed gaat

  • Bedenk wat jouw sterke kanten zijn. Wat gaat wel goed? Probeer die dingen te doen. Zo ga je je beter voelen.

Verdoof je gevoelens niet

  • Neem geen alcohol, drugs of kalmerings-middelen. Dit lijkt te helpen, omdat het je gevoelens verdooft. Maar deze middelen zijn ook verslavend. Het lost niks op en je krijgt er een extra probleem bij.

Behandeling van PTSS

Bij PTSS kan psychotherapie helpen. Er zijn verschillende soorten therapieën. Met je behandelaar spreek je af welke behandeling het beste bij jou past. Dat hangt af van wat jij zelf wilt. Maar bijvoorbeeld ook van wat je hebt meegemaakt en hoe je bent opgegroeid. En of je andere klachten hebt, zoals een depressie.

De klachten kunnen door therapie minder worden of helemaal over gaan.

Therapie en medicijnen

Soms helpt het om ook medicijnen te slikken. Daardoor heb je minder last van snel schrikken, angst, nachtmerries en slaapproblemen.

Meer informatie over PTSS

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op