In het kort
- Bij een chronische ontstekingsziekte van de darm zitten er ontstekingen in je darmen.
- De 2 bekendste zijn de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.
- Een kinderarts onderzoekt of je een ontstekingsziekte van de darm hebt. Je krijgt:
- een gesprek met de arts
- een lichamelijk onderzoek
- bloedonderzoek
- onderzoek van je poep
- Denkt de kinderarts dat je een chronische darmontsteking hebt? Dan krijg je ook een onderzoek van de binnenkant van je maag en darmen.
- Na de onderzoeken weet je of je een ontstekingsziekte van je darm hebt.
Wat is een ontstekingsziekte van de darm?
Bij een ontstekingsziekte van de darm zitten er ontstekingen (wondjes) in de darmen. Dit komt doordat je lichaam een afweerreactie maakt tegen de bacteriën in je eigen darm. Ze zorgen daar voor een ontsteking.
Door de ontstekingen krijg je klachten, zoals buikpijn, diarree (soms met bloed) en vermoeidheid.
De 2 ontstekingsziekten van de darm die het vaakst voorkomen, zijn:
- Colitis ulcerosa. Bij deze ziekte zitten er ontstekingen in je dikke darm. Het laagje cellen aan de binnenkant van de dikke darm (het slijmvlies) is ontstoken.
- Ziekte van Crohn. Bij deze ziekte kunnen de ontstekingen op meer plekken zitten. Dit kan zijn in de mond, slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm of in het stukje dikke darm bij je anus (endeldarm). De wondjes kunnen diep worden. Ook kunnen er gangetjes komen naar andere organen (fistels).
Een chronische ontstekingsziekte van de darm gaat niet meer over. Wel kun je langere periodes met weinig of geen klachten hebben.
Een andere naam voor een ontstekingsziekte van de darm is IBD. Dit is een afkorting van Inflammatory Bowel Disease.
Hoe gaat onderzoek bij een ontstekingsziekte van de darm?
Er zijn verschillende onderzoeken waarmee de arts kan zien of je een ontstekingsziekte van de darm hebt.
Gesprek
In het ziekenhuis heb je een gesprek met een kinderarts. Je kunt natuurlijk iemand meenemen, zoals je vader of moeder of een vriend of vriendin.
De arts stelt allerlei vragen. Bijvoorbeeld welke klachten je hebt en of je familieleden hebt met een ontstekingsziekte van de darm. Als je vader, moeder, broer of zus een chronische darmontsteking heeft, dan is de kans dat jij dit ook hebt namelijk groter.
Ook vraagt de kinderarts hoe je poep eruit ziet. Bij een ontstekingsziekte heb je vaak slijm en bloed in je poep en/of diarree.
Lichamelijk onderzoek
De arts voelt aan je buik. Ook kijkt de arts of je ontstekingen of wondjes hebt bij je anus.
Een arts of een verpleegkundige meet ook je lengte en gewicht. Dit doen ze omdat je bij een ontstekingsziekte kunt afvallen, te dun kunt worden of minder goed kunt groeien.
Bloedonderzoek
Je bloed zegt veel over je gezondheid. Daarom wordt het onderzocht in het laboratorium. In je bloed kan de arts bijvoorbeeld zien of je te weinig ijzer hebt of dat er ergens in je lichaam een ontsteking zit. Bij een darmziekte komt er vaak te weinig ijzer uit je eten in je lichaam.
Je krijgt een prik in je arm en er wordt een beetje bloed afgenomen in een buisje.
Onderzoek van je poep
Je poep wordt onderzocht om te kijken of je klachten komen door bacteriën, wormen of parasieten. Ook wordt onderzocht of er een bepaald (ontstekings)eiwit in je poep zit (calprotectine). Als er meer van dit eiwit in je poep zit, is de kans groter dat je een ontstekingsziekte van de darm hebt.
Nog meer onderzoek?
Na deze onderzoeken hoor je van de arts of je een kijkonderzoek (endoscopie) krijgt. De arts bekijkt dan de binnenkant van je darmen. Dit kan nodig zijn in 1 of meer van de volgende situaties:
- Als er veel (ontstekings)eiwit (calprotectine) in je poep is gevonden.
- Als je al langere tijd bloed in je poep hebt.
- Als je wondjes, zweertjes of andere klachten bij je anus hebt.
Voor dit onderzoek ga je naar een speciale kinderarts: de kinderarts-MDL. MDL is een afkorting van maag-lever-darm.
Als er geen kinderarts-MDL in jouw ziekenhuis werkt, krijg je een verwijzing naar een ander ziekenhuis.
Hoe gaat een kijkonderzoek bij een ontstekingsziekte van de darm?
Voorbereiding
Voor het kijkonderzoek moeten je darmen helemaal leeg zijn.
- Je krijgt een medicijn waarvan je moet poepen (laxeermiddel). Vaak is het een poeder dat je oplost in water. Je moet daarnaast heel veel heldere vloeistoffen drinken, zoals water.
- Daarna moet je steeds naar de wc. Je poep wordt heel dun en steeds lichter.
- Uiteindelijk zijn je darmen leeg.
- De dag voor het onderzoek mag je niet eten. Je mag wel water of thee drinken.
Hoe gaat het onderzoek?
Dit onderzoek gaat onder narcose of sedatie:
- Narcose betekent dat je slaapt en niks voelt, en dat je ademhaling tijdelijk wordt overgenomen door een apparaat.
- Bij sedatie slaap je ook en voel je niets, maar blijf je zelf ademen.
De arts bekijkt de binnenkant van je darmen met een slangetje met een camera eraan. De arts kan op een beeldscherm zien hoe je darmen, maag en slokdarm eruit zien. Ook haalt de arts op verschillende plekken kleine stukjes van je darm weg (biopten). De biopten worden onder de microscoop bekeken.
Het onderzoek gaat op 2 manieren:
- Via je mond. Dit heet een gastroscopie. Hiermee kan de kinderarts-MDL je slokdarm, maag en het eerste stuk van je dunne darm bekijken.
- Via je anus. Dit heet een coloscopie. De arts kan je dikke darm en het laatste stuk van je dunne darm bekijken.
Na het onderzoek
Na het onderzoek ga je naar de uitslaapkamer. Als je wakker bent, mogen je ouders, een broer of zus of een vriend(in) bij je zijn. Daarna ga je naar huis of de kinderafdeling.
Tijdens het onderzoek is lucht in je maag en darm geblazen. Daardoor moet je misschien boeren of winden laten. Ook kun je een beetje keelpijn hebben. Iets kouds drinken kan helpen.
Als je iets hebt gegeten en gedronken, kun je naar huis.
Hoe gaat het verder na de onderzoeken?
Direct na de onderzoeken hoor je vaak al van de kinderarts-MDL die het onderzoek gedaan heeft wat er aan de hand is.
Je krijgt een nieuwe afspraak met de kinderarts-MDL. Je bespreekt dan wat er met de onderzoeken ontdekt is en hoe je behandeld kunt worden.
Heb je de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa? Dan krijg je uitleg over de behandeling: met medicijnen en/of speciale voeding.
Ben je erg ziek, dan word je in het ziekenhuis opgenomen.
Het is moeilijk te voorspellen hoe de ziekte bij jou gaat. Er zijn rustige periodes en periodes waarin je ziek bent.
Eerste jaar regelmatig naar het ziekenhuis
Als je een ontstekingsziekte van de darm hebt, heb je het eerste jaar waarschijnlijk veel afspraken in het ziekenhuis. Bijvoorbeeld voor nog meer onderzoek, zoals een MRI-scan om je dunne darm nog beter te bekijken. En soms een scan om je botten te bekijken.
Het kan ook zijn dat je voor je behandeling met medicijnen regelmatig naar het ziekenhuis moet komen.
Speciaal team voor jongeren
In de meeste grote ziekenhuizen zijn speciale teams voor jongeren met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Het team bestaat vaak uit de kinderarts-MDL, een verpleegkundige, een diëtist en een maatschappelijk werker en psycholoog.
Het team helpt jou om zo goed mogelijk met je ziekte om te gaan. De diëtist helpt je bijvoorbeeld gezond te eten en te drinken. Met een psycholoog kun je praten over je gevoel. Een maatschappelijk werker kan je helpen bij problemen, bijvoorbeeld op school.
Niet zeker welke ziekte je hebt?
Soms is het duidelijk dat er een ontstekingsziekte van de darm is, maar kan de arts niet precies zeggen of je de ziekte van Crohn hebt of colitis ulcerosa. Ook dan begin je met een behandeling. Je krijgt dan later weer onderzoek om te weten te komen welke vorm je hebt.
Meer informatie over ontstekingsziekten van de darm bij jongeren
Crohn en Colitis NL heeft veel informatie voor jongeren met een ontstekingsziekte van de darm. Ze organiseren ook bijeenkomsten en hebben een Facebook-pagina voor jongeren.
We hebben de teksten geschreven met de richtlijn inflammatoire darmziekten bij kinderen.