In het kort
- Slaapproblemen komen vaak voor bij de ziekte van Parkinson.
- Je wordt bijvoorbeeld vaak wakker en valt moeilijk in slaap.
- Of je bent erg slaperig overdag.
- Slaapproblemen komen door de ziekte zelf of door bijwerkingen van medicijnen.
- Slaapadviezen kunnen helpen.
- Misschien kun je stoppen met de medicijnen die de slaapproblemen geven.
- Ook lichttherapie kan helpen.
Slaapproblemen bij de ziekte van Parkinson
Veel mensen met de ziekte van Parkinson hebben slaapproblemen. Dat kan ’s nachts problemen geven, maar ook overdag.
Overdag kun je heel erg slaperig zijn. Of zelfs overdag zomaar in slaap vallen.
Je kunt misschien ’s avonds moeilijk in slaap vallen. Of je wordt ’s nachts vaak wakker. En kunt dan ook niet meer goed in slaap vallen.
Oorzaak van slaapproblemen bij de ziekte van Parkinson
De slaapproblemen kunnen komen door de ziekte van Parkinson zelf of door de medicijnen die je gebruikt voor de ziekte.
- Als je ’s nachts niet goed kunt slapen, komt dit vaak door bewegingen waar je niets aan kunt doen. Je beeft misschien nog terwijl je stilligt. Of je bent juist heel stijf. Misschien heb je vaak kramp in je arm of been. Of juist heel rusteloze benen.
- Je kunt ’s nachts slaapproblemen krijgen door bijvoorbeeld: je moet vaak plassen, je hebt nachtmerries, je droomt veel of je hebt problemen met je ademhaling.
- Sommige medicijnen kunnen ook slaapproblemen geven.
- Er is een slaapstoornis die vaak voorkomt bij de ziekte van Parkinson: de REM-slaap-gedragsstoornis. Hierbij zijn ’s nachts de spieren niet genoeg ontspannen. Normaal bewegen alleen de ogen tijdens een droom. Maar bij een REM-slaap-gedragsstoornis beweegt het hele lichaam tijdens een droom. Hierdoor slaapt iemand minder goed.
- Als je ’s nachts niet goed slaapt, kun je hierdoor overdag extra slaperig zijn.
- Vaak krijg je een medicijn tegen het beven. Moe zijn en overdag slaperig zijn kunnen bijwerkingen van dit medicijn zijn.
Behandeling van slaapproblemen bij de ziekte van Parkinson
Samen met je arts kijk je welke behandeling het beste bij jou past.
Medicijnen tegen beven aanpassen
Je slaapproblemen kunnen komen door je medicijnen tegen beven. Je kunt met je arts bespreken of je minder of andere medicijnen kunt krijgen.
Adviezen om beter te slapen
Deze adviezen kunnen helpen om beter te slapen:
- Eet geen vette maaltijden vlak voor je gaat slapen.
- Slaap in een donkere en stille slaapkamer.
- Gebruik je bed alleen voor slapen (en seks).
Kijk geen tv en lees niet in bed. Gebruik je smartphone of laptop niet in bed.
Kijk bij de slaapadviezen voor meer tips om beter te kunnen slapen.
Lichttherapie
Ook lichttherapie kan helpen. Je zit 1 of 2 keer per dag met je gezicht voor een speciale lamp. Je arts spreekt met je af wanneer en hoe lang. Het licht van deze lamp is feller dan een gewone lamp, maar minder fel dan buiten op een zonnige dag. En zonder UV-licht.
- Je gaat in het licht van deze lamp zitten. Je houdt je ogen open, maar je kijkt niet direct in het licht. Tijdens de behandeling kun je gewoon lezen, tv kijken of aan de computer werken.
- In de eerste dagen kun je last hebben van hoofdpijn, moe zijn, droge of tranende ogen en roodheid van het gezicht. Deze bijwerkingen komen weinig voor. Ze gaan meestal na een paar dagen vanzelf over.
Medicijnen
Je kunt ook medicijnen krijgen om beter te slapen. Welk medicijn geschikt is, hangt af van welk probleem je hebt. Bijvoorbeeld cafeïne of modafinil als je overdag slaperig bent.
Melatonine of rotigotine kunnen helpen bij slaapproblemen ’s nachts.
Elk medicijn kan ook bijwerkingen hebben. Samen met je arts kijk je welk medicijn voor jou geschikt is.
melatonine
Melatonine is een hormoon. Het wordt door de pijnappelklier in de hersenen gemaakt.
Melatonine is te gebruiken bij bepaalde vormen van slapeloosheid.
modafinil
Modafinil verbetert de aandacht en voorkomt slaperigheid en slaapaanvallen.
Artsen schrijven het voor bij extreme slaperigheid overdag, zoals bij narcolepsie.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.rotigotine
Rotigotine werkt hetzelfde als dopamine, een stof die van nature in de hersenen voorkomt.
Artsen schrijven het voor bij de ziekte van Parkinson en bij rusteloze benen ('restless legs').
Hoe gaat het verder bij slaapproblemen bij de ziekte van Parkinson?
Bij de meeste mensen helpen de adviezen, medicijnen en lichttherapie om beter te slapen.
Als je nog steeds veel last houdt van slaapproblemen, dan kan je arts je doorsturen naar een speciaal centrum voor slaapproblemen.
Meer informatie over de ziekte van Parkinson in het ziekenhuis
- Contact met mensen die de ziekte van Parkinson hebben: Parkinson Vereniging.
- Informatie over zorg en activiteiten in de buurt: ParkinsonNet Zorgzoeker.
- Wat andere mensen vinden van een ziekenhuis of arts: ZorgkaartNederland.
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor artsen over de ziekte van Parkinson.