Ik heb astma en voel me erg benauwd. Wat moet ik doen?
In het kort
- Bij astma kun je je erg benauwd voelen. Dit heet een longaanval.
- Met jouw actieplan kun je een longaanval sneller herkennen.
- Bel je huisarts als je denkt dat je een longaanval hebt.
- Meestal krijg je dan extra medicijnen.
- Voel je je steeds benauwder, adem je heel snel of kun je moeilijk praten? Bel direct je huisarts of de huisartsen-spoedpost.
Wanneer bellen als je je erg benauwd voelt?
112: Bij 1 of meer van deze klachten moet iemand direct 112 bellen:
- Je bent zo moe dat je bijna niet meer kunt ademen.
- Je reageert niet of bijna niet als iemand iets tegen je zegt.
- Je huid wordt blauw-paars.
Spoed: Bel je huisarts of de huisartsen-spoedpost als je 1 of meer van deze klachten hebt:
- Je denkt dat je een longaanval hebt.
- Je voelt je steeds benauwder en je medicijnen helpen niet.
- Je kunt moeilijk praten: een zin zeggen gaat bijna niet.
- Je ademt heel snel.
Maak op werkdagen een afspraak met je huisarts in 1 of meer van deze situaties:
- Je krijgt steeds meer last van je astma.
- Je hebt vaker dan 2 keer per week een luchtweg-verwijder nodig.
- Je hebt problemen met je medicijnen. Het lukt bijvoorbeeld niet om ze regelmatig in te nemen. Of om de puffer goed te gebruiken.
Behandeling van een longaanval
Als je je erg benauwd voelt, heb je een longaanval. Je huisarts geeft je dan extra medicijnen om in te ademen. Of zegt welke medicijnen je zelf extra kunt nemen.
Blijf je je daarna erg benauwd voelen? Dan kan je huisarts je doorsturen naar het ziekenhuis.
Soms ook behandeling met pillen
Soms krijg je ook pillen, bijvoorbeeld:
- pillen met
prednison
Dit medicijn maakt de ontsteking van de buisjes in je longen minder. Je klachten worden hierdoor minder. Je slikt deze pillen meestal 5 dagen. - pillen met antibiotica
Dit zijn medicijnen die bacteriën doden. Je krijgt deze medicijnen als je een longaanval hebt door een longontsteking.
prednison
Prednison is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.
Bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Ze zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan.
Artsen schrijven prednison voor bij:
- Ziektes met ernstige ontstekingen. Bijvoorbeeld luchtwegontstekingen (zoals COPD), reumatische aandoeningen (zoals reuma, polymyalgie en jichtaanvallen), darmziekten (namelijk colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn), het syndroom van Sjögren, bepaalde oogontstekingen, clusterhoofdpijn, lupus erythematodes (LE), ernstige huidontstekingen (zoals bij lepra), bepaalde bloedziekten (zoals de bloedstollingsziekte ITP), de ziekte van Duchenne (spierziekte), Bellverlamming (een vorm van gezichtsverlamming), bij nierziektes, zoals het nefrotisch syndroom en bij netelroos. Ook bij ontstekingen bij tuberculose (van het hartzakje en van de hersenen).
Bij ontstekingsziekten wordt het op verschillende manieren gebruikt: in een hoge dosering voor een paar dagen tot weken (stootkuur) en in een lagere dosering voor meerdere maanden (langdurige behandeling). Artsen schrijven het meestal voor als stootkuur. - Prednison wordt ook gebruikt om afstotingsreacties tegen te gaan. Na orgaantransplantaties en als onderdeel van een behandeling bij kanker.
- Ook wordt het gebruikt om een tekort aan lichaamseigen bijnierschorshormonen aan te vullen. Zoals bij de bijnierziekten de ziekte van Addison, de ziekte van Cushing en het adrenogenitaal syndroom. Als het op deze manier gebruikt wordt heet het substitutietherapie.
Ziektes waarbij prednison wordt gebruikt zijn:
Hoe herken je een longaanval?
Bij een longaanval heb je 1 of meer van deze klachten:
- Je voelt je erg benauwd. Je hebt dan het gevoel dat je niet genoeg lucht krijgt. Ook als je stilstaat of stilzit.
- Je kunt moeilijk praten: een zin zeggen gaat bijna niet.
- Je kunt niet liggen. Dit komt omdat je bijna niet kunt ademen.
- Je ademt heel snel.
De klachten worden vaak niet minder als je je medicijnen gebruikt.
Met een persoonlijk actieplan kun je een longaanval sneller herkennen. Zo'n plan maak je samen met je huisarts of de praktijkondersteuner.
Waardoor krijg je een longaanval?
Bij een longaanval worden de buisjes in je longen plotseling heel smal. Dit kan komen door deze dingen:
- Je bent verkouden. Of je hebt griep of een longontsteking.
- Je bent in de buurt geweest van rook, pollen, huisstofmijt of huisdieren. Of je longen zijn ergens anders door geprikkeld.
- Je gebruikt een paar dagen of langer geen medicijnen.
- Je ademt de medicijnen niet op de goede manier in.
- Je gebruikt niet de juiste medicijnen. Of niet de juiste hoeveelheid.
In sommige situaties kun je sneller een longaanval krijgen. Bijvoorbeeld:
- Je komt in een ruimte waar gerookt is.
- Je vergeet soms je medicijnen in te nemen.
- Je puffer is op. En je hebt nog geen nieuwe in huis.
- Je hebt elke dag last van je astma en je gebruikt alleen een luchtweg-verwijder. Zoals het medicijn salbutamol. Je gebruikt dan niet het goede medicijn.
Hoe maak je de kans op een longaanval kleiner?
Na een longaanval heb je meer kans om die weer te krijgen. Zo maak je de kans op een longaanval kleiner:
- Leef gezond: eet gezond, beweeg genoeg en rook niet.
- Haal elk jaar de griepprik als je elke dag medicijnen gebruikt. Je krijgt hierover bericht van je huisarts.
- Zorg dat je niet dichtbij prikkels komt waar jij gevoelig voor bent. Zoals huisdieren, pollen of huisstofmijt. Kijk bijvoorbeeld hoe je minder huisstofmijt in huis krijgt.
- Blijf je medicijnen goed gebruiken. Hierover maak je afspraken met je huisarts of de praktijkondersteuner.
Hoe gaat het verder na een longaanval?
Na een longaanval kom je op controle bij je huisarts of de praktijkondersteuner.
Tijdens deze controle bespreek je deze dingen:
- Hoe het nu met je klachten gaat.
- Of je iets aan je medicijnen moet veranderen. Bijvoorbeeld andere medicijnen of een andere hoeveelheid.
- Hoe vaak je je medicijnen gebruikt.
- Hoe je je medicijnen inademt. En of dit goed gaat.
- Hoe je zorgt dat je niet in de buurt van prikkels komt.
- Als je een persoonlijk actieplan hebt: of dit plan nog klopt. Kijk bij astma hebben voor meer informatie over een persoonlijk actieplan.
Meer informatie over astma
- Meer informatie over astma: Longfonds en astmaVereniging Nederland en Davos.
- Meer tips over omgaan met astma: Longfonds.
- Contact met mensen die ook astma hebben: Longforum.
Over deze tekst
Artsen en tekstschrijvers van Thuisarts hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor artsen over ernstig astma.
Lees wie de informatie van Thuisarts maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.