In het kort
- Een reactieve gewrichtsontsteking is een reactie op een andere ontsteking in uw lichaam.
- De aanleiding is een ontsteking van uw keel, maag/darm of urinewegen.
- Uw knie en/of enkel worden dik en warm.
- Leg uw been hoog en koel het.
- Probeer het gewricht zo snel mogelijk weer te bewegen.
- Soms zijn er pijnstillers en antibiotica nodig.
- Het herstel kan vier tot vijf maanden duren.
- Neem direct contact op met uw huisarts als u zich ook ziek voelt of koorts krijgt.
Wat is een reactieve gewrichtsontsteking?
Een gewricht is het ‘scharnier’ tussen twee botten. Het bot, kraakbeen of gewrichtskapsel kan geïrriteerd raken en klachten geven. Is het gewricht ook dik, warm of rood, dan is er een ontsteking.
Bij een reactieve gewrichtsontsteking (reactieve artritis) ontstaat de ontsteking in uw gewricht als reactie op een ontsteking op een andere plek in uw lichaam.
Wat zijn de verschijnselen van een reactieve gewrichtsontsteking?
- Eén of meer gewrichten raken ontstoken, meestal de knie en/of de enkel.
- Meestal heeft u alleen links of rechts klachten (en niet aan beide zijden tegelijk).
- Het gewricht wordt dik, warm en soms rood (zónder koorts).
- Het gewricht is meestal pijnlijk.
- Buigen en strekken kan moeilijk gaan vanwege de zwelling, pijn of stijfheid.
- Een enkele keer gaat het samen met een ontsteking van de plasbuis en het hoornvlies (of de iris) van het oog.
Hoe ontstaat een reactieve gewrichtsontsteking?
Een infectie in bijvoorbeeld uw keel, maag, darmen, urinewegen of geslachtsorganen (bijvoorbeeld een soa na onbeschermd seksueel contact) kan soms na één tot drie weken een ontsteking in een gewricht veroorzaken.
In dat gewricht zitten dan geen bacteriën (of virussen), maar uw afweersysteem reageert toch alsof er in dat gewricht een infectie is. Deze afweerreactie veroorzaakt de ontsteking.
We weten niet precies waarom uw lichaam zo reageert.
De ziekte van Lyme (via een tekenbeet) kan ook de oorzaak zijn van een reactieve gewrichtsontsteking. Enkele weken tot maanden na de tekenbeet raakt dan een gewricht ontstoken, meestal het kniegewricht. Maar dit komt maar zelden voor.
Onderzoek bij een reactieve gewrichtsontsteking
Onderzoek is zelden nodig. Alleen als de huisarts de voorafgaande ontsteking (van de keel, maag, darm, plasbuis of geslachtsorganen) wil behandelen of de oorzaak nog onduidelijk is.
Of als de huisarts wil weten of een Lyme-infectie de gewrichtsontsteking heeft uitgelokt. Dan verwijst de huisarts u naar een reumatoloog of andere specialist in het ziekenhuis om u te laten onderzoeken.
Adviezen bij een reactieve gewrichtsontsteking
- Is uw knie of enkel dik, warm en pijnlijk? Dan kunt u als u zit uw been hoog leggen, bijvoorbeeld dwars op de bank.
- Als het gewricht warm aanvoelt, kan koelen prettig zijn. Leg er een natte omslag of wat ijs tegenaan (niet langer dan tien minuten per keer). Wikkel het ijs in een theedoek zodat de huid niet bevriest. Of gebruik een 'ice-pack'.
- Wees niet bang om te bewegen. Bewegen kan geen kwaad, ook al is het gewricht ontstoken.
- Probeer zodra dat lukt weer regelmatig te bewegen en te oefenen. Ga bijvoorbeeld fietsen, zwemmen of wandelen. Dat voorkomt stijfheid en kan op den duur de pijn verminderen.
- Sporten waarbij de gewrichten zwaar worden belast, zoals hardlopen, kunt u de eerste tijd beter vermijden.
Medicijnen bij een reactieve gewrichtsontsteking
De gewrichtsontsteking is een reactie op een infectie ergens anders in uw lichaam. Meestal gaat het om een infectie met bacteriën in uw keel, maag/darm of urinewegen. Soms zijn antibiotica nodig om de infectie op die andere plek te bestrijden.
Bij pijn kunt u altijd paracetamol gebruiken. Deze pijnstiller heeft de minste bijwerkingen. Neem paracetamol 1000 mg (3 keer per dag). Als de pijn steeds terugkomt, kunt u dit voorkómen door de pijnstiller met een vaste regelmaat in te nemen.
NSAID
Bij een gewrichtsontsteking zal uw huisarts meestal een NSAID voorschrijven. NSAID's zijn pijnstillers met een licht ontstekingsremmende werking. Daardoor helpen ze bij een gewrichtsontsteking vaak beter dan paracetamol. Bijvoorbeeld ibuprofen (3 keer per dag 600 mg), naproxen (2 keer per dag 500 mg) of diclofenac (3 keer per dag 50 mg).
Soms kunnen NSAID’s maagklachten geven. Mensen die een verhoogde kans hebben op maagklachten, krijgen daarom een ander middel of een extra medicijn (omeprazol) voorgeschreven om de maag te beschermen.
Let op: NSAID’s zijn goede pijnstillers maar ze geven regelmatig vervelende bijwerkingen. Bent u ouder dan 60 jaar? Of heeft u maag-, darm-, hart-, vaat- of nierproblemen? Of gebruikt u medicijnen? Of heeft u ooit een allergische reactie gehad na een NSAID? Overleg dan eerst met uw huisarts of apotheker voordat u een NSAID gebruikt. Lees meer bij NSAID's.
Corticosteroïd-injectie
Helpen NSAID’s niet of mag u ze niet gebruiken? Dan kan een corticosteroïd-injectie in het ontstoken gewricht soms helpen.
diclofenac
Diclofenac is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID's genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis (ontsteking van de gewrichten), ziekte van Bechterew en jicht (ontsteking in uw gewricht).
Bovendien bij koliekpijn, menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies, migraine en hoofdpijn. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose (het kraakbeen in uw gewrichten wordt dunner), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.ibuprofen
Ibuprofen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij migraine, hoofdpijn en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose, spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.naproxen
Naproxen is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn. Ook bij ontstekingen van de gewrichten zoals reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew en jicht. Bovendien bij koliekpijn, hoofdpijn, migraine en menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies. Het wordt soms ook gebruikt bij pijnlijke, stijve en versleten gewrichten (artrose), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.omeprazol
Omeprazol is een maagzuurremmer. Het behoort tot de protonpompremmers. Het vermindert de aanmaak van zuur in de maag.
Artsen schrijven het voor bij maagklachten, maag- en darmzweren, ontsteking van de maag en bij het syndroom van Zollinger-Ellison.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend.
Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.Hoe gaat het verder met een reactieve gewrichtsontsteking?
De gewrichtsklachten kunnen vier tot vijf maanden duren, maar gaan uiteindelijk meestal vanzelf over. Soms blijft er een lichte pijn in het gewricht sluimeren.
Sommige mensen blijven gevoelig voor dit soort gewrichtsontstekingen. Bij een nieuwe infectie elders in uw lichaam kunnen dan opnieuw gewrichtsklachten optreden.
Wanneer contact met uw huisarts bij een reactieve gewrichtsontsteking?
Heeft de huisarts een reactieve gewrichtsontsteking bij u vastgesteld?
Neem dan na 4 weken weer contact op met uw huisarts om te bespreken hoe het gaat.
Maak eerder een afspraak
- als de klachten na één week onvoldoende zijn verminderd
- als een gewricht opnieuw dik, rood of warm wordt;
Bel direct uw huisarts als een gewricht dik, rood of warm wordt en u zich ziek voelt of koorts krijgt.
Meer informatie over gewrichtontsteking
Kijk voor meer informatie op de website van ReumaNederland. U vindt hier informatie over allerlei gewrichtsklachten, onder meer reactieve gewrichtsontsteking.
De informatie over gewrichtsontsteking is gebaseerd op de wetenschappelijke richtlijn voor huisartsen, de NHG-Standaard Artritis.