In het kort
- Jeuk kan door allerlei dingen komen. Zoals een droge huid, een allergie, galbulten, eczeem of schurft.
- Probeer niet te krabben.
- Zorg dat je huid niet uitdroogt:
- Smeer je huid in met een basiszalf.
- Ga niet te vaak, lang en heet douchen of in bad.
- Soms is een medicijn-zalf nodig. Bijvoorbeeld bij schurft, een huidschimmel of psoriasis.
Wat is jeuk?
Jeuk is een gevoel op een plek in je huid. Daardoor wil je hier krabben of wrijven.
Je hoeft niets aan de jeukende plek te zien. Soms zie je wel iets. Bijvoorbeeld:
- een rode of donkere kleur van de plek
- schilfers: velletjes die loslaten
- bultjes
- korstjes
Waardoor kun je jeuk krijgen?
Jeuk kan door veel verschillende dingen komen. Bijvoorbeeld:
Droge huid
Een droge huid komt bijvoorbeeld door veel zeep, lang douchen of droge lucht. Ook oudere mensen hebben vaak last van een droge huid.
Netelroos
Bij netelroos heb je plotseling jeukende rode bulten op je huid. Bijvoorbeeld door infectie met een virus.
Problemen van je huid
Bijvoorbeeld schurft of huidschimmel kan voor jeuk zorgen. Of een huidziekte, zoals eczeem of psoriasis.
Dieren of planten
Zoals een steek of beet van een insect. Of in mei, juni en juli: haren van een rups op je huid (eikenprocessierups). Ook contact met sommige planten kan jeuk geven, zoals brandnetels. Door hoofdluis kun je jeuk op je hoofd krijgen.
Allergie
Als je een allergie hebt, reageer je gevoelig op iets. Je kunt dan jeuk krijgen.
Medicijnen
Jeuk kan een bijwerking zijn van medicijnen. Bijvoorbeeld medicijnen tegen ontstekingen (antibiotica) of pijnstillers.
Andere oorzaken van jeuk
- zwangerschap
- veel zweten
- druk op je huid, bijvoorbeeld door strakke kleding
- jeuk bij de anus: irritatie, aambeien of wormen
- jeuk bij de vagina: ontsteking door schimmels of lichen sclerosis
- jeuk bij de penis: eikelontsteking of lichen sclerosis
- jeuk rond de mond: ontsteking van de huid rond de mond
- jeuk na zwemmen in een meer of rivier: zwemmersjeuk
- psychische klachten, zoals somber of bang zijn
- soms andere dingen, zoals problemen met je lever of nieren
Wat kun je zelf doen bij jeuk?
Deze adviezen kunnen helpen als je jeuk hebt:
Probeer niet te krabben
- Krab zo weinig mogelijk. Krabben maakt jeuk erger.
- Knip je nagels vaak. Gebruik een nagelvijl om scherpe nagels glad te maken.
- Wil je gaan krabben? Probeer dan iets anders te gaan doen. Dan denk je er vaak minder aan.
Gebruik crème of zalf tegen jeuk
Bijvoorbeeld:
- een
basiszalf
, zoals cetomacrogol-crème, koelzalf of lanette-zalf
Is de huid van je hele lichaam droog? Smeer dan je hele lichaam elke dag in met een basiszalf. Meer tips vind je bij basiszalf smeren. -
levomenthol
gel of crème (1%)
Let op: gebruik levomenthol niet bij kinderen jonger dan 2 jaar.
Je kunt deze crèmes of zalven kopen bij de apotheek. En zo vaak op de jeukende plek smeren als je nodig vindt.
Soms heb je medicijn-zalf nodig. Bijvoorbeeld bij schurft, huidschimmel, psoriasis of eczeem. Je huisarts kan je een recept voor medicijn-zalf geven.
Douche kort en gebruik weinig zeep
- Douche niet meer dan 1 keer per dag. Het liefst minder vaak.
Elke dag douchen is niet nodig. - Douche kort, niet langer dan 5 of 10 minuten.
- Douche met lauw of warm water. Niet warmer dan 37 of 38 graden.
- Gebruik zo weinig mogelijk douche-gel, zeep en shampoo.
- Smeer je huid na een douche of bad in met basiszalf.
Zorg dat je kleding niet irriteert
- Draag luchtige kleding die niet op je huid drukt.
- Knip merkjes uit kleding, want die kunnen kriebelen.
- Gebruik waspoeder zonder geur. En geen wasverzachter. Stoffen uit deze wasmiddelen kunnen jeuk geven.
basiszalf
Basiszalf is een zalf, crème of lotion zonder medicijn. U kunt een basiszalf gebruiken bij een droge huid, eczeem, jeuk, psoriasis en aambeien. Het verzacht en beschermt de huid.
We noemen het een basiszalf, maar het kan ook een crème of lotion zijn. Welke soort het beste bij u past, hangt af van uw situatie. De verschillende soorten zijn:
- Crème: Een crème trekt snel in de huid. U gebruikt een crème op een droge huid. Voorbeelden: lanette crème, cetomacrogol crème.
- Vette crème: Een vette crème trekt veel langzamer in de huid dan gewone crèmes. U gebruikt een vette crème op een erg droge huid. Voorbeelden: vaseline lanette crème, vaseline cetomacrogol crème.
- Zalf: Een zalf is vetter en dikker dan een crème. Het laat een glimmend laagje achter op de huid. U gebruikt een zalf op een heel erg droge huid. Voorbeelden: lanette zalf, cetomacrogol zalf, koelzalf.
Koelzalf maakt de huid tijdelijk koel. Dit helpt extra tegen jeuk. Het koele gevoel duurt een paar minuten. - Lotion: Een lotion is een dunne vloeistof. Een lotion wordt ook wel een smeersel of een huidemulsie genoemd. U gebruikt een lotion op de behaarde (hoofd)huid. Voorbeelden: lanette smeersel, cetomacrogol smeersel.
Uw arts of apotheker geeft u advies welke basiszalf u het beste kunt gebruiken. U kunt altijd een andere basiszalf uitproberen. Kies de basiszalf die u het fijnste vindt.
levomenthol
Levomenthol (menthol) heeft een verkoelend effect.
Het wordt gebruikt bij jeuk en neusverkoudheid.
Hoe gaat het verder als je last blijft houden van jeuk?
Blijf je na een paar dagen jeuk houden? Dan is het belangrijk om te weten waar de jeuk door komt. De huisarts kan dit vaak aan je huid zien. Je kunt dan een behandeling krijgen. Bijvoorbeeld met een medicijn-zalf.
Wanneer bellen bij jeuk?
Bel je huisarts als je last hebt van 1 of meer van deze dingen:
- Je voert de adviezen uit. Toch heb je na een paar dagen nog steeds jeuk.
- Je hebt heel erge jeuk.
- Je hebt ook andere klachten. Je voelt je bijvoorbeeld ziek, hebt koorts of ergens pijn. Of je huid of oogwit wordt geel.
- Je bent zwanger en hebt erge jeuk op je hele lichaam. Of aan de binnenkant van je handen of onder je voeten.
Over deze tekst
Artsen en tekstschrijvers van Thuisarts hebben deze informatie gemaakt met:
Lees wie de informatie van Thuisarts maakt.
Lees wat een richtlijn is en hoe die wordt gemaakt.