In het kort
- Kalmeringsmiddelen (benzodiazepinen) zijn medicijnen die helpen tegen angst en stress.
- Kalmeringsmiddelen helpen snel en tijdelijk.
- Gebruik ze kort: maximaal 2-4 weken.
- Na langer gebruik helpen ze steeds minder.
- Bijwerkingen zijn sufheid en concentratieproblemen.
- U raakt snel verslaafd aan kalmeringsmiddelen. Stoppen wordt steeds moeilijker.
- Kalmeringsmiddelen nemen de oorzaak van de onrust of angst niet weg.
- Ga terug naar uw behandelaar als u stress- of angstklachten houdt.
Wat zijn kalmeringsmiddelen?
Kalmeringsmiddelen zijn medicijnen die uw emoties minder sterk maken. Ze helpen vooral tegen angst, zenuwen en stress. Bekende kalmeringsmiddelen zijn benzodiazepinen.
Voorbeelden van kalmeringsmiddelen zijn alprazolam, bromazepam, diazepam en lorazepam.
Na verloop van tijd werken kalmeringsmiddelen niet meer. Gebruik kalmeringsmiddelen daarom niet langer dan 2-4 weken.
Als u kalmeringsmiddelen krijgt in de eerste weken dat u antidepressiva slikt, mag u de kalmeringsmiddelen maximaal 1-2 weken slikken.
Als u ze langer gebruik kunt u verslaafd raken.
alprazolam
Alprazolam behoort tot de benzodiazepinen. Het werkt rustgevend, spierontspannend en vermindert angstgevoelens.
Artsen schrijven het voor bij angstgevoelens en gespannenheid of paniekstoornis.
bromazepam
Bromazepam behoort tot de benzodiazepinen. Het werkt rustgevend, spierontspannend en vermindert angstgevoelens.
Artsen schrijven het voor bij angstgevoelens en gespannenheid en sociale fobie (angst).
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.diazepam
Diazepam behoort tot de benzodiazepinen. Het werkt rustgevend, spierontspannend, vermindert angstgevoelens en beïnvloedt de overdracht van elektrische prikkels in de hersenen.
Artsen schrijven het voor bij angstgevoelens en gespannenheid, paniekstoornissen, slapeloosheid, alcoholontwenning, spierkrampen, epilepsie en onrust.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.lorazepam
Lorazepam behoort tot de benzodiazepinen. Het werkt rustgevend, spierontspannend, vermindert angstgevoelens en beïnvloedt de overdracht van elektrische prikkels in de hersenen.
Artsen schrijven het voor bij angstgevoelens en gespannenheid, paniekstoornissen, slapeloosheid, epilepsie, alcoholontwenning, misselijkheid en braken door chemotherapie en onrust.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.Wanneer kan een kalmeringsmiddel helpen?
Als er iets gebeurt in uw leven waardoor u veel stress of angst heeft, kunt u korte tijd kalmeringsmiddelen gebruiken. Kalmeringsmiddelen zorgen ervoor dat uw gevoelens minder sterk worden. U kunt ze bijvoorbeeld gebruiken:
- als u niet kunt slapen door zorgen of verdriet.
- als u erg angstig of zenuwachtig bent door dingen die in uw leven gebeuren, bijvoorbeeld bij een ernstige ziekte of het overlijden van een familielid, relatieproblemen of problemen op het werk.
Bij andere klachten
Soms kan het nodig zijn dat u kalmeringsmiddelen (benzodiazepinen) wel wat langer slikt. Bijvoorbeeld bij epilepsie, psychose, manie, ernstige angststoornissen of bij de behandeling van (alcohol)verslaving.
Kalmeringsmiddelen: nadelen en bijwerkingen
Nadelen
- Kalmeringsmiddelen werken maar tijdelijk en onderdrukken angst en spanning. De oorzaak van uw klachten verdwijnt niet.
- Aan kalmeringsmiddelen raakt u snel gewend. Als u ze langer dan twee weken weken gebruikt, helpen ze steeds minder. U heeft steeds meer kalmeringsmiddelen nodig om rustig te worden.
- Het wordt steeds moeilijker om te stoppen. Als u ze langer gebruikt kunt u verslaafd raken.
Bijwerkingen
Kalmeringsmiddelen blijven langer in uw bloed dan nodig is, sommige middelen zelfs 2 dagen. Dit veroorzaakt:
- sufheid
- U reageert minder snel. U kunt zich minder goed concentreren. Vaak merkt u dat zelf niet.
- Daardoor heeft u meer kans op een ongeluk. Bijvoorbeeld in het verkeer. Of bij het besturen van machines op uw werk.
- Uw geheugen werkt minder goed. U weet vooral weinig van de periode kort nadat u een kalmeringsmiddel heeft ingenomen.
- Bent u al wat ouder? Dan heeft u meer kans om te vallen. U kunt dan bijvoorbeeld een heup breken.
Andere bijwerkingen zijn:
- hoofdpijn
- somber zijn
- duizelig zijn
- weinig interesse in dingen, weinig kan u nog iets schelen
- geheugenverlies
- moe zijn
- minder zin in vrijen
- meer kans op slaapapneu en snurken
Gebruikt u ook nog andere slaapmiddelen? Of neemt u ze samen met alcohol, drugs of kalmeringsmiddelen? Dan worden deze bijwerkingen erger.
Aandachtspunten bij het gebruik van kalmeringsmiddelen
- Gebruik kalmeringsmiddelen alleen als u erg veel stress of problemen heeft.
- Gebruik de kalmeringsmiddelen maximaal 2 tot 4 weken. Zorg dat u daarna stopt.
- Ga niet zomaar met de fiets of de auto de weg op als u kalmeringsmiddelen heeft geslikt. Kijk bij medicijnen en verkeer.
- Gebruik kalmeringsmiddelen niet samen met andere middelen die versuffend werken, zoals bepaalde medicijnen, alcohol of drugs. De kalmeringsmiddelen gaan dan nog sterker werken.
- Neem geen kalmeringsmiddelen als u zwanger bent of borstvoeding geeft. Deze gaan via het bloed of de moedermelk naar uw kindje.
Hoe voorkóm ik dat ik verslaafd raak aan een kalmeringsmiddel?
Gebruik kalmeringsmiddelen maximaal 2 tot 4 weken. Stop daarna.
Nadat u bent gestopt, wordt u misschien weer onrustig of angstig. Dat komt doordat u gewend bent geraakt aan het kameringsmiddel. Juist daarom is het zo belangrijk dat u stopt. Zo voorkomt u dat u verslaafd raakt aan het kalmeringsmiddel.
Meer informatie over kalmeringsmiddelen
Meer informatie over stress en angst voorkomen
- Op mentaalvitaal.nl kunt u oefeningen doen. Bijvoorbeeld voor minder stress, om minder te piekeren of voor een betere slaap.
Meer informatie over kalmeringsmiddelen
Informatie over bijwerkingen van kalmeringsmiddelen staat in de bijsluiters die u meekrijgt bij uw kalmeringsmiddel. U vindt deze informatie ook:
- op de website van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen
- de website van Bijwerkingencentrum Lareb
We hebben de informatie over kalmeringsmiddelen gemaakt met:
- het document Psychische klachten in de huisartsenpraktijk
- het document Bijwerkingen