In het kort
- Soms groeit prostaatkanker door de prostaat heen, zonder uitzaaiingen naar andere organen.
- Mogelijke behandelingen zijn dan uitwendige bestraling of een operatie. Deze geven kans op genezen.
- Bij uitwendige bestraling is meestal ook hormoonbehandeling nodig.
- Kiezen voor alleen voorkomen en behandelen van klachten kan ook. Bijvoorbeeld op hoge leeftijd of bij een slechte gezondheid.
Wat is een prostaatkanker die buiten de prostaat is gegroeid?
Prostaatkanker kan door de wand van de prostaat heen groeien. De tumor kan dan ook in de zaadblaasjes of het onderste deel van de blaas zitten.
Er zijn geen uitzaaiingen naar andere plaatsen in het lichaam.
Hoe stelt de arts vast dat u doorgegroeide prostaatkanker heeft?
Soms kan de uroloog bij het onderzoek via de anus al voelen of prostaatkanker door de prostaatwand is gegroeid.
Het kan ook zijn dat de uroloog dit ziet op een MRI-scan van de prostaat of als uw prostaat is weggehaald met een operatie.
Is verder onderzoek nodig bij een doorgegroeide prostaatkanker?
Soms kan de uroloog bij een doorgegroeide prostaatkanker nog een onderzoek van de lymfeklieren in de onderbuik doen.
- Dit onderzoek is alleen nodig als de kans groot is dat er uitzaaiingen in de lymfeklieren zijn. Meestal is dan de PSA 20 of hoger of groeit de tumor snel.
- De lymfeklieren in de onderbuik worden met een kijkoperatie weggehaald. Bij de kijkoperatie krijgt u volledige narcose.
- U moet 1 of 2 dagen in het ziekenhuis blijven.
- De weggehaalde lymfeklieren worden onder de microscoop onderzocht.
Welke behandelingen zijn mogelijk bij doorgegroeide prostaatkanker?
Bij doorgegroeide prostaatkanker zijn twee behandelingen mogelijk. De behandelingen kunnen u genezen.
U kunt kiezen uit:
- uitwendige bestraling, met daarbij vaak een hormoonbehandeling
- operatie, met daarna soms bestraling
Welke behandeling het beste bij u past hangt af van:
- de manier waarop de prostaatkankercellen groeien
- of er kankercellen in de lymfeklieren zitten
- of u nog andere ziektes heeft
- uw leeftijd
- wat u zelf het liefst wilt
Hormoonbehandeling bij doorgegroeide prostaatkanker
Na uitwendige bestraling is meestal een hormoonbehandeling nodig om te genezen.
Een hormoonbehandeling betekent meestal dat u medicijnen krijgt. Die zorgen ervoor dat u minder testosteron heeft. Prostaatkanker heeft namelijk vaak hormonen nodig om te groeien. Testosteron is het belangrijkste hormoon. Door minder testosteron groeien de kankercellen niet of langzamer.
U merkt ook op andere plaatsen in uw lichaam dat u minder testosteron heeft. Daardoor kunt u last krijgen van:
- opvliegers
- gewichtstoename
- minder haargroei in uw gezicht, en op uw borst, armen en benen
- pijnlijke zwelling van de borsten
- minder zin om te vrijen
- erectiestoornissen
- emotioneel reageren (spontane huilbuien)
- minder spierkracht
- botontkalking
- gewrichtsklachten
- hoofdpijn
- vermoeidheid
testosteron
Testosteron is een mannelijk geslachtshormoon. Het is nodig voor de aanmaak van sperma en zorgt voor mannelijke kenmerken, zoals lichaamsbeharing, baardgroei, een lage stem, ontwikkeling van de penis en zaadballen en voor meer spiermassa. Het is ook nodig om seksueel opgewonden te raken.
Artsen schrijven testosteron voor bij een tekort aan dit hormoon. Het wordt ook gebruikt bij een te sterke lengtegroei bij jongens en/of een vertraagde puberteit bij jongens. Verder wordt het gebruikt als hormoonbehandeling bij genderdysforie.
Voor meer informatie zie Apotheek.nl.Wanneer is uitwendige bestraling geschikt bij doorgegroeide prostaatkanker?
Voor de meeste mannen met doorgegroeide prostaatkanker is uitwendige bestraling de beste behandeling.
- Als de prostaatkanker langzaam groeit en het PSA lager dan 20 is, krijgt u alleen bestraling.
- Als de prostaatkanker snel groeit, krijgt u ook een hormoonbehandeling. Die duurt een half jaar tot 3 jaar.
Bij uitwendige bestraling komt er straling uit een bestralingsapparaat door uw huid heen in de prostaat. De straling vernietigt alle kankercellen in de prostaat. De straling kan ook gezonde weefsels in de buurt van de prostaat beschadigen. Dat kan zorgen voor bijwerkingen.
Het voordeel van uitwendige bestraling is:
- U heeft kans om te genezen.
De nadelen van de uitwendige bestraling zijn:
- U moet vaak naar het ziekenhuis. U wordt ongeveer 7 weken lang 3 tot 5 keer per week bestraald.
- Vermoeidheid.
- Huidirritatie op de plek van de bestraling
- Klachten door irritatie van de darmen en de blaas:
- darmkrampen
- aandrang zonder dat u moet plassen of poepen
- dunne of juist harde ontlasting
- vaak moeten plassen en een branderig gevoel bij het plassen
- bloed in de urine of ontlasting
De meeste van deze klachten verdwijnen een aantal maanden na de behandeling. Soms blijven de klachten.
- U kunt minder vruchtbaar zijn.
- Na de behandeling ontstaat littekenweefsel in en rond de prostaat. Daardoor kunt u last krijgen van:
- erectiestoornissen
- minder tot geen aanmaak van zaadvocht
- minder vaak of juist vaker ontlasting
- moeilijk ontlasting kunnen ophouden
- slijm of bloedverlies bij de ontlasting
- diarree
Meer informatie over uitwendige bestraling vindt u in Ik kies voor uitwendige bestraling.
Kan ik kiezen om doorgegroeide prostaatkanker niet te behandelen?
Als u een behandeling kiest, denkt u altijd na over de voordelen en de nadelen daarvan. Het kan zo zijn dat u uiteindelijk niet kiest voor een behandeling. Bijvoorbeeld omdat die veel bijwerkingen heeft. Of vanwege uw hoge leeftijd. U bent misschien niet meer fit genoeg voor een operatie of bestraling. De nadelen voor u zijn al met al groter dan de voordelen.
U bespreekt dan regelmatig samen met de uroloog hoe het met u gaat, of u klachten heeft en wat er aan gedaan kan worden. Een hormoonbehandeling bijvoorbeeld kan klachten verminderen.
Wanneer is een operatie geschikt bij doorgegroeide prostaatkanker?
De uroloog kan de hele prostaat en de zaadblaasjes wegsnijden. Wanneer is deze operatie geschikt?
- bij jonge mannen, met een lage PSA en een langzaam groeiende prostaatkanker
- als er geen uitzaaiingen in de lymfeklieren zijn
Na de operatie kunt u nog uitwendige bestraling of een hormoonbehandeling krijgen.
Een operatie heeft voordelen en nadelen.
Voordeel van een operatie:
- U heeft kans om te genezen.
Nadelen van een operatie:
- U moet een aantal dagen in het ziekenhuis blijven.
- U kunt na de operatie uw plas niet goed ophouden. Dit kan tijdelijk zijn of blijvend. U kunt hiervoor een behandeling krijgen.
- U kunt na de operatie erectieproblemen krijgen. Dit gebeurt als zenuwen en bloedvaten naar de penis beschadigd raken.
- U krijgt na de operatie geen zaadlozing meer bij het klaarkomen.
Meer informatie vindt u in Ik kies voor een operatie bij prostaatkanker.
Hoe verder na de keus van de behandeling van doorgegroeide prostaatkanker?
Als u samen met uw specialist heeft besloten welke behandeling u kiest, kan uw specialist u vertellen in welk ziekenhuis die behandeling mogelijk is. U kunt ook op Zorgkaart Nederland zoeken naar het ziekenhuis dat het beste bij u past.
Kanker en de behandeling ervan kan een grote invloed hebben op uw leven. U kunt lichamelijke en psychische problemen hebben. Vraag gerust hulp aan uw behandelend specialist, verpleegkundige of huisarts. Hij of zij kan u verwijzen naar de juiste hulpverlener.
Meer informatie over prostaatkanker
- Verhalen van mannen die prostaatkanker hebben: Prostaatkankerstichting.
- Meer informatie over prostaatkanker: kanker.nl.
- Informatie over ziekenhuizen die prostaatkanker behandelen: Ziekenhuischeck.nl.
- Wat andere mensen vinden van een ziekenhuis of arts: ZorgkaartNederland.
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor artsen over prostaatkanker.