In het kort
- Als de wand van een bloedvat zwak is, kan hij op die plek wijder worden. Dat heet een aneurysma.
- Meestal scheurt zo’n zwakke, wijde plek niet.
- Gezond leven, niet roken en een normale bloeddruk maken de kans nog kleiner dat de zwakke plek scheurt.
- Uw arts in het ziekenhuis bespreekt met u wat het beste is voor u: controles of een operatie.
- Bij de meeste mensen is de kans dat de plek scheurt kleiner dan de risico’s van een operatie. Dan zijn controles beter.
Wat is een zwakke plek in een bloedvat in het hoofd?
Als de wand van een bloedvat zwak is, kan hij op die plek wijder worden. Dat heet een aneurysma.
Zo’n zwakke, wijde plek zit meestal op een bloedvat aan de onderkant van de hersenen. Het wordt daarom ook wel hersen-aneurysma genoemd.
Het bloedvat kan steeds wijder worden. Het lijkt op een ballonnetje aan het bloedvat. De wand van het ballonnetje wordt steeds dunner en kan scheuren. Dan ontstaat er een bloeding tussen de schedel en de hersenen, een soort hersenbloeding.
Scheuren gebeurt heel weinig: bij ongeveer 6 van de 100.000 mensen per jaar. In Nederland krijgen iets meer dan 1.000 mensen per jaar het. Deze mensen zijn vaak tussen 40 en 60 jaar.
Hoe ontstaat een zwakke plek in een bloedvat in het hoofd?
Artsen weten niet precies waarom sommige mensen een zwakke, wijde plek in een bloedvat krijgen en andere niet. Het heeft iets te maken met dat bloedvaten ouder en dus zwakker worden.
We weten ook dat een hoge bloeddruk en roken de kans op zwakke bloedvaten groter maken.
Is een zwakke plek in een bloedvat erfelijk?
Een zwakke, wijde plek in een bloedvat is niet erfelijk. Er is geen gen-fout in uw DNA voor zwakke plekken in bloedvaten in het hoofd. Ook niet voor bloedingen uit zwakke plekken.
Er zijn wel families waarbij zwakke plekken en bloedingen vaker voorkomen. Het is niet helemaal duidelijk hoe dat komt.
Er zijn een paar zeldzame erfelijke ziektes waarbij de kans op een zwakke plek in een bloedvat groter is, zoals bij hypermobiele EDS.
Hoe weet ik dat ik een zwakke plek in een bloedvat in het hoofd heb?
Toevallig ontdekt
Als een zwakke, wijde plek in een bloedvat in het hoofd wordt ontdekt, is dat meestal toevallig. Bijvoorbeeld tijdens een onderzoek van een andere klacht of ziekte. De zwakke plek geeft meestal geen klachten.
Ontdekt door klachten
Sommige zwakke plekken in bloedvaten zijn zo groot, dat ze tegen een deel van de hersenen of tegen zenuwen duwen. Dan kunt u 1 of meer van de volgende klachten krijgen:
- U kunt delen van uw lichaam niet meer (goed) bewegen.
- U heeft een verdoofd gevoel.
- U ziet minder goed of u ziet dubbel.
- U heeft moeite met praten.
Ontdekt na een bloeding
De zwakke plek kan ook pas ontdekt worden wanneer het bloedvat is gescheurd. Dat geeft 1 van de volgende klachten:
- U krijgt ineens heel heftige hoofdpijn en/of nekpijn. U kunt daarbij ook misselijk zijn en overgeven.
- U kunt bewusteloos worden.
Bij sommige mensen gaan de armen, benen of het hoofd opeens schokken. Zij reageren dan niet op andere mensen. Ze kunnen ook plas verliezen, schuim rond de mond hebben en de tong stuk bijten. Dit heet een epileptische aanval.
Bij de behandeling van de bloeding kan de arts ook zwakke plekken vinden die nog niet gescheurd zijn.
Adviezen bij een zwakke plek in een bloedvat in het hoofd
De kans dat een bloedvat scheurt is heel klein. Gezond leven maakt die kans nog kleiner:
- Stop met roken als u rookt. U kunt vragen of iemand u daarbij helpt. Bijvoorbeeld uw huisarts, praktijkondersteuner of een stoppen-met-roken coach. Dan heeft u meer kans dat het lukt.
- Controleer regelmatig uw bloeddruk, thuis of bij de huisarts. Als u een hoge bloeddruk heeft, kan de huisarts u helpen om die te verlagen.
Mogelijkheden bij een zwakke plek in een bloedvat in het hoofd
Er zijn 3 mogelijkheden bij een zwakke plek in een bloedvat in het hoofd:
- Controles van de zwakke plek
Deze mogelijkheid wordt het meest gekozen. U krijgt regelmatig controles in het ziekenhuis. De arts kijkt of de zwakke plek wijder wordt of een andere vorm krijgt. U krijgt meestal een MRA-onderzoek. Dit is een MRI van de bloedvaten. - Operatie via uw lies
De arts brengt een slangetje naar de zwakke plek via een slagader. Meestal vanuit uw lies. Door het slangetje brengt de arts metalen draadjes in de zwakke plek. Zo kan er geen bloed meer in. De draadjes worden ook wel coils genoemd. - Operatie via uw schedel
De arts maakt een luikje in uw schedel. Hij of zij zet een klemmetje op de ingang van de zwakke plek. Zo kan er geen bloed meer in. Het klemmetje wordt ook wel een clip genoemd.
Extra onderzoek van de bloedvaten
Als de arts denkt dat een operatie het beste is voor u, dan krijgt u soms nog een onderzoek van uw bloedvaten met röntgenstraling. Zo kan de arts de zwakke plek zo goed mogelijk bekijken en een behandelplan maken.
Het onderzoek heet een angiografie. U krijgt een slangetje in uw lies. Het slangetje wordt via een slagader in uw buik naar uw hoofd geschoven. Via het slangetje krijgt u contrastmiddel in uw halsslagader. Daarna worden röntgenfoto’s gemaakt.
Bent u overgevoelig voor contrastmiddel? Zeg dit dan van tevoren tegen uw arts of de persoon die het onderzoek uitvoert.
U kunt na het onderzoek een blauwe plek in uw lies krijgen. Heel soms ontstaat een bloedpropje in een bloedvat. Daardoor kunt u soms tijdelijk minder goed bewegen, voelen, zien of praten. Heel soms blijven die klachten.
Welke operatie krijg ik?
Als u een operatie krijgt, kunt u meestal niet kiezen welke. Vaak zijn de risico’s van de ene operatie voor u groter dan de andere. Uw arts bespreekt dit met u.
De meeste zwakke plekken in bloedvaten in het hoofd worden via de lies geopereerd.
Wat is beter voor mij bij een zwakke plek in een bloedvat: een operatie of controles?
U bespreekt met een specialist in bloedvaten van de hersenen (een neuroloog of neurochirurg) wat voor u de beste behandeling is.
De arts bespreekt met u:
- hoe goed uw gezondheid is
- wat de risico’s van een operatie zijn
- wat de kans is dat de zwakke plek scheurt
- wat uw eigen wensen zijn: vertel wat u belangrijk vindt en hoe u denkt over zorg en behandeling
Samen bekijkt u wat het beste bij u past: controles, een operatie via uw lies of een operatie via uw schedel.
U krijgt meestal alleen het advies voor een operatie als de kans dat de zwakke plek scheurt groter is dan de risico’s van een operatie.
Zwakke plek in een bloedvat en rijbewijs
Als u geen bloeding heeft gehad uit de zwakke plek in uw bloedvat, mag u gewoon rijden. U hoeft dan niets te doen. Dit geldt voor rijbewijzen uit groep 1: personenauto, motor, aanhanger bij personenauto en tractor.
Als u wel een bloeding heeft gehad, moet u een formulier invullen over uw gezondheid (een Gezondheidsverklaring).
Rijdt u een vrachtwagen of bus (rijbewijs uit groep 2)? En is uw zwakke plek toevallig ontdekt, niet geopereerd en kleiner dan 10 millimeter? Dan kunt u een brief vragen aan uw arts om toch te mogen rijden.
U kunt steeds goedkeuring krijgen voor maximaal 3 jaar. Daarna moet u opnieuw goedkeuring aanvragen.
Als uw zwakke plek groter is dan 10 millimeter, dan mag u geen vrachtwagen of bus rijden.
Als u bent geopereerd, dan gelden andere regels. Kijk hier voor meer informatie:
Wanneer bellen bij een zwakke plek in een bloedvat in het hoofd?
Bel meteen 112 als u ineens heel heftige hoofdpijn en/of nekpijn krijgt. U kunt daarbij ook 1 of meer van deze klachten hebben:
- U bent ineens misselijk en moet overgeven.
- Het voelt alsof u gaat flauwvallen.
- U bent even bewusteloos geweest.
- U kunt ineens minder goed zien of praten.
- U heeft ineens minder kracht in uw armen of benen.
- U gaat heftig schokken met uw hoofd, armen of benen.
Meer informatie over een zwakke plek in een bloedvat in het hoofd
- Contact met mensen die ook een zwakke plek in een bloedvat in het hoofd hebben: Hersenaneurysma Patiënten Platform.
Zij kunnen u ook vertellen in welke groepen op Facebook u terecht kunt. - Wat andere mensen vinden van een ziekenhuis of arts: ZorgkaartNederland.
We hebben deze informatie gemaakt met de richtlijn voor artsen over een zwakke plek in een bloedvat in het hoofd.