In het kort
- 1 op de 5 zwangere vrouwen verliest bloed uit de vagina in de eerste 12 weken.
- Bij de helft van hen stopt het bloeden vanzelf en gaat de zwangerschap door.
- Bij de andere helft ontstaat een miskraam.
- Je kunt afwachten of een echo-onderzoek laten doen om te zien of het vruchtje nog leeft.
- Bel direct jouw huisarts of verloskundige
- bij duizeligheid, zweten en het gevoel dat je flauw gaat vallen (bel dan met spoed)
- bij hevig bloedverlies (meer of langer dan bij de menstruatie)
- bij hevige pijn (meer of anders dan bij de menstruatie)
Wat betekent bloedverlies en/of buikpijn in de eerste 3 maanden van de zwangerschap?
Tijdens de eerste maanden van de zwangerschap kun je bloed verliezen: een paar druppels of meer, zoals bij de menstruatie.
Het is begrijpelijk dat je je dan zorgen maakt. Het hoeft niet te betekenen dat je een miskraam krijgt. Meestal wordt het binnen een paar dagen duidelijk of het bloedverlies door een miskraam komt of niet.
Bloedverlies in de eerste 12 weken van de zwangerschap komt voor bij 1 op de 5 zwangere vrouwen.
- Bij de helft van deze vrouwen houdt het bloedverlies na enkele dagen vanzelf op en gaat de zwangerschap door. Dit heeft geen invloed op de verdere zwangerschap.
- Bij de andere helft neemt het bloedverlies toe en ontstaat er een miskraam. Dat betekent dat het vruchtje niet meer leeft en door de baarmoeder wordt afgestoten. Het vruchtje komt dan met bloed en bloedstolsels via de vagina naar buiten.
Het bloedverlies en/of de buikpijn kan ook een teken zijn van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Het vruchtje groeit dan buiten de baarmoeder. Bijvoorbeeld in een eileider. Als de huisarts dat vermoedt, overlegt hij of/zij met de gynaecoloog over verwijzing naar het ziekenhuis.
Bloedverlies en buikpijn hebben niet altijd met de zwangerschap te maken. Er zijn ook andere oorzaken van bloedverlies uit de vagina, zoals een seksueel overdraagbare aandoening (soa), bijvoorbeeld een chlamydia-infectie. Of een aandoening aan de baarmoedermond, zoals een bloedende poliep. Deze oorzaken hebben geen invloed op de zwangerschap.
Is een miskraam tegen te houden?
Als het vruchtje niet goed is aangelegd, stopt het met groeien en wordt het door de baarmoeder afgestoten. Een miskraam is dan niet tegen te houden. Niet met medicijnen en ook niet met bedrust.
Een miskraam ontstaat niet door lichamelijke inspanning, sporten, fietsen of werken, ook niet door vrijen of seks.
Heb ik een miskraam bij bloedverlies en/of buikpijn in de eerste 3 maanden van mijn zwangerschap?
Bij bloedverlies en/of buikpijn in de eerste 3 maanden van de zwangerschap is het niet direct duidelijk of je een miskraam hebt. Je kunt 2 dingen doen om te weten of je een miskraam hebt:
- Je kunt afwachten of een miskraam op gang komt in de komende 1 tot 2 weken.
- Je kunt een echo-onderzoek laten doen om te zien of het vruchtje nog leeft. Dit kan vanaf 6 weken zwangerschap.
Bespreek met jouw huisarts of verloskundige wat je het beste kunt doen. Je kunt hierbij ook de Keuzekaart Miskraam gebruiken.
Een zwangerschapstest is nu alleen zinvol als je nog niet zeker wist of je wel zwanger was. Maar de test laat niet zien of het vruchtje nu nog leeft. De test kan namelijk na het afstoten van het vruchtje nog enkele weken onterecht aangeven dat je nog zwanger bent. Dat komt doordat er nog zwangerschapshormonen in het bloed aanwezig zijn.
Het kan zijn dat de huisarts of verloskundige je eerst wil onderzoeken. Een lichamelijk onderzoek helpt niet om te voorspellen of je een miskraam krijgt.
Onderzoek van de buik kan wel nodig zijn om in te schatten of je misschien een buitenbaarmoederlijke zwangerschap hebt.
Bij een inwendig (vaginaal) onderzoek is ook te zien of er een andere oorzaak is voor het bloedverlies, zoals een bloedende poliep op de baarmoedermond. Jouw partner mag bij dit onderzoek aanwezig zijn als je dat wilt.
Met een soa-test is te zien of een soa-infectie de bloeding kan hebben veroorzaakt.
Keuzekaart
Gebruik de keuzekaart om samen met je arts of verloskundige te beslissen wat het beste bij je past.
Afwachten of ik een miskraam heb (en controle na 1 en 2 weken)
Wil je bij bloedverlies in de eerste 3 maanden van de zwangerschap eerst afwachten hoe het verder verloopt?
- Ga dan 1 week na het begin van de bloeding naar jouw huisarts of verloskundige voor controle (en zo nodig een week later weer). Vaak wordt het in de eerste week al duidelijk of je een miskraam hebt.
Het volgende kan gebeuren in die week:
- De bloeding blijft gering of stopt. Waarschijnlijk ben je dan nog zwanger.
- De bloeding blijft maar wordt niet erger. Dan valt er nog weinig over te zeggen.
- De bloeding wordt erger en je verliest ook stolsels bloed. Je blijft nog bloeden.
Het is dan niet duidelijk of je een miskraam hebt gehad. Misschien zit er nog weefsel in de baarmoeder. Dan geeft een echo-onderzoek meer duidelijkheid. - Je verliest bloedstolsels en weefsel (vruchtje en vliezen). Het bloedverlies en de buikpijn zijn daarna gestopt. Dan is het bijna zeker dat je een miskraam hebt gehad. Een echo is dan niet meer nodig, als je geen klachten hebt.
Ben je waarschijnlijk nog zwanger? Dan kun je vanaf 6 weken zwangerschap een echo-onderzoek laten doen om het zeker te weten.
Is het na de controle bij jouw huisarts of verloskundige nog onduidelijk of je een miskraam hebt (gehad)? Dan kun je nóg 1 week afwachten of een echo-onderzoek laten doen.
Een echo bij bloedverlies en/of buikpijn in de zwangerschap
Wil je niet (langer) afwachten maar zeker weten of je een miskraam hebt? Dan kun je een echo-onderzoek laten doen. Meestal kan dat binnen enkele dagen in een echoscopisch centrum, in een verloskundigenpraktijk of in het ziekenhuis.
Bij een echo-onderzoek is de inhoud van de baarmoeder op een beeldscherm te zien. Vanaf 6 weken zwangerschap is op de echo te zien of het hartje van de vrucht klopt.
Soms is het vruchtje toch nog te klein om te zien of het hartje nog klopt. Dan kan de echo na ongeveer 1 week worden herhaald.
Soms is al iets eerder te zien of de zwangerschap in of buiten de baarmoeder zit. Maar dan is nog niet te zien of het hartje klopt.
Vroeg in de zwangerschap kan de echo alleen via de vagina worden gemaakt. Vanaf 8 weken zwangerschap kan de echo ook via de buikwand worden gemaakt. Natuurlijk mag jouw partner hier ook bij zijn als je dat wil.
De echo kan de volgende uitslag hebben:
- Het vruchtje zit in de baarmoeder en het hartje klopt
- De zwangerschap gaat dan heel waarschijnlijk door. Het bloedverlies stopt dan meestal binnen een week. Lees dan verder bij Ik ben zwanger
- Stopt het bloedverlies niet of neemt het toe, neem dan contact op met de verloskundige of de huisarts.
- Het vruchtje zit in de baarmoeder, maar het hartje klopt niet meer.
- Dat betekent dat het vruchtje helaas niet meer leeft. je krijgt dan een miskraam. Het vruchtje wordt meestal binnen 1 tot 2 weken door de baarmoeder afgestoten en komt dan met wat bloedstolsels via de vagina naar buiten.
- Je kunt 1 of 2 weken afwachten of de miskraam vanzelf op gang komt. Of naar het ziekenhuis gaan voor een behandeling.
- Er is geen vruchtje in de baarmoeder te zien
- Het vruchtje is al door de baarmoeder afgestoten. Je hebt dan een miskraam gehad. Het kan zijn dat er nog resten van weefsel moeten worden afgestoten. Als de baarmoeder helemaal leeg is, houdt de bloeding meestal binnen een paar dagen vanzelf op. De huisarts of verloskundige beoordeelt en bespreekt met je of je hierop kunt wachten of dat je naar de gynaecoloog gaat voor beoordeling.
- Het vruchtje is buiten de baarmoeder te zien of er zijn andere tekenen van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap te zien.
- Dan stuurt de huisarts of verloskundige je door naar de gynaecoloog. Lees dan verder bij Ik heb een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
Wanneer contact opnemen bij bloedverlies en/of buikpijn in de eerste 3 maanden van de zwangerschap?
Heb je bloedverlies en/of buikpijn in de eerste 3 maanden van de zwangerschap? Bespreek het met de huisarts of verloskundige.
Bel direct de huisarts of verloskundige
- als je duizelig wordt, zweet en het gevoel hebt dat je flauw gaat vallen (bel dan met spoed)
- als je hevig bloedverlies hebt: meer of langer dan bij de menstruatie
- als je hevige buikpijn hebt: meer of anders dan bij de menstruatie
Neem ook contact op met de huisarts of verloskundige
- als je koorts krijgt (38 graden of hoger)
- als je vragen hebt of ongerust bent
Meer informatie over bloedverlies tijdens de zwangerschap
We hebben de informatie over bloedverlies en/of buikpijn in de eerste 3 maanden van de zwangerschap gemaakt met:
- de richtlijn voor huisartsen over Zwangerschap en kraamperiode
- de richtlijn voor huisartsen over Miskraam
Informatie over vaginaal bloedverlies en miskraam vindt je ook op de voorlichtingssite van de KNOV, de organisatie van verloskundigen.