In het kort
- Je naaste kan of wil niet naar het ziekenhuis na een beroerte.
- Bijvoorbeeld omdat je naaste al niet lang meer te leven had. Of al erg ziek was voor de beroerte.
- Samen met de huisarts kijk je of je naaste thuis kan blijven.
- En wat daarvoor geregeld moet worden. Bijvoorbeeld thuiszorg of hulpmiddelen.
- Na de beroerte kan je naaste thuis komen te overlijden.
- Zorgen voor je naaste kan je een goed gevoel geven. Het kan ook erg zwaar zijn.
- Praat hierover met de huisarts en vraag op tijd om hulp.
Waarom niet naar het ziekenhuis na een beroerte?
Je naaste heeft opeens klachten van verlamming, bijvoorbeeld niet goed meer kunnen bewegen of praten. Met naaste bedoelen we iemand die je goed kent, zoals je partner, een ouder of een goede vriend of vriendin. De huisarts heeft je verteld dat de klachten van verlamming waarschijnlijk komen door een beroerte.
De meeste mensen gaan met klachten van een beroerte naar het ziekenhuis voor onderzoek en behandeling. En erna oefenen om sterker te worden (revalideren). Maar sommige mensen willen of kunnen dat niet. Bijvoorbeeld omdat ze voor de beroerte al niet lang meer te leven hadden. Of al erg ziek waren. Zij blijven dan heel soms thuis na een beroerte.
Dat kan ook zo zijn bij jouw naaste.
- Misschien heeft je naaste al voor de beroerte gezegd niet meer naar het ziekenhuis te willen.
- Je naaste kan dit ook na de beroerte beslissen, samen met de huisarts.
- En soms beslis jij dit, als je naaste dat zelf niet meer kan.
De huisarts kijkt samen met jou of je naaste thuis kan blijven. Dat is een grote beslissing, zeker als je naaste misschien niet lang meer te leven heeft. De huisarts helpt je daarbij. Helaas lukt thuisblijven niet altijd, ook al wil je dat graag. Bijvoorbeeld als er niet genoeg zorg kan komen.
Waar kan de huisarts bij helpen als je naaste thuis blijft na een beroerte?
Als je naaste na een beroerte thuisblijft, betekent dat vaak nogal wat. Je naaste moet veel zorg krijgen. Dat kan erg zwaar voor je zijn. Je moet vaak veel dingen regelen. De huisarts kan je daarbij helpen.
Met de huisarts bespreek je hoe de zorg voor je naaste eruitziet. En de huisarts zegt ook wat nog wel zin heeft om te doen en wat niet meer.
De huisarts kan bijvoorbeeld deze dingen regelen:
- medicijnen
- thuiszorg om je naaste te verzorgen
- hulpmiddelen, zoals een bed dat omhoog en omlaag kan
- een sliktest om te kijken of slikken nog lukt
- eten en drinken door een slangetje in de neus: sondevoeding
- een plek in een hospice, als je naaste snel zal overlijden en thuis sterven niet kan
Welke medicijnen kan je naaste krijgen na een beroerte?
Je naaste krijgt geen behandeling in het ziekenhuis, maar kan thuis wel medicijnen krijgen.
De huisarts kijkt welke medicijnen nodig zijn. Dat hangt af van hoe ziek je naaste is. De huisarts bespreekt de medicijnen soms ook met een arts die veel weet over de hersenen (neuroloog).
De huisarts kijkt bijvoorbeeld of er pijnstillers nodig zijn. Dat kan als je naaste veel pijn heeft. Of pijn lijkt te hebben, maar dit zelf niet kan zeggen.
De huisarts kijkt ook of het nog zin heeft om medicijnen te geven die de kans op een nieuwe beroerte kleiner maken. Bijvoorbeeld bloedverdunners. Als bekend is dat je naaste gaat overlijden, hebben die medicijnen geen zin. Ze worden dan niet meer gegeven.
Kan je naaste niet goed slikken? Dan kijkt de huisarts of de medicijnen misschien door een slangetje in de neus kunnen.
Hoe weet je of je naaste goed kan slikken?
Na een beroerte kunnen er problemen met slikken zijn. Eten en drinken doorslikken gaat dan moeilijk. Of je naaste verslikt zich vaak. Dit geeft een grotere kans op een longontsteking.
Sliktest
Een sliktest laat zien of je naaste problemen met slikken heeft. Voor die test komt een logopedist thuis. Dat regelt de huisarts.
Voor de test moet je naaste rechtop zitten en een paar slokjes water drinken. De logopedist let erop of je naaste moet hoesten. Of dat de stem verandert na het drinken. Die dingen kunnen komen door problemen met slikken.
Na de test is het duidelijk of zelf eten en drinken nog kan. Soms is het beter om niet meer alles te eten en drinken, omdat je naaste zich door de beroerte snel verslikt. Aangepaste voeding kan dan nodig zijn. Bijvoorbeeld dikkere dranken. Of gemalen eten. Soms kan sondevoeding helpen. De wijkverpleegkundige of de huisarts doet daarvoor een slangetje in de neus.
Lees meer over omgaan met slikproblemen en het trainen van het slikken na een beroerte.
Welke hulp kan je naaste thuis krijgen na een beroerte?
Hulp bij verzorging: thuiszorg
Heb je hulp nodig bij de verzorging van je naaste? Vraag dan thuiszorg aan bij een thuiszorg-organisatie bij jou in de buurt. Je huisarts kan hierbij helpen.
Je kunt hulp krijgen bij bijvoorbeeld wassen en aankleden, eten en drinken of medicijnen geven.
Hulpmiddelen
Misschien heeft je naaste hulpmiddelen nodig. Een ergotherapeut kan hier advies over geven. Bijvoorbeeld:
- een rollator of rolstoel
- een tillift
- een bed dat omhoog en omlaag kan
Meer informatie over welke hulpmiddelen er zijn vind je op de Hulpmiddelenwijzer. Je leest daar ook waar je de hulpmiddelen kunt kopen en wat dat kost. Bij de zorgverzekeraar kun je vragen of de hulpmiddelen worden vergoed.
Hulp om beter en sterker te worden
Deze hulp heet revalidatie. De huisarts kan dit soms ook voor thuis regelen. Bijvoorbeeld:
- fysiotherapeut voor hulp bij bewegen
- logopedist voor hulp bij problemen met slikken of praten
- ergotherapeut voor hulpmiddelen en adviezen over energie verdelen over de dag
Als je naaste te ziek is of niet lang meer te leven heeft, is revalidatie vaak niet meer nodig. Je naaste kan ook zelf zeggen deze hulp niet meer te willen.
Hoe zorg je dat je naaste geen drukplek krijgt?
Na de beroerte kan je naaste drukplekken krijgen. Een drukplek is een stukje huid dat kapot gaat door te lang zitten of liggen (doorliggen). Er komt dan te veel druk op de huid. Bijvoorbeeld doordat iemand lang op bed ligt. Of in een rolstoel zit.
Dit kan helpen om geen drukplekken te krijgen:
- Zorg dat je naaste 1 keer in de 2 uur anders gaat zitten. Of 1 keer in de 4 uur draait in bed. Vaker is nog beter.
- Verzorg de huid van je naaste goed en controleer de huid elke dag.
Lees verder hoe je drukplekken kunt voorkomen.
Bel de huisarts als je denkt dat je naaste een drukplek heeft. De huisarts kijkt dan welke behandeling nodig is. En bespreekt met je wat jij kunt doen.
Hoe kan je de verzorging van je naaste goed volhouden?
Zorgen voor iemand is waardevol en kan je een goed gevoel geven. Maar het kan ook erg zwaar voor je zijn:
- Een naaste verzorgen kost vaak veel tijd en energie.
- Je naaste kan heel anders zijn dan voor de beroerte. Bijvoorbeeld boos omdat dingen niet meer lukken. Of verdrietig of in de war.
- Je naaste kan door de beroerte misschien niet meer met jou praten.
Blijf goed voor jezelf zorgen. Beweeg veel, eet gezond en slaap genoeg. Neem elke dag even rust.
Vraag of mensen je soms willen vervangen. Zodat je tijd hebt om echt uit te rusten en dingen te doen waar je energie van krijgt. Zoals sporten, wandelen, fietsen en leuke dingen doen met vrienden. Zo houd je het vol om voor je naaste te zorgen.
Je kunt de huisarts bellen als je vragen hebt over het zorgen voor je naaste. En je kunt ook met de huisarts praten als je het zelf moeilijk hebt.
Hoe gaat het verder als je naaste thuis zal overlijden na de beroerte?
Je kunt van de huisarts horen dat je naaste thuis zal overlijden. Dat kan komen door de beroerte. Maar het kan ook komen doordat je naaste al voor de beroerte erg ziek was.
Het kan erg moeilijk voor je zijn als je weet dat je naaste niet lang meer te leven heeft. Praat met elkaar, als dat nog lukt. Bijvoorbeeld over hoe jullie de tijd samen nog zo fijn mogelijk kunnen maken. Een gesprek kan ook met de huisarts erbij. Bijvoorbeeld om samen te praten over het levenseinde.
Je wilt misschien vooraf weten wat je kunt verwachten als je naaste thuis sterft. Bijvoorbeeld hoe je ziet dat het levenseinde dichterbij komt. En hoe je je naaste dan het beste kunt steunen.
Het is zwaar om te zorgen voor iemand die gaat sterven. Maak afspraken met andere mensen die voor je naaste zorgen over wie wat doet. En vraag op tijd om hulp. Bijvoorbeeld nachtzorg, zodat je zelf kunt uitrusten.
Meer informatie over beroerte
Je kunt hier meer informatie over een beroerte vinden:
- informatie en tips over de gevolgen: Hersenstichting
- een filmpje met uitleg: Hartstichting
- verhalen van andere mensen die een beroerte hebben gehad: Harteraad
- bijeenkomsten in de buurt en contact met andere mensen: Hersenletsel.nl
Informatie over ziekenhuizen die een beroerte behandelen: Ziekenhuischeck.nl.
Wat andere mensen vinden van een ziekenhuis of arts: Zorgkaart Nederland.
We hebben de informatie over beroerte gemaakt met: