Ik heb een paniekaanval

nerveuze handen bij angst

In het kort

  • Een paniekaanval gaat vanzelf over. Vaak binnen een half uur.  
  • Zo kun je omgaan met een paniekaanval:
    • Adem rustig in en uit: adem 3 seconden in door je neus. En adem 6 seconden langzaam uit door je mond.
    • Zeg tegen jezelf: 'Dit is een paniekaanval. Het is vervelend, maar niet gevaarlijk. Het gaat voorbij en ik kan het aan.'
    • Ga even iets doen, zoals een glas water drinken of iets hardop lezen.

Wat is een paniekaanval?

Bij een paniekaanval voel je opeens een heftige angst. Je krijgt opeens een heel naar gevoel.
Je krijgt snel allerlei klachten. Je hart gaat bijvoorbeeld sneller kloppen en je hebt het gevoel dat je geen lucht krijgt.

Een paniekaanval voelt heel naar, maar is niet gevaarlijk.
Een paniekaanval duurt meestal niet langer dan een half uur.

Meer dan de helft van de mensen krijgt ooit een paniekaanval.

Wat merk je bij een paniekaanval?

Bij een paniekaanval kun je last hebben van deze dingen:

  • het gevoel dat je geen lucht krijgt of stikt
  • het gevoel dat je de controle over jezelf verliest of gek wordt
  • het gevoel dat je doodgaat
  • je voelt je hart kloppen in je borstkas of keel.
    Of je hart klopt heel snel.
  • pijn op of in je borstkas
  • zweten, trillen
  • minder gevoel of tintelingen in je handen of voeten
  • duizelig zijn, het gevoel dat je flauwvalt
  • opeens een heel warm of koud gevoel
  • misselijk zijn, maagklachten zoals boeren
  • het gevoel dat de wereld of je lichaam niet echt zijn

Een paniekaanval duurt soms een paar minuten. En meestal niet langer dan een half uur. Soms duurt een paniekaanval langer, maximaal 1,5 uur.

Daarna kun je je soms nog een tijd heel naar voelen. Binnen een dag is dat weg.

Waardoor krijg je een paniekaanval?

Een paniekaanval komt door het alarm-systeem in je hersenen. Dat systeem gaat aan, terwijl dat niet nodig is.
Je lichaam gaat stress-hormonen maken, zoals adrenaline. Daardoor gaat je hart snel kloppen en ga je snel ademhalen. Dit maakt je lichaam klaar om te vluchten voor gevaar. Terwijl dat dus niet nodig is.

Je kunt een paniekaanval krijgen door 1 of meer van deze dingen:

Een paniekaanval kan ook zomaar komen. Het is dan niet duidelijk waardoor je een paniekaanval had.

Wat helpt tijdens een paniekaanval?

Zo kun je omgaan met een paniekaanval:

Rustig ademen

Adem rustig:

  • Adem 3 tellen in door je neus.
  • Adem 6 tellen langzaam uit door je mond.

Doe dit een tijdje.

Ga niet in een papieren of plastic zakje ademen. Dat helpt niet. Het kan je paniek zelfs erger maken.

Tegen jezelf praten

Zeg tegen jezelf: 'Dit is een paniekaanval. Het is vervelend, maar niet gevaarlijk. Het gaat vanzelf voorbij en ik kan het aan.'

Iets gaan doen

Doe iets waardoor je minder let op je klachten. Bijvoorbeeld:

  • Drink een glas water.
  • Loop even naar buiten.
  • Ga hardop lezen.
  • Praat even met iemand.

Is een paniekaanval gevaarlijk?

Je hebt misschien het gevoel dat je stikt, een hartaanval krijgt of doodgaat. Maar bij een paniekaanval gebeurt dat niet.
De klachten gaan vanzelf over, meestal binnen een half uur.

Toch kan een paniekaanval op een andere manier niet goed zijn voor je gezondheid. Bijvoorbeeld: je wordt bang om weer een paniekaanval te krijgen. Daarom blijf je zoveel mogelijk thuis. Of je hebt minder contact met andere mensen.

Medicijnen bij een paniekaanval

Medicijnen zijn meestal niet nodig bij een paniekaanval.

Het helpt als je begrijpt hoe een paniekaanval gaat in je lichaam. Dat het komt doordat je alarm-systeem aan gaat, terwijl dat niet nodig is.
Als je weer een paniekaanval krijgt, weet je hoe je ermee om kunt gaan.

Hoe gaat het verder na een paniekaanval?

Probeer na een paniekaanval te bedenken waarom je die kreeg.
Gebeurde er iets heftigs? Kijk voor adviezen bij iets ergs meegemaakt.
Heb je al lang last van stress? Kijk voor adviezen bij stress minder maken.

Het kan zijn dat je maar 1 keer een paniekaanval krijgt en daarna nooit meer.
Misschien ben je bang dat je weer een paniekaanval krijgt. Dit kun je doen:

  • Zorg dat je toch blijft doen wat je wilt. Ook al ben je bang voor een paniekaanval. Anders wordt je angst alleen maar groter.
  • Krijg je vaker paniekaanvallen? Bespreek dit met je huisarts. Samen kijk je of je hulp wilt van de praktijkondersteuner of een psycholoog.

Wanneer bellen bij een paniekaanval?

Maak een afspraak bij je huisarts bij 1 of meer van deze dingen:

  • Je krijgt steeds vaker een paniekaanval.
  • Je merkt dat je bang bent om een paniekaanval te krijgen.
  • Je doet bepaalde dingen niet meer, zoals naar plekken gaan waar veel mensen zijn.
  • Je gaat nergens meer heen of je blijft thuis om geen paniek te krijgen.
  • Het lukt je minder goed om je dingen te doen op je werk, op school of in je gezin.

Meer informatie over paniekaanvallen

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op