Hoe help ik iemand met een laag IQ en psychische klachten?

volwassenen praten over psychische klachten

In het kort

  • Iemand met een laag IQ kan gevoeliger zijn voor psychische klachten. Bijvoorbeeld bang, somber of in de war zijn.
  • Met jouw hulp kan iemand dingen beter begrijpen.
  • Help bij gewone dingen, maak informatie makkelijker of regel extra hulp.
  • Is iemand erg in de war of bang? Of een gevaar voor zichzelf of anderen? Bel dan de arts van die persoon, de huisartsen-spoedpost of 112.

Wat merk je van psychische klachten?

Iedereen kan last krijgen van psychische klachten. Ook iemand met een laag IQ. Deze klachten ontstaan niet door een laag IQ. Wel kunnen mensen met een laag IQ er gevoeliger voor zijn.

De klachten zijn bij bijna alle mensen hetzelfde, zoals:

  • snel geïrriteerd zijn
  • niet goed de aandacht bij dingen kunnen houden
  • vaak huilen
  • bang zijn
  • steeds meer alcohol drinken
  • slecht slapen

De psychische klachten kunnen ook ernstiger zijn. Of de klachten worden steeds erger. Dan kan iemand last hebben van 1 of meer van deze dingen:

  • somber zijn
  • bijna niets meer doen
  • afvallen zonder dat iemand dat expres doet
  • boos of verdrietig worden om kleine dingen
  • gespannen zijn
  • in de war zijn
  • vreemde dingen zeggen
  • zich vreemd gedragen
  • geen contact met anderen willen
  • andere mensen willen geen contact meer met die persoon

Ernstige klachten kunnen door een psychische ziekte komen. Bijvoorbeeld een angst-stoornis, PTSS, een psychose of een persoonlijkheids-stoornis.

Wat kun je doen voor iemand met een laag IQ en psychische klachten?

Heeft iemand met een laag IQ ook psychische klachten? Dan is het belangrijk om te helpen. Door jouw hulp kan iemand zich beter voelen bijvoorbeeld. Of dingen beter begrijpen.

Vaak ken je die persoon goed. Jullie vertrouwen elkaar. Het is bijvoorbeeld je kind, een ander familielid of goede vriend. Zo kun je helpen:

Luisteren en opletten

  • Luister naar wat iemand vertelt.
  • Kijk goed of iemands gedrag verandert. Bijvoorbeeld of die persoon minder goed voor zichzelf zorgt. Of banger is. Praten over klachten kan moeilijker zijn voor iemand met een laag IQ. Door goed op te letten kun je sneller hulp regelen.

Dingen duidelijk maken

  • Ga mee naar een afspraak. Bijvoorbeeld met een arts. Zo'n gesprek kan soms lastig zijn om te begrijpen. Zeg in makkelijke woorden wat de arts vraagt of vertelt.

Bij de behandeling helpen

Misschien krijgt iemand al een behandeling voor psychische klachten. Jij kunt helpen om de behandeling beter vol te houden. Lees meer bij de adviezen om iemand te helpen bij de behandeling voor psychische klachten.

Informatie geven

Heb je een gesprek, bijvoorbeeld met een behandelaar? Dan vertelt de persoon met psychische klachten zoveel mogelijk zelf. Soms lukt dit niet goed. Jij kunt dan belangrijke dingen over iemand vertellen. De behandelaar begrijpt zo iemands leven beter. En weet beter welke hulp nodig is.

Let op: wil je persoonlijke informatie delen? Vraag dit eerst aan de persoon die jij helpt.

Voor iemand zorgen

  • Probeer te zorgen dat iemand gezond leeft: gezond eten, genoeg bewegen en genoeg slapen.
  • Zorg ook voor regelmaat: op vaste tijden eten, slapen en uit bed komen.
  • Help om afspraken te onthouden. Voor de afspraak kun je bijvoorbeeld een berichtje sturen. Een berichtje inspreken kan ook handig zijn.

Bij gewone dingen helpen

  • Help bij gewone dingen in huis, zoals schoonmaken of koken.
  • Oefen samen reisjes met het openbaar vervoer.

Voor jezelf zorgen

Het kan zwaar zijn om iemand met psychische klachten te helpen. Lees hoe je ook goed voor jezelf zorgt. Zo kun je de hulp beter volhouden.

Waar vind je meer hulp voor iemand met een laag IQ en psychische klachten?

Soms heeft iemand extra hulp nodig. Ook daar kun je bij helpen. Hier vind je meer hulp:

Andere behandeling

Praat met de arts van die persoon. Die weet welke behandelingen er nog meer zijn. Bijvoorbeeld bij een psycholoog of psycho-therapeut.

Deze behandelingen kunnen helpen bij iemand met een laag IQ:

  • Iemand praat over gedachten en gevoelens. En leert er beter mee omgaan. Zo worden de klachten minder en voelt die persoon zich beter. Deze behandeling heet psychotherapie.
  • Iemand krijgt oefeningen en gaat tekenen, toneelspelen of muziek maken. En leert zo beter met gevoelens en gedachten omgaan. Dit heet vaktherapie.

Iemand kan meerdere behandelaars hebben. Zij werken samen om iemand zo goed mogelijk te helpen.

Hulp bij dingen regelen

Iemand kan hulp krijgen om dingen te regelen. Bijvoorbeeld voor zorg, werk, school of wonen. Dit heet cliënt-ondersteuning. Deze hulp is gratis.

Een begeleider

Heeft iemand moeite om gewone dingen te doen? Bijvoorbeeld: het huis schoonmaken, werken of boodschappen doen? Dan kan die persoon een begeleider krijgen. Vraag informatie bij de gemeente of het sociaal wijkteam in de gemeente. Lees verder over begeleiding.

Meer dingen regelen of beslissen

Soms kan iemand persoonlijke dingen niet meer goed regelen. Zoals met geld omgaan. Of zelf beslissen. Je kunt dan mentor, curator of bewindvoerder zijn. Bij de Rijksoverheid lees je hier meer over.

Wat kun je doen als iemand geen hulp wil?

Wil iemand met psychische klachten geen hulp? Dan kun je dit proberen te doen:

  • Vraag wat je voor iemand kunt doen.
  • Vraag waarom die persoon geen hulp wil.
  • Leg uit wat de hulp precies is. Misschien is iemand bang voor sommige hulp of zorg.
  • Vraag wat voor soort hulp iemand wel wil.
  • Wil iemand met psychische klachten nog steeds geen hulp? Bel dan zelf de arts van die persoon.

Weet je niet wie de arts is? En maak je je zorgen? Bel dan het Meldpunt Zorgwekkend Gedrag: 0800 1205.

Wanneer bel je als iemand psychische klachten heeft?

112: bel direct 112 als iemands leven in gevaar is. Bijvoorbeeld: die persoon dreigt zichzelf te doden.

Spoed: in deze situaties bel je direct de arts van de persoon met psychische klachten. Of de huisartsen-spoedpost:

  • Iemand heeft een psychische crisis. Je merkt dat die persoon heel bang of in de war is.
  • Iemand is een gevaar voor zichzelf. Die persoon zorgt bijvoorbeeld niet goed voor zichzelf. Of beschadigt zichzelf.
  • Iemand is een gevaar voor anderen. Je merkt dat die persoon agressief is.

Centrum Seksueel Geweld: bel 0800 0188 als iemand slachtoffer is van seksueel geweld.

Wil je graag praten over de psychische klachten van iemand met een laag IQ? Bel op werkdagen de arts van die persoon. Je kunt dan samen naar de afspraak komen.

Hulplijnen

Er zijn ook hulplijnen. Je krijgt dan advies over hoe je iemand met psychische klachten kunt helpen. Het contact mag anoniem: je hoeft geen naam te zeggen.

De persoon met psychische klachten kan ook zelf praten met een vrijwilliger of hulpverlener. Help iemand als die dit lastig vindt.

Meer informatie over psychische klachten en een laag IQ

Hier vind je meer informatie voor mensen met een laag IQ en psychische klachten:

Over deze tekst

Deze tekst is aangepast op