In het kort

  • Smeer de medicijnzalf op de plekken met eczeem.
  • 1 uur later smeer je basiszalf op je hele lichaam.
  • Na bijvoorbeeld 1 week ga je minder vaak smeren met de medicijnzalf.
  • Gebruik een smeer-schema.
  • Blijf je wel minstens 1 keer per dag insmeren met basiszalf.

Wat is medicijnzalf voor eczeem?

In medicijnzalf voor eczeem zit een medicijn dat eczeem minder maakt (corticosteroïd).

Andere namen voor medicijnzalf zijn: corticosteroïd-zalf, hormoonzalf, cortisonzalf en eczeemzalf.

Het medicijn kan behalve in een zalf ook in een crème of lotion zitten.

cortison

Cortison is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.

Bijnierschorshormoon is nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan. Verder remt het ontstekingen en overgevoeligheidsreacties.
Artsen schrijven cortison voor om een tekort aan bijnierschorshormoon aan te vullen bij bijnierziekten. Zoals de ziekte van Addison, na behandeling van de ziekte van Cushing en bij het adrenogenitaal syndroom.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

Waarom helpt medicijnzalf bij eczeem?

Medicijnzalf maakt de ontsteking in de huid minder. Dat komt doordat het de afweer remt op de plek waar je smeert.

Daardoor zorgt medicijnzalf ervoor dat eczeem minder wordt. En dat de jeuk minder wordt.

Medicijnzalf geneest de aanleg voor eczeem niet. Dat kan niet.
Maar medicijnzalf is een heel goede behandeling voor de klachten bij eczeem.

Waar smeer je medicijnzalf bij eczeem?

Medicijnzalf smeer je op de plekken met eczeem. Smeer ook op plekken waar je huid ruw voelt. Smeer het dus op alle plekken waar je eczeem ziet of voelt.
Bij eczeem is de huid soms kapot. Je mag de medicijnzalf ook smeren op kapotte huid.

Bespreek met de arts welke medicijnzalf je smeert op welke plekken.

Wanneer smeer je met medicijnzalf en basiszalf?

Als je medicijnzalf gebruikt, blijf je ook met basiszalf smeren.
De zalven moeten niet door elkaar komen. Smeer de zalven dus niet tegelijk op dezelfde plek. Dan mengen de zalven en werkt de medicijnzalf minder goed.

Je gebruikt medicijnzalf en zo:

  • Smeer eerst de medicijnzalf op de plekken met eczeem.
  • Na 1 uur smeer je je in met de basiszalf.

Of als je niet een uur wilt wachten:

  • Smeer medicijnzalf op de eczeemplekken.
  • Smeer basiszalf op de rest van je lichaam, maar niet op de eczeemplekken waar de medicijnzalf al op zit.

Of: Smeer de basiszalf en de medicijnzalf op verschillende momenten van de dag. Bijvoorbeeld in de avond medicijnzalf op de plekken met eczeem en in de ochtend de basiszalf op je hele lichaam.

basiszalf

Basiszalf is een zalf, crème of lotion zonder medicijn. U kunt een basiszalf gebruiken bij een droge huid, eczeem, jeuk, psoriasis en aambeien. Het verzacht en beschermt de huid. 

We noemen het een basiszalf, maar het kan ook een crème of lotion zijn. Welke soort het beste bij u past, hangt af van uw situatie. De verschillende soorten zijn:

  • Crème: Een crème trekt snel in de huid. U gebruikt een crème op een droge huid. Voorbeelden: lanette crème, cetomacrogol crème.
  • Vette crème: Een vette crème trekt veel langzamer in de huid dan gewone crèmes. U gebruikt een vette crème op een erg droge huid. Voorbeelden: vaseline lanette crème, vaseline cetomacrogol crème.
  • Zalf: Een zalf is vetter en dikker dan een crème. Het laat een glimmend laagje achter op de huid. U gebruikt een zalf op een heel erg droge huid. Voorbeelden: lanette zalf, cetomacrogol zalf, koelzalf.  
    Koelzalf maakt de huid tijdelijk koel. Dit helpt extra tegen jeuk. Het koele gevoel duurt een paar minuten.
  • Lotion: Een lotion is een dunne vloeistof. Een lotion wordt ook wel een smeersel genoemd. U gebruikt een lotion op de behaarde (hoofd)huid. Voorbeelden: lanette smeersel, cetomacrogol smeersel.

Uw arts of apotheker geeft u advies welke basiszalf u het beste kunt gebruiken. U kunt altijd een andere basiszalf uitproberen. Kies de basiszalf die u het fijnste vindt.  

 

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

Hoeveel medicijnzalf moet je smeren?

Smeer genoeg medicijnzalf. Anders werkt de zalf niet goed. Smeer medicijnzalf alleen op de plekken met eczeem.

Gebruik de vingertop-maat:
Doe een streepje zalf op de hele top van je wijsvinger. Daarmee smeer je een stuk huid met eczeem zo groot als 2 handen van een volwassene.
Voor een stuk huid met eczeem zo groot als 1 volwassen hand is een halve vingertop zalf nodig.
Op deze plaatjes zie je hoeveel je smeert.

Soorten medicijnzalf voor eczeem

Er zijn 4 soorten medicijnzalf: lichte, iets sterkere, sterke en hele sterke.

  • Een lichte zalf is bijvoorbeeld .
  • Een sterkere is bijvoorbeeld .
  • Nog sterkere zalven zijn , en .

Je begint meestal met een lichte zalf of iets sterkere zalf. Als die niet goed werkt, kan de arts een sterkere zalf geven.
Is het eczeem heel erg? Dan krijg je meteen een sterke medicijnzalf.

betamethason op de huid

Betamethason is een corticosteroïde. Op de huid remt het ontstekingen, vermindert het schilfering, werkt het jeukstillend en vermindert het zwelling.

Corticosteroïden op de huid zijn ingedeeld naar sterkte. Betamethason behoort tot de sterk werkzame corticosteroïden. 

Betamethason wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn eczeem, psoriasis, jeuk, Lupus Erythematodes (LE) en lichtovergevoeligheid.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

fluticason op de huid

Fluticason behoort tot de bijnierschorshormonen of corticosteroïden. Op de huid toegepast remmen ze ontstekingen, verminderen schilfering, werken jeukstillend en verminderen zwelling.

Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte. Fluticason behoort tot de sterk werkzame bijnierschorshormonen.
Fluticason wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt.

De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn eczeem, psoriasis, jeuk, lichen planus en lupus erythematodes (LE).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

hydrocortison

Hydrocortison (cortisol) is een bijnierschorshormoon, ook wel corticosteroïd genoemd.

In het menselijk lichaam wordt het gemaakt door de bijnierschors. Het is nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan. Verder remt het ontstekingen en overgevoeligheidsreacties.

Artsen schrijven hydrocortison voor om een tekort aan bijnierschorshormoon aan te vullen bij bijnierziekten. Zoals de ziekte van Addison, na behandeling van de ziekte van Cushing en bij het adrenogenitaal syndroom.
Artsen schrijven het ook voor bij ernstige luchtwegontstekingen, zoals astma en COPD. En soms bij een aanval van een te snel werkende schildklier.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

hydrocortisonacetaat op de huid

Hydrocortisonacetaat behoort tot de corticosteroïden. Op de huid toegepast remmen ze ontstekingen, verminderen schilfering, werken jeukstillend en verminderen zwelling.

Corticosteroïden op de huid zijn ingedeeld naar sterkte. Hydrocortisonacetaat behoort tot de zwak werkzame corticosteroïden op de huid.

Hydrocortisonacetaat wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn eczeem, seborroïsch eczeem en jeuk.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

mometason op de huid

Mometason behoort tot de bijnierschorshormonen of corticosteroïden. Op de huid toegepast remmen ze ontstekingen, verminderen schilfering, werken jeukstillend en verminderen zwelling.

Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte. Mometason behoort tot de sterk werkzame bijnierschorshormonen.

Mometason wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn eczeem, psoriasis, jeuk en lupus erythematodes (LE).

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

triamcinolonacetonide op de huid

Triamcinolonacetonide behoort tot de corticosteroïden. Op de huid toegepast remmen ze ontstekingen, verminderen schilfering, werken jeukstillend en verminderen zwelling.

Corticosteroïden op de huid zijn ingedeeld naar sterkte. Triamcinolonacetonide behoort tot de matig sterk werkzame bijnierschorshormonen.

Triamcinolonacetonide wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn eczeem, seborroïsch eczeem, jeuk, psoriasis, lichtovergevoeligheid en overige huidaandoeningen waarbij de huid ontstoken is.

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.

Is medicijnzalf veilig?

Medicijnzalf is veilig. Onderzoek laat zien dat medicijnzalf veilig is als je het op de juiste manier gebruikt. Gebruik de vingertop-maat en gebruik een schema om minder te smeren. Je hoeft dan niet bang te zijn voor bijwerkingen.
Soms kan de zalf wel even prikken of branden, vooral als er wondjes zijn. Dat is normaal en het is niet erg. Meestal duurt dat maar kort.

Soms bijwerkingen bij lang elke dag smeren

Gebruik je lange tijd elke dag een sterke zalf? En gebruik je geen schema om minder te gaan smeren? Dan kan dat wel bijwerkingen geven op de plek waar je smeert. Bijvoorbeeld deze:

  • een dunne huid
  • je ziet kleine bloedvaatjes in de huid
  • rode bultjes en puistjes op je gezicht
  • haartjes die sneller groeien
  • strepen op je huid (striae)

Er is soms angst voor andere bijwerkingen, omdat een klein deel van de medicijnzalf via de huid in het bloed kan komen. Toch hoef je daar niet bang voor te zijn. Dit gebeurt namelijk niet bij lichte medicijnzalf. En ook bijna nooit bij sterke medicijnzalf als je de zalf op de juiste manier gebruikt.

Lichte of donkere vlekken

Je kunt ook lichte of donkere vlekken krijgen als het eczeem beter wordt. Dat is geen bijwerking van de zalf. Het komt doordat de plekken met eczeem genezen. Deze vlekken verdwijnen meestal vanzelf. Dit kan wel lang duren.

Hoe lang smeer je met medicijnzalf bij eczeem?

Als je begint met smeren, wordt het eczeem vaak minder. Stop dan niet in 1 keer met smeren. Anders komt eczeem snel terug.
Wat je wel moet doen, is steeds minder vaak de medicijnzalf smeren.
Bespreek met je arts wanneer je hiermee begint.

Er zijn schema's om je te helpen met smeren. Samen met je huisarts kies je een schema dat bij jou past.
Dit wordt ook wel een afbouw-schema genoemd.

Smeer-schema 1:
week 1: Je smeert elke dag 1 keer met medicijnzalf.
week 2: Je smeert 5 dagen met medicijnzalf en 2 dagen niet.
week 3: Blijven de jeuk en de eczeemplekken minder worden? Smeer 4 dagen met medicijnzalf en 3 dagen niet.

Smeer-schema 2: steeds 1 dag wel en 1 dag niet smeren

Smeer-schema 3: sneller minder medicijnzalf smeren

Wanneer bellen als je medicijnzalf gebruikt bij eczeem?

Maak een afspraak met de huisarts als je 1 of meer van deze klachten hebt:

  • Je smeert medicijnzalf op de eczeem-plekken, maar het eczeem wordt niet minder. Of het wordt erger.
  • Je hebt gele korsten of natte plekken op je huid.
  • Je hebt last van bijwerkingen van de medicijnzalf.

Meer informatie over eczeem

  • Meer informatie over eczeem: eczeemwijzer.nl. Hier vind je video's over , medicijnzalf en smeer-tips. Ook zijn er smeer-plannen voor elke leeftijd.
  • Contact met andere mensen met eczeem door erfelijke aanleg: VMCE.

basiszalf

Basiszalf is een zalf, crème of lotion zonder medicijn. U kunt een basiszalf gebruiken bij een droge huid, eczeem, jeuk, psoriasis en aambeien. Het verzacht en beschermt de huid. 

We noemen het een basiszalf, maar het kan ook een crème of lotion zijn. Welke soort het beste bij u past, hangt af van uw situatie. De verschillende soorten zijn:

  • Crème: Een crème trekt snel in de huid. U gebruikt een crème op een droge huid. Voorbeelden: lanette crème, cetomacrogol crème.
  • Vette crème: Een vette crème trekt veel langzamer in de huid dan gewone crèmes. U gebruikt een vette crème op een erg droge huid. Voorbeelden: vaseline lanette crème, vaseline cetomacrogol crème.
  • Zalf: Een zalf is vetter en dikker dan een crème. Het laat een glimmend laagje achter op de huid. U gebruikt een zalf op een heel erg droge huid. Voorbeelden: lanette zalf, cetomacrogol zalf, koelzalf.  
    Koelzalf maakt de huid tijdelijk koel. Dit helpt extra tegen jeuk. Het koele gevoel duurt een paar minuten.
  • Lotion: Een lotion is een dunne vloeistof. Een lotion wordt ook wel een smeersel genoemd. U gebruikt een lotion op de behaarde (hoofd)huid. Voorbeelden: lanette smeersel, cetomacrogol smeersel.

Uw arts of apotheker geeft u advies welke basiszalf u het beste kunt gebruiken. U kunt altijd een andere basiszalf uitproberen. Kies de basiszalf die u het fijnste vindt.  

 

Kijk voor meer informatie op Apotheek.nl.
NHG
Deze tekst is aangepast op