Ik heb last van mijn gewrichten

In het kort

U heeft last van stijve en pijnlijke gewrichten.
U kunt bepaalde bewegingen moeilijk of niet maken.
De oorzaak kan bijvoorbeeld overbelasting of artrose zijn.
Gebruik de spieren rond een gewricht regelmatig.
Deze worden zo sterker en steunen daarmee het gewricht.
Soms is begeleiding van een fysiotherapeut of oefentherapeut (Cesar of Mensendieck) nodig.
Bel de huisarts als een gewricht pijnlijk, dik en warm (of rood) is en buigen of strekken moeilijk gaat. Bel direct als u zich daarbij ook ziek voelt of koorts heeft.

Wat is het

Wat zijn gewrichtsklachten?

Een gewricht is het ‘scharnier’ tussen twee botten. U heeft grotere gewrichten bijvoorbeeld in uw heup, knie, schouder en ellenboog. En kleinere gewrichten bijvoorbeeld in uw handen, voeten, vingers en tenen, en tussen uw ruggenwervels.

Soms raken het bot, kraakbeen of gewrichtskapsel geïrriteerd en dit geeft klachten.

Eén of meer gewrichten zijn stijf of pijnlijk.
Bepaalde bewegingen zijn lastig of lukken niet meer, zoals een kraan of deksel opendraaien of een tas optillen.
Soms kunt u ‘s nachts niet slapen of u wordt wakker van de pijn.
Soms is het moeilijk om precies te zeggen waar de pijn zit. Als u bijvoorbeeld last heeft van uw schoudergewricht kan de pijn uitstralen naar de spieren van uw bovenarm.

Gewrichtsklachten na een val, stoot of blessure (zoals na kneuzen, verdraaien of verrekken van een gewricht) staan hier niet beschreven. Kijk dan bijvoorbeeld bij (Sport)blessure, Knieklachten of Verstuikte enkel.

Oorzaken

Hoe ontstaan gewrichtsklachten?

Gewrichtsklachten ontstaan vaak door overbelasting of artrose, en soms door een ontsteking.

Overbelasting

Zware belasting of overgewicht kunnen bijvoorbeeld knieklachten geven.
Veel herhaling van een beweging, zoals met een computermuis of veel typen, kan bijvoorbeeld pols-, elleboog- of schouderklachten veroorzaken. Vaak zijn daarbij niet alleen het gewricht, maar ook de spieren en pezen pijnlijk. Zo kan ook veel hardlopen of tennissen soms klachten in uw knie of elleboog veroorzaken.

Artrose

Bij artrose ontstaat pijn en stijfheid in de gewrichten. Bijvoorbeeld in de heup(en), de knie(ën), aan de basis van de duim of aan de eindkootjes van de vingers.
De klachten zijn het ergst als u ’s ochtends uw hand of knie voor het eerst weer beweegt (startpijn).
De stijfheid vermindert binnen het eerste halfuur dat u beweegt.
Vaak merkt u na 10 minuten bewegen al een duidelijke verbetering.
Bij intensief of langdurig bewegen kan de pijn weer terugkomen.
De kans op artrose neemt toe naarmate u ouder wordt.

Ontsteking (artritis)

Een gewrichtsontsteking heeft deze 3 kenmerken. Het gewricht is

pijnlijk,
en dik (gezwollen)
en bewegen, buigen of strekken gaat minder goed.

In sommige gevallen is het gewricht daarbij ook

warm
en/of rood.

Voorbeelden van een gewrichtsontsteking zijn:

jicht
een tijdelijk erger worden (opvlammen) van artrose
een reactieve gewrichtsontsteking; (zoals kan voorkomen na een keel- of darmontsteking, soa of Lyme)
reumatoïde artritis (een vorm van reuma)
een gewrichtsontsteking door een bacterie

Soms komen gewrichtsontstekingen ook voor bij andere ziekten.

Onderzoeken

Onderzoek bij gewrichtsklachten

Om de oorzaak van uw klachten te begrijpen, is het belangrijk om na te gaan hoe de klachten begonnen zijn en wanneer u er het meeste last van heeft.

Uw huisarts bekijkt de gewrichten, test welke bewegingen lastig of pijnlijk zijn en vergelijkt de gewrichten onderling.

Soms wordt pas met de tijd duidelijk wat de oorzaak is van uw klachten. Vaak blijft de oorzaak van de gewrichtsklachten onbekend.

Soms blijkt niet het gewricht zelf, maar de aanhechting van de pezen of spieren, het gewrichtskapsel (bursitis) of de huid (cellulitis) rond het gewricht geïrriteerd of ontstoken te zijn.

Adviezen

Adviezen bij gewrichtsklachten

Is een gewricht pijnlijk, stijf, dik en warm (eventueel ook rood)? Overleg dan met uw huisarts.
Gaat het om uw knie of enkel? Dan kan het prettig zijn uw been ondertussen hoog te leggen, bijvoorbeeld dwars op de bank.

Als een gewricht warm aanvoelt kan koelen prettig zijn. Leg er een natte omslag of wat ijs tegenaan, niet langer dan 10 minuten per keer. Wikkel het ijs in een theedoek om te voorkomen dat de huid bevriest. Of gebruik een ‘ice-pack’.

Wees niet bang om te bewegen. Bewegen kan geen kwaad. Ook als een ontstoken gewricht dik, warm of rood is, kan het geen kwaad om te bewegen. Beweging helpt om de spieren en gewrichten soepel te houden. Door regelmatig te bewegen worden de spieren sterker en voorkomt u dat ze stijf worden. De pijn wordt op den duur minder.

Begin rustig aan en breid het bewegen steeds verder uit. Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen of zwemmen. Als u merkt dat de klachten tijdens of na het bewegen verergeren, probeer het dan tijdelijk wat rustiger aan te doen. Worden de klachten minder erg, dan kunt u het gewricht weer meer belasten.

Overgewicht aanpakken

Bent u te zwaar en heeft u last van uw knie of enkelgewrichten? Probeer dan af te vallen, zodat uw gewrichten minder worden belast.
Een gezonde leefstijl met voldoende lichaamsbeweging en gezonde voeding zijn daarbij extra belangrijk.

Medicijnen

Medicijnen bij gewrichtsklachten

Wilt u een pijnstiller gebruiken? Gebruik dan

paracetamol

Of gebruik een NSAID-gel om op het pijnlijke gewricht te smeren.

diclofenac gel 1-3% of ibuprofen gel 5%, 2 tot 4 maal per dag op het pijnlijke gewricht smeren.

Paracetamol en/of een NSAID-gel werken goed en hebben de minste bijwerkingen. Zie ook Ik wil een pijnstiller gebruiken.

Bij gewrichtspijn werkt NSAID-gel even goed als NSAID-tabletten, maar de gel geeft veel minder bijwerkingen. (Soms kan de gel de huid wat irriteren).

Komt de pijn steeds terug, gebruik de pijnstiller dan op vaste tijden.

Bij gewrichtsklachten met ontstekingskenmerken (pijn, zwelling en minder goed kunnen buigen of strekken) zal de huisarts meestal een NSAID voorschrijven. NSAID’s zijn pijnstillers met een licht ontstekingsremmende werking. Bij een gewrichtsontsteking helpen ze daardoor vaak beter dan paracetamol. Met minder pijn lukt het ook beter om te bewegen.

Soms kunnen NSAID’s maagklachten geven. Mensen die een verhoogde kans hebben op maagklachten, krijgen daarom een ander middel of een extra medicijn (omeprazol ) voorgeschreven om de maag te beschermen.

Let op: NSAID-tabletten of -zetpillen (zoals naproxen, ibuprofen of diclofenac) zijn goede pijnstillers maar ze geven regelmatig vervelende bijwerkingen. Bent u ouder dan 60 jaar? Of heeft u maag-, darm-, hart-, vaat- of nierproblemen? Of gebruikt u medicijnen? Of heeft u ooit een allergische reactie gehad na een NSAID? Overleg dan eerst met uw huisarts of apotheker voordat u een NSAID gebruikt.
Kijk voor meer informatie bij NSAID's.

diclofenac

Diclofenac is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID's genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.

Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis (ontsteking van de gewrichten), ziekte van Bechterew en jicht (ontsteking in uw gewricht).

Bovendien bij koliekpijn, menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies, migraine en hoofdpijn. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose (het kraakbeen in uw gewrichten wordt dunner), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.