Ik heb een hernia in de rug

In het kort

Een hernia in de rug kan pijn geven in 1 bil of been.
Tussen de wervels van uw rug zitten soepele schijfjes.
Zo'n schijf kan gaan uitpuilen. Dit heet een hernia.
De uitpuiling kan op zenuwen gaan drukken.
Tegen de pijn kunt u pijnstillers nemen.
Blijf zoveel mogelijk bewegen.
Bij 3 van de 4 mensen gaan hernia-klachten vanzelf weer over binnen 12 weken.

Wat is het

Wat is een hernia van de rug?

Een hernia is een uitpuiling van schijfje tussen uw wervels. Zo'n schijfje heet een tussenwervelschijf.

In het midden van een tussenwervelschijf zit een zachte gel. Als die gel uitpuilt, kan dat op zenuwen drukken en deze prikkelen. Dat kunt u voelen in uw rug, bil, onderbeen, voet en soms uw bovenbeen. Die zenuwen gaan namelijk van uw rug via uw been naar uw voet.

Soms komen deze klachten voor zonder dat er een hernia is. De prikkeling van de zenuwen komt dan door iets anders, zoals een ontsteking of gewrichten die veranderd zijn (artrose).

Wat merk ik

Wat merk ik bij een hernia in de rug?

U heeft pijn in 1 bil of been. Aan deze pijn in bil of been is een hernia het beste te herkennen.
De pijn kunt u tot in het onderbeen voelen, soms tot in de voet. Het is een scherpe pijn.
Uw been kan branderig, prikkelend of doof aanvoelen.
Bepaalde houdingen of bewegingen maken de pijn vaak erger, bijvoorbeeld staan. Als u ligt, heeft u minder pijn.
Veel mensen hebben ook pijn onderin de rug.
Soms geeft hoesten, niezen of persen meer pijn.
Soms hebben mensen minder kracht in hun been of het gevoel alsof hun been slaapt.

Als een hernia niet op een zenuw drukt, geeft een hernia geen klachten.

Oorzaken

Hoe ontstaat een hernia in de rug?

Het is niet duidelijk hoe een hernia ontstaat. Artsen denken dat erfelijke aanleg er misschien mee te maken heeft.

Andere dingen die er misschien mee te maken hebben:

lang zijn
zwaar lichamelijk werk doen
stress
roken
lang en vaak autorijden

Onderzoeken

Hoe weet ik of ik een hernia in de rug heb?

Uw huisarts stelt u vragen en doet een lichamelijk onderzoek bij u. Uw klachten laten meestal zien dat u waarschijnlijk een hernia heeft die de klachten geeft.

Het heeft geen zin om een röntgenfoto te laten maken. Ook een CT-scan of MRI-scan is niet meteen nodig. De kans is groot dat uw hernia-klachten vanzelf overgaan binnen 12 weken. De uitpuiling van de schijf tussen uw wervels gaat vaak vanzelf weer terug. En drukt dan niet meer op uw zenuwen.

Het maakt voor de behandeling in de eerste weken niet uit wat er op een scan of foto te zien is. De behandeling is in de eerste weken altijd hetzelfde: genoeg pijnstillers en elke dag een beetje meer proberen te bewegen. Als dat niet lukt eventueel met fysiotherapie of oefentherapie.
Een scan heeft ook een nadeel. Bij de meeste mensen is er wél iets te zien. Maar wat er te zien is, veroorzaakt lang niet altijd de klachten.

Wanneer kan het wel nodig zijn om een MRI-scan te maken?

Als de arts denkt dat uw klachten door iets anders komen.
Als u heel weinig kracht in uw been heeft.
Als u genoeg pijnstillers gebruikt en toch ernstige pijn blijft houden.
Als u na 8 weken nog klachten heeft en u nadenkt over een operatie.

Adviezen

Adviezen bij een hernia in de rug

U kunt het beste afwachten bij een hernia. De kans is groot dat uw klachten vanzelf overgaan. Bij 3 van de 4 mensen gaan hernia-klachten namelijk vanzelf over binnen 12 weken.

In die weken zijn deze adviezen belangrijk:

Adviezen voor liggen en bewegen

Bewegen helpt. Dit zorgt ervoor dat uw spieren niet verzwakken of stijf worden. Door beweging prikkelen uw gewrichten en spieren op een goede manier uw zenuwen. Hierdoor komen er minder pijnprikkels uit de tussenwervelschijf en de zenuw.

Probeer elke dag te bewegen en door te gaan met wat u elke dag doet, ook met uw werk als het kan.
U kunt pijnstillers gebruiken. Dan kunt u zich beter en meer bewegen.
Probeer niet in een houding te staan of zitten die veel pijn doet. Maak ook geen bewegingen die veel pijn doen.
Kies de houding die de minste pijn geeft als u gaat liggen, bijvoorbeeld:
- op uw rug met een paar kussens onder uw knieën
- op uw zij met gebogen knieën
Geeft liggen bij u de minste pijn, dan kunt u een paar dagen wat meer gaan liggen. Maar u wordt hierdoor niet sneller beter. Ook verzwakken uw spieren door veel liggen.

Opstaan uit bed, kunt u het beste zo doen:

Ga eerst op uw zij liggen.
Steek uw benen over de rand van het bed. Uw hoofd ligt nog op bed.
Druk uzelf met beide armen omhoog en opzij.

Als u weer gaat liggen, doet u hetzelfde, maar in omgekeerde volgorde:

Ga op de rand van het bed zitten.
Laat uw bovenlichaam opzij omlaag zakken op het bed. Neem uw benen tegelijk mee.
U ligt dan op uw zij met opgetrokken benen.

Probeer elke dag een beetje meer te bewegen. Kijk bij de adviezen voor pijn onder in de rug welke bewegingen en oefeningen u kunt doen.

Misschien lukt het niet om te gaan bewegen. Kunt u na een paar weken nog niet elke dag bewegen, dan kunt u hulp krijgen van een fysiotherapeut of oefentherapeut (Cesar of Mensendieck). Ook als u niet zeker weet welke beweging u wel of niet kan doen, kan een therapeut helpen.

Adviezen voor op het werk

Hebben uw klachten te maken met uw werk? Of kunt u door de klachten uw werk niet goed doen? Bespreek dit dan met uw werkgever en de bedrijfsarts. Misschien zijn er aanpassingen mogelijk, zodat u minder pijn heeft. Lees meer over wat de bedrijfsarts voor u kan doen bij pijn onder in uw rug.

Medicijnen

Medicijnen bij een hernia in de rug

Een hernia geeft vaak heftige pijn. Dus zeker als u veel pijn heeft, zijn pijnstillers erg belangrijk. Vooral om te kunnen blijven bewegen.

Welke pijnstiller voor u geschikt is, hangt af van hoe erg uw klachten zijn.

Bij weinig pijn kan paracetamol genoeg helpen.
Als dat niet genoeg helpt, kunt u een ontstekingsremmer erbij slikken (NSAID's), zoals ibuprofen , diclofenac of naproxen.
Let op: NSAID’s zijn goede pijnstillers, maar ze geven regelmatig vervelende bijwerkingen.
Bent u ouder dan 60 jaar? Heeft u maag-, darm-, hart-, vaat- of nierproblemen? Gebruikt u medicijnen? Vraag dan eerst aan uw huisarts of apotheek of u een NSAID mag gebruiken. Kijk voor risico's en bijwerkingen bij NSAID's.
Blijft de pijn met paracetamol en een NSAID zo ernstig dat u bijna niets meer kunt doen? U kunt dan met uw huisarts bespreken of u ook nog een zeer sterke pijnstiller erbij wilt, zoals tramadol of morfine.
Zeer sterke pijnstillers zijn verslavend. Dit is belangrijk om te weten. Bijvoorbeeld om te kunnen beslissen of u wel of niet met zo’n sterke pijnstiller wilt beginnen.

Slik pijnstillers altijd op hetzelfde moment van de dag, ook al heeft u op dat moment even geen pijn. Doe dit een paar dagen. Als ze niet genoeg helpen tegen de pijn, neem dan eerder contact op met uw huisarts.

Heeft u meer dagen achter elkaar minder klachten? Bespreek dan met uw huisarts of u minder pijnstillers kunt nemen of ermee kunt stoppen.

Gebruik geen slaap- en kalmeringsmiddelen (zoals diazepam). Ze helpen niet tegen hernia-klachten en zijn verslavend.

diazepam

Diazepam behoort tot de benzodiazepinen. Het werkt rustgevend, spierontspannend, vermindert angstgevoelens en beïnvloedt de overdracht van elektrische prikkels in de hersenen.

Artsen schrijven het voor bij angstgevoelens en gespannenheid, paniekstoornissen, slapeloosheid, alcoholontwenning, spierkrampen, epilepsie en onrust.